Balstienliem: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rigel 4:
'''Balstienliem''' is in [[grûnsoarte]] dy't bestiet út in mjuks fan keien, [[grind]], [[sân]], [[klaai]] en [[liem]]. Faak wurde yn balstienliem ek [[swerfkei|swerfkeien]] fûn. Oarspronklik siet der ek faak [[kalk]] yn balstienliem, mar dat is troch gemyske ferwaring hast folslein ferdwûn. Balstienliem wurdt ûnder [[gletsjer|lâniis]] ôfset en kin dêrom as in foarm fan [[till (sediment)|till]] ([[grûnmoarene]]) beskôge wurde.
 
HetIt gewonegewoane keileembalstienliem inyn NederlandNederlân is ongeveersa'n 150.000 jaarjier geledenlyn afgezetôfset, tijdensûnder hetit [[Saalien]]<ref>{{Aut|Wee, M.W. ter}}, 1983. ''The Saalian Glaciation in the Netherlands''. pps. 405-412, ''In:'' Ehlers, J. (ed.), Glacial deposits in North-West Europe. Balkema, Rotterdam, 470 pps..; ISBN 906191 2237.</ref> en is onderdeelpart vanfan de [[litostratigrafy|litostratigrafyske]] [[Formaasje fan Drinte]].<ref>{{Aut|Zagwijn, W.H., Staalduinen, C.J. van (eds)}}, 1975. ''Toelichtingen bij Geologische overzichtskaarten van Nederland.'' Rijks Geologische Dienst, Haarlim: 134 s.</ref> VooralFoaral inyn de provincieprovinsjee [[Drinte]] komt veelin keileemsoad dichtbalstienliem aanticht hetûnder oppervlakit vooroerflak foar. LokaalPleatslik is dit keileemliem soms opgestuwdopdreaun doortroch hetit landijslâniis. Voorbeelden hiervanFoarbylden zijndêrfan hetbinne [[Gaasterland (streek)|Gaasterlân]], [[Vollenhove]], de [[Havelterberch (heuvel)|Havelterberch]], [[Skoklân]] ([[Noardeastpolder]]), [[Urk]] en op [[Wieringen]] en [[Tessel]]. BinnenYn hetde gebiedkriten waarvandêr't hetbalstien keileemal bekend iswie, iswaard hetit ookek veelfaak inyn boaringenboarsel aangetroffenfûn.<ref>{{Aut|Wee, M.W. ter}}, 1976. ''Blad Sneek (10W, 10O)''. Toelichtingen bij de Geologische Kaart van Nederland 1:50.000 Rijks Geologische Dienst: 1-130.</ref>
 
NaastNeist hetit keileembalstienliem uitút hetit Saalien is yn in eeninkelde enkeleboaring boringbalstienliem keileemút uit hetit [[Elsterien]] aangetroffenoantroffen. HetIt werdwaard onderûnder andereoare gevondenfûn inyn boringboaring Oostmeep inyn de [[Waadsee]] op eenin dieptedjipte vanfan 51,70 meter onderûnder de zeebodemseeboaiem.
 
DoorTroch erosieeroazje dooren middelútspieling vankinne uitspoelingstiennen kunnenút deit stenenliem uitfrij het keileem vrij komenkomme. SomsSomtiids wordtferdwynt opsadwaande dezealle manierliem heten helebliuwe keileemallinne opgeruimd en blijft hetde stenenresidustiennen overoer. InYn de zeesee vanfan hetit Eemien, de warmewaarme tijdtiid diedy't volgdefolge op hetit Saalien, vormdenfoarmje dergelijkesokke stenenveldenstiennefjilden hetit substraat voorfoar oesterbanken. StenenveldenStiennefjilden uitút hetit Saalien zijnbinne zelfsek nuno nognoch aanoan hetit oppervlak aanwezig.oerflak Bekendeoanwêzich; stenenveldenbekend zijnbinne onderûnder andereoare de Tekselse stiennen en it [[Van der Lijn-reservaat]] by [[Urk]].
 
Omdat keileem slecht waterdoorlatend is, heeft deze grondsoort bijzonder veel invloed gehad op het Drentse landschap. De bodem is er door de keileemlaag moeilijk doordringbaar voor plantenwortels. Plaatselijk is de grond ook zeer nat, waardoor er gemakkelijk veenvorming plaatsvond. Onder het [[Nasjonaal Park Dwingelderfjild]] bevindt zich een laag keileem van ongeveer 8 meter. Het grondwater doet er ongeveer 20 jaar over om daardoorheen te lopen.