Frânsk-Dútske Oarloch: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
LNo edit summary
Rigel 1:
[[Ofbyld:BismarckundNapoleonIII.jpg|thumb|right|300px|Napoleon III as finzene yn petear mei Bismarck]]
De '''Frânsk-Dútske Oarloch''' of '''Frânsk-Dútske Kriich''' ([[19 july]] [[1870]] - [[10 maaie]] [[1871]]) wie in oarloch tusken [[Frankryk]] en de [[Dútslân|Dútske]] steaten ûnder leiding fan [[Prusen]]. De oarloch einige yn in oerwinning foar Prusen en har bûnsmaten en resulteareresultearre yn de oprjochting fan it [[Dútske Keizerryk]], dêr't alle Dútske steaten yn feriene waarden.
 
== Skiednis ==
De oarloch hie as oarsaak de machtsútwreiding fan [[Prusen]] sûnt [[1864]]. Oant [[1870]] wie Frankryk de meast dominante naasje fan Jeropa. De dominante posysje fan Frankryk waard bedrige troch Prusen, dêr't kanselier [[Otto von Bismarck]] him grut makke foar ferienigingferiening fan alle Dútske steaten. Dy ûntwikkeling waard troch de republykeinskerepublikeinske opposysje yn Frankryk brûkt as oanfal tsjin de regearing fan kening [[Napoleon III]]. De direkte oanlieding wie lykwols de Spaanske troanopfolingskwestje (sjoch [[Emser depêche]]).
 
Op [[19 july]] [[1870]] ferkleareferklearre Frankryk Prusen de oarloch. Nei ferskillende gefjochten moast Napoleon III him nei de grutte omsingelingslachomsingelingsslach by Sedan (op 1 septimber) mei 86.000 man oerjaan. Op 27 oktober kapituleare generaal [[François Achille Bazaine|Bazaine]] te Mets mei 173.000 man. Yntusken wie Napoleon III op 4 septimber ôfsetten en it bestjoer fan de Nasjonale Ferdigening met de lieding fan saken belêste. Op [[28 jannewaris]] [[1871]] waard in wapenstilstân sletten en op [[10 maaie]] de frede tekene. Frankryk ferlear de [[Elzas]] en it grutste part fan [[Loataringen (Frankryk)|Loataringen]] oan Dútslân.
 
{{commonscat|Franco-Prussian War}}