Dronryp: ferskil tusken ferzjes

 

== Etymology ==

[[Ofbyld:Dronrijp Tsjerkebuoren.jpg|left|thumb|250px|D'Alde Wite, oan 'e Tsjerkebuorren, de [[protestantisme|protestantske]] [[tsjerke]] fan Dronryp.]]

 

Dronryp beslacht likernôch 214&nbsp;[[hektare|ha]], wêrfan't 9&nbsp;ha út [[oerflaktewetter]] bestiet.<ref>[https://drimble.nl/buurten/19080001/dronrijp.html Statistyske ynformaasje oer Dronryp]</ref> It doarp leit yn it noardwestlike diel fan 'e provinsje [[Fryslân]], op 'e [[Klaaistreek|Klaai]], likernôch 8 km rjocht bewesten [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]. Fuort besiden it doarp leit de âlde súdgrins fan 'e [[Bouhoeke]], dêr't oant in jier as tritich lyn de [[Greidhoeke]] begûn en dy beide [[lânbou]]gebieten mei in frij skerpe demarkaasjeline faninoar skaat waarden. Tsjintwurdich is dy oergong lykwols folle stadiger, mei't yn 'e Bouhoeke it [[greidlân]] optein is, wylst troch de bou fan [[maïs]] no yn 'e Greidhoeke ek wol [[boulân]] foarkomt. Likernôch op datseldichste plak, fuort besuden Dronryp, leit in grut ferhef yn it lân, dat yn 'e lêste [[iistiid]] opsmiten is troch de [[gletsjer]]s, en dêr't no de súdlike tagongswei oerhinne rint.

 

[[File:Dronrijp.DePosthoorn.JPG|thumb|250px|Kafee ''De Posthoorn'']]

[[File:Dronryp StatesPleatsen.jpg|thumb|250px|States en pleatsen yn en om Dronryp ([[Schotanusatlas]])]]

Dronryp waard foarhinne wol "it Fryske Rome" neamd, net om't men der sa [[roomsk-katolisisme|roomsk]] is (al is it noch altyd wol ien fan 'e meast roomske doarpen fan Fryslân), mar om't it krekt as [[Rome (stêd)|Rome]] boud wie op sân [[heuvel]]s, al wiene dy "heuvels" yn Fryslân fansels [[terp]]en. It is net bekend wannear't Dronryp stifte waard, mar dat moat foàr Kristus west hawwe, mei't by [[archeology]]ske opgravings yn 'e ûnderskate terpen in grut ferskaat oan âldheden út 'e [[Romeinske Ryk|Romeinske tiid]] út 'e grûn helle is. Sa kaam by De Puollen geometrysk fersierd [[ierdewurk]] foar 't ljocht dat datearre wurde moat om it begjin fan 'e jiertelling hinne, en smieten de beide Hatsumer terpen (de iene benoarden en de oare besuden it spoar) mar leafst 451 resp. 256 ferskillende Romeinske fynsten op. Dêrûnder wiene in itensiederspot, in gielgoudene [[fingerring|ring]] út de [[trêde iuw]], in byldsje fan de [[Romeinske mytology|Romeinske oarlochsgod]] [[Mars (god)|Mars]] en fierders [[dakpanne]]n by 't kroadfol.

 

[[File:Dronrijp.Vredenhof.JPG|left|thumb|250px|It âldste diel fan it [[gasthûs]] "Vredenhof", oan 'e Dûbelestreek.]]

 

Wat it sljochtwei folk oanbelange, dat hie it yn 'e [[achttjinde iuw]] net maklik, mei't Fryslân yn dy tiid troch de [[feepest]] troffen waard, in besmetlike feesykte dy't yn [[juny]] [[1714]] yn De Puollen by Dronryp foar it earst útbrutsen liket te wêzen. De sykte bleau jierrenlang omwaarjen, wêrby't ferskate boeren mear as ien kear yn har libben har hiele feebestân kwytrekken (yn in tiid dat [[fersekering]]en noch net bestiene). Yn it boek ''Skiednis fan Menameradiel'' makket O. Santema melding fan in Piter Hindriks Hiemstra, dy't yn [[1740]] yn [[Ypekolsgea]] berne waard, [[boere-arbeider]] waard te [[Iens]], troude mei in boeredochter en sadwaande yn [[Tsjom]] op 'e pleats kaam en dêr 37 jier buorke, mar twaris al syn bisten ferlear oan 'e feepest. Nei de twadde kear moast er fan 'e pleats ôf en waard er mei 60 jier [[kastlein]] yn [[Blauhûs]], dêr't syn frou stoar. Fjouwer jier letter wied er wer opklaud ta pachtboer, diskear yn Dronryp, dêr't er nochris 33 jier buorke. Op syn 97ste, nei 70 jier boer west te hawwen, sette er him yn [[1837]] nei wenjen yn in boargerhúske yn 'e buorren, mar doe't dat ôfbrutsen wurde moast, gied er by de bernsbern yn, dêr't úteinlik op [[4 novimber]] [[1844]] yn 'e hege âlderdom fan 104 jier kaam te ferstjerren.

 

[[Ofbyld:Dronryp d'âlde wite.JPG|right|thumb|300px|[[D' Alde Wite]], de [[protestantisme|protestantske]] [[tsjerke]] fan Dronryp.]]

[[File:Eise Eisinga stânbyld Dronryp.JPG|right|200px|thumb|De [[stânbyld|búste]] fan [[Eise Eisinga]] yn syn berteplak Dronryp.]]