Ofslútdyk: ferskil tusken ferzjes

[[Ofbyld:Ofslútdyk.png|thumb|250px|''In satellytfoto fan de OfslútdykÔfslútdyk'']]

De '''OfslútdykÔfslútdyk''' is in dyk tusken it Noard-Hollânske [[De Oever]] en it Fryske [[Surch]]. De dyk skiedt sûnt [[1932]] deit Waad ([[Waadsee|Waadsee)]] fan de [[Sudersee]], dy't fan dat momintstuit ôf de ‘[[Iselmar]]’ foarmet. De wetterkeringwetterkearing is 32 kilometer lang en sa'n 90 meter breed. De OfslútdykÔfslútdyk is in part fan de [[Suderseewurken]], ûntwikkele troch [[Cornelis Lely]]. De namme ''OfslútdykÔfslútdyk'' ferwiist nei de oarspronklike opset, wêrby't de hiele hjoeddeiske Iselmar ynpoldere wurde soe. Mar de OfslútdykÔfslútdyk is in daam wurden yn stee fan in dyk, omdat er gjin lân en wetter skiedt, mar wetter tsjinhâldtkeart.

Yn earste ynstânsje soe der ek in treinspoar op de OfslútdykÔfslútdyk komme. Dêr wie ek rekkenskip mei hâldenholden, mar úteinlik is der gjin treinspoar op kaam, mar in ekstra brede sneldykautogongwei. Oan de noardsidenoardkant, de kantdy fan deit WaadseeWaad, leit ek in fytspaad. Der binnelizze útstellen om by it opheegjen fan de daam yn de takomst dochs noch in spoar oan te lizzen.

Al yn de 17e iuw waarden de earste plannen makke foar in ôfslútdyk, mar yn diedy tiid bleau it by plannen; der waard oannaamoannommen dat it drûchlizzen fan de binnensee technysk net- útfierber wêze soe. Dat feroare earst yn yn [[1886]]. Dat jier waard de Suderseeferieniging oprjochte, dy’t ûndersykje woe of de SúderseeSudersee ek ynpoldere wurde koe. Yngenieur Cornelis Lely wie der ek lid fan en hy wie de dejinge dy'tmakke it plan foar it projekt makke. Yn [[1913]], doe’t Lely al minister fan WetterstaatWettersteat wie, waard de ynpoldering yn it regearprogram setopnommen. Yn dy tiid wiene der noch in protte protesten, mar nei de wettersneed fan [[1916]] wie de tiid klearryp foar it projekt en twa jier letter gie it parlemint dan ek akkoart.

Yn juny [[1920]] gie it projekt fan start. Der waard begongbegûn mei deit oanlisoanlizzen fan de Amsteldjipdyk fan [[Noard-Hollân]] nei [[Wieringen]], dat yn dy tiid noch in eilân wie. Sân jier letter begongbegûn de bouoanlis fan de OfslútdykÔfslútdyk echt. Der waard besletten om fanby fjouwer plakken ôf te bouwenbegjinnen. Fan de beide kanten ôf, yn [[Fryslân]] en Noard-Hollân, en fan it wurkeilanwurkeilân [[Breesân (wurkeilân)|Breesân]] ôf.

Op [[28 maaie]] 1932, middeis om twa minuten oer ienen yn de middei, fiif jier nei it begjin fan de bou, waard it lêste gat yn de OfslútdykÔfslútdyk sletten. Fjouwer moanne letter, op [[20 septimber]] 1932, waard de namme fan de Sudersee offisjeel wizigeferoare tayn itde Iselmar. Noch ris in jier letter waard op [[25 septimber]] [[1933]] de dyk iepene foar it ferkear.

Yn de OfslútdykÔfslútdyk sit krekt foar de Fryske kust in knik yn de dyk. Dy knik is ynboud om sa de útstream fan itde Iselmar makliker te fergemaklikjenmeitsjen. It slûzekompleks fan Koarnwertersân wettertwetteret ôf op de skeane geulslinke fan de Middelgrûnen. It like de yngenieurs better om it slûzekompleks rjocht op de geulslinke te pleatsen, omdat it wetter dan yn in rjochte line fuort streamt.

Oer de hiele wrâld is der noch altiten in soad bewûndering foar it fakmanskip wêrmei't de OfslútdykÔfslútdyk boud is. De dyk waard boudoanlein sûnder [[kompjûter]]s en oare avensearreavansearre apparaten. De bou fan dizzedy dyk befêstige de posysje fan [[Nederlân]] yn de wetterboukunde.

[[Ofbyld:Afsluitdijk met standbeeld Lely.jpg|400px|border|rechts|thumb|''De Ofslútdykfslútdyk aan de kant fan Noard-Hollân, mei it stânbyld fan Lely'']]

=== Twadde WrâldkriichWrâldoarloch ===

Oan deit begjin fan de [[Twadde Wrâldkriich]], mei de [[Dútslân|Dútske]] oanfal op [[Nederlân]] yn [[maaie]] [[1940]], is der bottige striidfûl leverefochten om de Ofslútdyk,Ôfslútdyk dizzeen de skermutselingen binne letter ferneamd wurden ûnder de namme [[Slach om de Ofslútdyk|Slach om de Ôfslútdyk]]. De Dútsers hawwe út alle macht besocht om oer de Ofslútdyk oerÔfslútdyk te kommen, mar ditdat is harren net slagge.

Yn it [[Kazemattemuseum]] by [[Koarnwertersân]] wurdt omtinken jûn oan ditdat barren.