Wolf: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
RomkeHoekstra (oerlis | bydragen)
No edit summary
No edit summary
Rigel 1:
[[File:Eurasian wolf.JPG|thumb|250px|De jeropeeske wolf (''Canis lupus'')]]
De '''wolf''' is in rôfdier en in sûchdier út de famylje fan de hûnêftigen, ''Canidae''. Syn [[Latyn]]ske namme is ''Canis Lupus''. Se kinne in soad kleuren hawwe, fan hielendal wyt oant reabrúnreadbrún. Der binne ek swarte eksemplareneksimplaren. In wolf is likernôch fan kop oant sturt 2 meter lang. In wolf yt alles, griente útsein grienten. Se libje yn ridels, dy't wat grutte oanbelanget ferskille kinne en wêrfandêr't de wichtichste wolven út 'e ridel it alfa-mantsje en it alfa-wyfke fan binne. Wannear't der in protte iten is, binne de ridels grutter. Se jeie mei-elkoarinoar op wyld.
 
== Wengebiet ==
Yn de ferskate Europeeske lannen nimt it tal wolven stadichoan wer ta. Dat is it gefal yn [[Spanje]], [[Tsjechje|Tsjechië]], [[Sloveenje|Slovenië]], [[Kroaasje|Kroäsië]] en [[Slowakije]]. Troch it genetysk ferskaat wurde de wolven yn [[Skandinaavje|Skandinavië]] as bedrige kategorisearre.<ref>[http://www.wissenschaft.de/wissenschaft/news/249720.html Zu enge Familienbande unter skandinavischen Wölfen] artikel fan de webside wissenschaft.de</ref> Neffens it Sweedske Rôfdiersintrum soenensoene der yn 2008 sa'n 180 wolven yn Sweden en Noarwegen west hawwe. Yn lannen as [[Frankryk]] en [[Switserlân]] is de wolf weromkommen.
 
Yn Dútslân binne spoaren fan in wolf fûn yn de dielsteat [[Noardryn-Westfalen]]. Yn de dielsteat [[Nedersaksen]] ferwachtsje saakkundigen foar 2015 de earste wolfsridelridel wolven. Yn 2011 wienenwiene der yn it easten fan [[Dútslân]] alve ridels. De wolven yn de dielsteaten [[Noardryn-Westfalen]] binne singelierienlingen en nei ferwachting sille de earste wolven yn Nedersaksen dat ek wêze.
 
== De wolf yn Fryslân ==
De lêste wolf yn de provinsje [[Fryslân]] waard yn [[1712]] by [[Wolvegea]] deasketten.<ref>Omrop Fryslân: [http://www.omropfryslan.nl/nijs/l%C3%AAste-fryske-wolf-300-jier-lyn Lêste Fryske wolf 300 jier lyn]</ref> Yn 1772 waard yn it súdeasten fan de Grinzer Ommelannen de lêste wolvejacht holden. Yn [[East-Fryslân]] wurdt yn [[1738]] yn de omkriten fan [[Jever]] in wolf deasketten.<ref>It Nijs: [http://itnijs.nl/2011/08/wolven-togje-op-fryslan-oan/ Wolven tsjogge op Fryslân oan]</ref>
 
Sûnt 2000 binne der yn Nederlân út en troch, mar jimmeroanhieltyd faker meldingsmeldingen fan wolven. Yn 2011 waard der mei wissichheid in wolf sjoen yn Gelderlân.<ref>[https://www.trouw.nl/home/wolf-gesignaleerd-bij-tankstation-in-gelderland~aa7cb341/ Trouw, 02.09.2011]</ref> Yn july 2013 is der in deade wolf fûn yn it [[Suderleech]], neffens de earste berjochten wie er oanriden troch in automobilistauto oanriden. Ut ûndersyk die bliken dat de wolf by syn ferstjerren in bever yn 'e mage hie en dat soe betsjutte dat de wolf wierskynlik dêr dellein wie as grap.<ref>[[It Nijs]]: [http://itnijs.nl/2013/07/75313/ Deade wolf dellein as grap]</ref>
 
Yn 2015 dûkte in jonge wolf yn Drinte op.<ref>[http://nos.nl/artikel/2023273-wolf-duikt-op-in-drenthe.html NOS, 07.03.2015]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20150310010450/http://www.rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=146142 RTV Noard 07.03.2015]</ref> en Grinslân.<ref>[https://web.archive.org/web/20150312095002/http://www.rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=146200 RTV Noard 11.03.2015]</ref><ref>[http://www.nu.nl/videos/4005799/wolf-gespot-bij-meppen.html Nu.nl 06.03.2015]</ref><ref>[http://nos.nl/artikel/2028219-wolf-in-drenthe-en-groningen-was-een-wilde.html NOS, 02.04.2015]</ref> Op de A28 tusken Meppel en it HeechfeanHoogeveen waard yn 2017 in wolf deariden.<ref>[https://www.nu.nl/dieren/4511415/wolf-doodgereden-snelweg-in-drenthe.html Nu.nl 03.03.2017]</ref>
 
Op 14 april 2018 waard by [[Appelskea]] in bist filme dat op in wolf like. Dy nacht wiene earder by [[Boyl]] al in trije skiep deabiten.<ref>[http://www.dvhn.nl/drenthe/Wolfdeskundigen-dier-bij-Appelscha-vermoedelijk-wolf-video-23092435.html Deiblêd fan it Noarden, 15.04.2018]</ref> It hadhat troch DNA-ûndersyk bliekenbliken dien dat de wolf yn 2018 yndied werom wie yn Fryslân. Yn it twadde wykein fan maaie waard de wolf mooglik ek by [[Bontebok]] sinjalearre. It soe hiel goed kinne dat de deabiten skiep by [[Langsweagen]] en [[De Knipe]] yn maaie 2018 ek it wurk wie fan de wolf. De wolf dûkte letter yn Flaanderen op en krige fan de Belgen de namme August.<ref>Frysk Deiblêd, 17.12.2019</ref> De wolven komme út Dútslân en sykje yn it easten fan Nederlân en sûnt 2018 ek Fryslân nei nije wengebieten.<ref>Frysk Deiblêd, 15.05.2018</ref>
 
Yn desimber 2019 waard foar it earst in wolf yn Fryslân op bylden fêstlein. Dat barde troch in kamera fan [[Feriening Natuermonuminten|Natueurmonuminten]] súdlik fan [[Bakkefean]].<ref>Frysk Deiblêd, 17.12.2019</ref>