Peter III fan Ruslân: ferskil tusken ferzjes

'''Peter III Fjodorovitsj''' ([[Russysk]]: Пётр III Фёдорович, Pjotr III Fjodorovitsj; berne as '''Karel Peter Ulrich''' op [[21 februarifebrewaris]] [[1728]] yn [[Kiel (Dútslân)|Kiel]], [[Dútslân]], ferstoarn op [[17 july]] [[1762]] yn [[Sint-Petersburch]]) folge yn 1762 tsarina [[Elizabeth fan Ruslân|Elizabeth]] op as hearsker oer it [[Russyske Ryk]]. Yn it koarte skoft dat er tsaar wie, makke er troch syn pro-prusyske polityk yn Ruslân in soad fijannen en al yn in heal jier tiid kaam der in ein oan syn bewâld. Oannommen wurdt dat Peter III, dy't hast gjin Russysk prate, fermoarde waard nei't er earder twongen waard de troan op te jaan. Peter III waard opfolge troch syn frou, dy't bekend waard as [[Katarina de Grutte]].

== JongereinJonkheid ==

Peter Fjodorovitsj wie it iennich bern fan hartoch Karel Freark fan Sleeswyk-Holsein-Gottorp en Anna Petrovna, dochter fan tsaar [[Peter de Grutte]] en de âldererâldere suster fan [[Elizabeth fan Ruslân|Elizabeth Petrovna]]. Syn âlders ferhûzen yn 1727 fan Sint-Petersburch nei it Dútske Kiel. Dêr ferstoar syn mem al trije moanne nei de berte fan har soan oan [[tuberkuloaze]]. Nei't ek syn heit yn 1739 ferstoar waard de alvejierrige wees hartoch fan Holstein-Gottorf, dat fanwegen it ferlies fan Sleeswyk oan de [[Denemark|Deenske Kroan]] sûnt 1713 net in soad mear foarstelde.

Om't syn muoike Elizabeth sels gjin bern hie wiisde hja op 18 novimber 1742 Peter oan as troanopfolger. De keizerin liet har Dútske muoikesizzer út Kiel helje,; hy gyng oer op it [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|russysk-otterdokse]] leauwe en waard yn de âldens fan 14 jier kening fan Finlân, nei't russyske troepen yn de [[Russysk-Sweedske Kriich (1741-1743)|Russysk-Sweedske Kriich]] fan 1741-1743 [[Finlân]] oermasteren.

Keizerin Elizabeth regele foar Peter in houlik mei Sophia Augusta Frederica (de lettere [[Katarina de Grutte]]), dochter fan Christian August, prins fan Anhalt-Zerbst, en prinses Joanna Elizabeth fan Holstein-Gottorp. De jonge prinses gyng op it otterdokse leauwe oer en naam de namme Ekaterina Aleksejevna oan. Hja trouden op 21 augustus 1745, mar it houlik wie niet goed. Tegearre krigen se in soan, de lettere keizer Paul, en in dochter, Anna Petrovna (1757–1759). Letter ornearre Katarina dat Paul net in ferwekt wie troch har man en dat hja nea mienskip meiïnoar hân hiene. Katarina beskreau har man as in "idioat", de "dronkenlapdronkelap fan Holstein" dy't "goed foar neat" wie, ensafuorthinne. Yn de sechtjin jier dat se yn Oranienbaum residearre hie, Katarina in grut tal minnaarsfrijers. Peter hie in ferhâlding mei grevinne Elizabeth Vorontsova en soer soe fan doel west ha om nei syn kroaning Katarina te fermoardzjen en dan syn mêtresse ta tsarina te kroanen.