Skieringers en Fetkeapers: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
utwreiding artikel, mar de ferbeterings yn de stavering bin fuortrekke
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
st
Rigel 2:
 
==De Fryske frijheid==
It untsteanûntstean fan partijen moat foaral sjoen wurdenwurde yn de ûntwikkeling dy't Mid-Fryslân trochmakke nei it tiidrek fan de Greven (1165-1345). It Fryske lân ûntwikkele sichhim doe ta in ''boerenrepublykboererepublyk'' sûnder sintraal gesach. De ''Fryske frijheid'' rjochte har foaral tsjin de oerhearsingoerhearsking troch fremdefrjemde hearen, mar litteliet yn eigen lân de foarming fan inien sintraal gesach net ta. It negative gefolch hjirfan wie dat der yn Fryslân der hieltyd mear lytse sintra's fan macht ûntstienen dy't troch it ûntbrekkeûntbrekken fan oerkoepelendin oerkoepeljend gesach wol meiinoar yn boatsingbotsing kommenkomme moasten. Foaral de [[haadling|Haadlingen]] hawwe yn dizze ûnwikkelingûntwikkeling in rol fan betsjutting fierespile.
 
De saneamde ''Fryske frijheid'' fertsjinwurdigefertsjintwurdige foaralbenammen foar de haadlingen de heechste foarm fan frijheid. NeigeradenLinkelytsen naamnamen oantal en macht ta fan dizze selsmakke stân fan Fryske eallju. OmdatSy sy yn besit wienen fanhienen hearlike rjochten, en koenen sysadwaande libjenlibje fan de opbringst fan harren troch oaren bewurktebewurke pleatsen. enSe dêtrochoefenen mei hieltyd grutergrutter suksessúkses [[rjochtsfoech]] útoefenjeút oer harren ûnderdienen. By de talloazetalleaze twisten dy't ûnder inoar ûntsienenûntstienen waarden legertsjeslegerkes fan hiersoldaten ynsetten.
 
==Partijfoarming en striid==
Yn de rin fan de [[14e ieu]] foarmden harrenûntstienen ''partijen'' derdêr't útsein de meiinoar stridende haadlingen ek de kleasteroarders by hearden. Dizze partijen waarden de Skieringers en Fetkeapers neamd. De Skieringers wienen benammen yn Westergoa aktyf, hja wienen foarstanner fan de Fryske freiheidfrijheid, wylst de Fetkeapers yn Eastergoa sterk wienen en somtiidsbytiden ree om bûtenlânsk gesach te erkinnenerkennen.
 
De oanlieding fanta de partijstriid dy't ûntstie wurdt socht yn spul tusken de [[konvers]]en fan de twa kleasteroarders. Lykas by partijstriid yn oare gebieten waard it lykwols ta in net úttiisbereút de tiis te heljen kleaune fan konflikten.
 
De partijstriid wie op har slimst yn it tiidrek tusken [[1439]] oant [[1467]], mei as hichtepunt de ellendigeellindige [[Donia-oarloch]] dy't yn [[1458]] ûnstieûntstie. De striid beperkebeheinde harhim net langer ta it plattelân, ek de opkommende stêden waarden derbyderyn belutsen. De striid rjochte harhim tsjin eltsenien en it ferlangen nei frede naam tagroeide. Ferskate gearkomsten wardenwaarden hâlden om nei oplossings te sykjen. Uteinlik sochten de Friezen hulphelp fan bûten.
 
==Ein==