Underkast: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
→Sjoch ek: kt |
PieterJanR (oerlis | bydragen) L Onnodige <br>-tag |
||
Rigel 3:
*DIT IS BOPPEKAST
*dit is ûnderkast
De namme ''ûnderkast'' hat syn komôf út de grafyske yndustry yn de tiid doe't der noch yn [[lead]] setten waard. De letters waarden bewarre yn in [[letterkast]], in laad mei in soad fakken. De kast waard op de bok setten en dêrnei waarden de letters stik foar stik út de kast helle en setten.
Yn Nederlân wie it lange tiid, benammen yn de [[njoggentjinde iuw]] wenstich en bergje de letters fan in hichtemaat yn twa soarten kasten: de boppekast, dêr't de haadletters yn sieten, en de ûnderkast, dêr't de lytse letters yn sieten. It laad mei de haadletters hie yn de bok in fêste plak boppe it laad mei de lytse letters. De lytse letter krige de namme ''ûnderkast'', dus nei it plak fan it laad yn de bok.
De ûnderkast is ûntstien út de lytse [[skriuwletter]]. Yn [[670]] waard der yn de [[Abdij fan Luxueil]] it earste skrift mei ''lytse letters'' skreaun, dy't neffens foarm ferskilden mei de haadletters. Yn de tiid fan [[Karel de Grutte]] waard de [[Karolingyske minuskel]] ûntwikkele. Doe wie der noch gjin sprake fan letterkasten, want skriften waarden doe mei de hân skreaun. It ferskil yn foarm fan de letters waard lykwols oernaam by de ûntwikkeling fan de [[boekdrukkeunst]], sa om [[1450]] hinne.
Fan de foarm en yndieling fan letterkasten bestiene in soad farianten. De ferskillende talen, sa as bygelyks [[Dútsk]], [[Frânsk]] en [[Ingelsk]] hiene in grut ferskil yn letterfrekwinsjes en it brûken fan aksinten. Dat late ta dat romten, dy't foar de letters yn de kasten ornearre wiene, ferskillend waarden. Sa ûntstiene der grutte ferskillen tusken de letterkasten fan de ferskillende lannen.
Letterkasten dy't mei lead folle wiene, waarden al tige swier, benammen fan de gruttere hichtematen dy't al gau 30 oant 40 kilo weegje koene. Troch de letter oer twa kasten te ferdielen, koe it gewicht wat beheind holden wurde. Yn de [[tweintichste iuw]] waarden de twa laden gearfoege yn ien laad; de ''trijfearnskast''. Dochs wiene der noch wol gruttere, en dus swierdere, kasten, dy't oeral troch de iuwen hinne brûkt waarden.
▲De namme ''ûnderkast'' hat syn komôf út de grafyske yndustry yn de tiid doe't der noch yn [[lead]] setten waard. De letters waarden bewarre yn in [[letterkast]], in laad mei in soad fakken. De kast waard op de bok setten en dêrnei waarden de letters stik foar stik út de kast helle en setten.<br/>
▲Yn Nederlân wie it lange tiid, benammen yn de [[njoggentjinde iuw]] wenstich en bergje de letters fan in hichtemaat yn twa soarten kasten: de boppekast, dêr't de haadletters yn sieten, en de ûnderkast, dêr't de lytse letters yn sieten. It laad mei de haadletters hie yn de bok in fêste plak boppe it laad mei de lytse letters. De lytse letter krige de namme ''ûnderkast'', dus nei it plak fan it laad yn de bok.<br/>
▲De ûnderkast is ûntstien út de lytse [[skriuwletter]]. Yn [[670]] waard der yn de [[Abdij fan Luxueil]] it earste skrift mei ''lytse letters'' skreaun, dy't neffens foarm ferskilden mei de haadletters. Yn de tiid fan [[Karel de Grutte]] waard de [[Karolingyske minuskel]] ûntwikkele. Doe wie der noch gjin sprake fan letterkasten, want skriften waarden doe mei de hân skreaun. It ferskil yn foarm fan de letters waard lykwols oernaam by de ûntwikkeling fan de [[boekdrukkeunst]], sa om [[1450]] hinne.<br/>
▲Fan de foarm en yndieling fan letterkasten bestiene in soad farianten. De ferskillende talen, sa as bygelyks [[Dútsk]], [[Frânsk]] en [[Ingelsk]] hiene in grut ferskil yn letterfrekwinsjes en it brûken fan aksinten. Dat late ta dat romten, dy't foar de letters yn de kasten ornearre wiene, ferskillend waarden. Sa ûntstiene der grutte ferskillen tusken de letterkasten fan de ferskillende lannen.<br/>
▲Letterkasten dy't mei lead folle wiene, waarden al tige swier, benammen fan de gruttere hichtematen dy't al gau 30 oant 40 kilo weegje koene. Troch de letter oer twa kasten te ferdielen, koe it gewicht wat beheind holden wurde. Yn de [[tweintichste iuw]] waarden de twa laden gearfoege yn ien laad; de ''trijfearnskast''. Dochs wiene der noch wol gruttere, en dus swierdere, kasten, dy't oeral troch de iuwen hinne brûkt waarden.<br/>
De term ''minuskel'' waard benammen brûkt foar letters dy't mei de hân skreaun wiene ([[kalligrafy]]).
| |||