Tekstdichter

In tekstdichter is de skriuwer fan in liettekst. Oars as in lietskriuwer (of lietsjeskriuwer), dy't sawol tekst as muzyk fan in liet makket, skriuwt in tekstdichter inkeld de liettekst. In toandichter (of komponist) makket de meldij. De meldij kin by de liettekst skreaun wurde, of de liettekst kin op de nij komponearre wize skreaun wurde.

It liettekst kin ek op in bekende wize fan in besteand liet skreaun wurde, it liet is dan in kontrafakt.

It wurd 'tekstdichter' tsjut op in bysûnder soarte dichter. In tekstdichter of liettekstskriuwer is letterlik: in dichter dy't lietteksten skriuwt, berime of poëtyske, lyryske teksten, dy't bedoeld binne om songen te wurden. Soms wurde besteande (histoaryske) gedichten efterôf op muzyk setten. De dichter wurdt dan net mei weromwurkjende krêft 'tekstdichter' neamd, omt dy de tekst as fers skreau en net as liettekst.

Bekende Frysktalige tekstdichters

Skriuwers fan folkslietsjes

Foarbylden fan bekende tekstdichters fan Frysktalige lietteksten (folkslietsjes) út de njoggentjinde iuw:

Waling Dykstra, Simmermoarn Paulus Folkertsma, It muzyk giet troch de buorren Eeltsje Halbertsma, Grouster weagen, Skippersssankje, It Marke Tsjibbe Gearts van der Meulen, Lânferhuzerssang Fedde Schurer, It lot fan Tea, It feintsje fan Menaam, Moarn sille wy de hjouwer slaan

Marten Sikkema, Brulloftssankje, Swalkje Bernard Smilde, benammen tsjerkelieten Harmen Sytstra, Moai sûnder wjergea, Wâldsang Douwe Tamminga, Myn Berber Piter Jelles Troelstra, It âldershûs

Skriuwers fan bernelietsjes

Foarbylden fan bekende tekstdichters fan Fryske berneferskes (komponist tusken skrapkes):

• Diet Huber

Poplietjes, harklietsjes, teäterlietsjes

Foarbylden fan bekende tekstdichters fan Frysktalige lietteksten (poplietsjes), harklietsjes, teäterlietsjes út de tweintichste iuw:

Gerrit Breteler Eppie Dam Jan Dotinga Rients Gratama Jaap Louwes Anne van der Mark, bg. It Dokkumer lokaeltsje en Skûtsjesile

Jan Slofstra Marten Sikkema Pyt Jon Sikkema Albertina Soepboer Jan Tekstra

Oersetters fan lietteksten

Is de Fryske tekst in oersetting, bygelyks fan in Frânsk chanson of in Dútsk berneferske, dan is der gjin sprake fan in tekstdichter, mar fan in oersetter.

Auteursrjocht

Foar it auteursrjocht is it fan belang oft it liet troch ien of meardere minsken skreaun is. Auteursrjochteorganisaasje Buma/Stemra makket ûnderskied tusken ûnder mear: tekstdichter(s), komponist(en), oersetter, bewurker, oarspronklike skriuwer fan in oersetten liet, en oarspronklike komponist fan de muzyk yn gefal fan in oersetten liet. Muzyk fan in oar mei in eigen tekst bliuwt auteursrjochtlik beskerme.

Nijsgjirrichheden

• Yn it Ingelsk wurdt in tekstdichter in lyricist neamd, yn it Dútsk in Liedtexter of Textdichter en yn it Frânsk in parolier.
• In tekstdichter fan opera's, operettes en musicals wurdt in librettist neamd.

Literatuer

• Een muziekgeschiedenis der Nederlanden, red.: L.P. Grijp (Amsterdam, 2001)

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes: