Quito: ferskil tusken ferzjes

| namme = KitoQuito<br />''San Francisco de Quito''

| ôfbyldingstekst = '''Fan boppe lofts nei rjochts:''' Basílica del Voto Nacional, Tsjerke en kleaster fan St. Fransikus; Kuluereelsintrum Itchimbia, Urban Plaza Tower, Paleis fan Carondelet; ''El Panecillo'', stânbyld Faam fan KitoQuito, Nasjonaal teater Sucre, [[CFN Toer]]; en de skyline fan Noard-KitoQuito.

| namme bestjoerlike ienheid 2= KitoQuito

[[Ofbyld:Quitopanoramica.jpg|thumb|225px|Sintrum fan KitoQuito]]

'''KitoQuito''' (offisjele namme, [[Spaansk]]: '''San Francisco de Quito''') is de [[haadstêd]] fan [[Ekwador]] yn it noard-westen fan [[Súd-Amearika]]. De stêd leit yn noard-sintraal Ekwador yn de delling fan de rivier [[Guayllabamba]], op de eastskeanten fan de fulkaan [[Pichincha]], in noch aktive [[stratofulkaan]] yn it [[Andes]]berchtme. Mei in befolking fan 1.397.698 neffens de lêste folkstelling yn 2001, en 1.504.991 yn 2005, neffens in rûzing fan de gemeente, is Kwito de twads grutste stêd fan Ekwador, nei [[Guayaquil]]. Kwito is ek de haadstêd fan de provinsje [[Pichincha (provinsje|Pichincha]] en de sit fan it kanton KitoQuito. Yn 2008 waard de stêd oanwiisd as haadkertier fan de [[Uny fan Súd-Amearikaanske Naasjes]].

It ''Plaza de La Independencia'', it sintrale plein fan KitoQuito, leit op in hichte fan 2800 m; it makket Kwito de twds heechst lizzende regearingstêd fan de wrâld (nei [[La Paz]], [[Bolivia]]).

It grutte sintrale plein fan KitoQuito leit sa'n 25 kilometer besuden de [[evener]]. In monumint en museum jouwe rûchwei it plak fan de evener oan, pleatslik bekend as ''la mitad del mundo'' ('it midden fan de wrâld).

KitoQuito wie yn 1978, mei [[Krakau]], it earste plak dêr't de [[UNESCO]] beskate lokaasjes ta [[Wrâlderfgoedlist|wrâlderfgoed]] ferklearre.

Quito is ferparte yn acht administrative sônes. Dy sônes omfiemje net allinne de stêd KitoQuito, mar de hiele metropolitane regio.

Yn de heechlannen fan KitoQuito wenne oant yn de [[13e iuw]] it folk fan de ''Quitus'', dat letter oerhearske waard troch de ''Caras'' út de kustgebieten. Beide folken fermongen har ta de ''Shyry'' en dat folk bleau yn dy kontreien oant de komst fan de [[Inka's]] yn de [[15e iuw]].

Nei de ferôvering troch de Inka's wie KitoQuito neist [[Kûzko]] en [[Kajamarka]] (beide yn it [[Perû]] fan no) in stêd fan belang yn it Inkaryk. De stêd waard it sintrum fan keizer [[Atahualpa]] syn ryk; hy rekke yn oarloch mei syn broer [[Huaskar]] dy't fanút Kuzko operearre. Under de ferovering troch de [[Spanje]]rts yn [[1534]] waard de stêd oant de grûn ta ôfbaarnd, mar fannijs stifte ûnder de namme ''Muy noble y muy leal ciudad de San Francisco de Quito'' ('Tige heechsteande en tige loyale stêd fan Sint Fransiskus fan KitoQuito').

Quito groeide yn 300 jier tiid út ta in stêd fan likernôch 10.000 ynwenners. Op [[10 augustus]] [[1809]] begûn yn KitoQuito de rop om ûnôfhinklikens fan Spanje. Yn [[1822]] fersloegen ûnôfhinklikheidsstriders it Spaanske leger, en it lân sleat him dêrnei oan by de [[Grut-Kolombia|Republyk Grut-Kolombia]] fan [[Simón Bolívar]]. Yn [[1830]] foel dy republyk út elkoar en waard Ekwador in ûnôfhinklike republyk mei KitoQuito as haadstêd.

Yn de [[20e iuw]] groeide KitoQuito omraak, benammen troch de [[yndustrialisaasje]] en de migraasje fan it plattelân nei de stêd.