Gordianus I: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
kt
st; taal
Rigel 1:
[[Ofbyld:GordianusIsest.jpg|right|thumb|200px|Ofbylding fan Gordianus I]]
'''Gordianus I''', folút: '''Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus "Africanus"''' (sa. [[159]] – [[12 april]] [[238]]), wie keizer fan't [[Romeinske Ryk]] krapoan inkele wiken yn maart-april [[238]] tegearre mei in soan fan him [[Gordianus II]]. Hy wie yn dy tiid ien fan de rykste persoanen fan it ryk mar ek tige bejeftige en ynteger. De Grykske skriuwer [[Pilostratus]] hat syn ''Libbens fan de [[sofisten]]'' oan him opdroegen.
 
== Skiednis ==
Gordianus waard konsul yn [[Rome (stêd)|Rome]] doe't er sechstich jier âld wie en hy wie sawat tachtich jier âld doe't hy de oanstelling krige fan gûverneur fan de provinsje Noard Afrika. Der wienen tige grutte problemen ûntstien troch de betiden absurde hege belêstingen dy't troch keizer [[Maksiminus Traks]] oplein waarden. Guon fan de wolstelden yn it ryk dienen in driuwend berop op Gordianus om keizer te uordenwurden. Nei wifeling akseptearre hy dizze taak rûn 19 of 22 maart [[238]], tegearre mei in soan fan him, [[Gordianus II]] dizze taak.
 
De twa Gordiani gienen op wei nei [[Kartago]], dêr't sy in brief nei de [[Romeinske senaat]] skreaunen om harren plannen bekend te meitsjen. Tagelyk joegen de Gordiani opdracht om Fitalianus te fermoardzjen, de prefekt fan de [[Praetoriaanske garde]] en, dy't tige trou west wie oan keizer Maksiminus, te fermoarden. Dat joech de senaat genoch voldoendegenôch moed om it oanbod fan de Gordiani iepenlik te akkeptearrenakseptearren. Gordianus I en Gordianus II waarden tegearre keizers en krige de offisjele bynamme "Africanus". It nijs dat Maksiminus ôfsetten wie, waard troch de Romeinske boargerij mei freugde ûntfongen en rellen brutsen út dêr't alle ynformanten en belêstingynbarrers fan Maksiminus fermoardfermoarde waarden.
 
Doe't it nijs Maksiminus, dy't op dat stuit yn Sirmium was, berikte, sette hy him nei Itaalje ta om te besykjen de opstân tsjin te holden.
 
De Gordiani begienen lykwols de fatale fout in âlde fijân, [[Kapellianus]], de gûverneur fan [[Numydje]], ôfôfsette te wollen setten. Kapellianus kaam yn opstân en luts mei syn legioenen nei Karthago dêr't de beide Gordiani ferbleaune. Op [[12 april]] sneuvele Gordianus II yn de striid (sjoch: [[Slach by Kartago (238)]]) en Gordianus I die himsels te koart.
 
== Keppeling om utens ==