Tytsjerk is in doarp yn de gemeente Tytsjerksteradiel, west fan Hurdegaryp, sawat 9 kilometer east fan Ljouwert. It spoar Ljouwert - Grins ferdielt dit yn âld en nij Tytsjerk. De buorskip Lytse Geast falt ek ûnder Tytsjerk.

Tytsjerk
Emblemen
               
Polityk
Lân flagge fan Nederlân Nederlân
Provinsje Fryslân
Gemeente Tytsjerksteradiel
Sifers
Ynwennertal 1.605 (1 jannewaris 2023)[1]
Oerflak 12,68 km², wêrfan
- lân: 12,39 km²
- wetter: 0,29 km²
Befolkingsticht. 130 ynw./km²
Oar
Tiidsône UTC +1
Simmertiid UTC +2
Koördinaten 53° 13'N 5° 55'E
Doarpsgebiet fan Tytsjerk (grien) yn 'e gemeente Tytsjerksteradiel
Doarpsgebiet fan Tytsjerk (grien) yn 'e gemeente Tytsjerksteradiel
Offisjele webside
Side Tytsjerk
Kaart
Tytsjerk (Fryslân)
Tytsjerk

Tytsjerk hat (1 jannewaris 2023)[2] ynwenners.

Skiednis bewurkje seksje

Tytsjerk hat in doarp fan boeren en fiskers west. Oan de seine en skepnet fan it doarpswapen is soks noch te sjen. Yn de flagge binne beide foarwerpen twa krusende banen.

Yn de midsiuwen hiet it doarp Thiakerka of Tiakerka. Soks soe wize kinne op in hillige mei de namme Thialdus, Titus, Thialda of Titia. Mooglik hat it earder it haadplak fan de gritenij west, de namme Tytsjerksteradiel wiist dêr op.

Ut de fûneminten kin ôflaat wurde dat it tsjerke der tusken 1200 en 1300 al stien hat. Yn in tsjerklike oarkonde wurdt it plak yn 1328 neamd. Yn 1720 binne de fûneminten lein foar it hjoeddeiske tsjerke. De tsjerkeklok út 1608 hat yn 'e Twadde Wrâldoarloch nei Dútslân west, mar is werom komd. Dy hat eartiids oan in klokkestoel hong, mar hinget no al wer twa iuwen yn de tsjerketoer.

Bosk fan Ypey bewurkje seksje

 
Grut Vijversburg

Tichtby it doarp leit park Vijversburg, ek bekend as de bosk fan Ypey. Dy wie eartiids yn besit fan de begoedige famyljes Looxma en Ypey, letter waard it eigendom fan de Stichting op Toutenburch. It park is oanlein troch Roodbaard. Der wurde geregeld tentoanstellings holden. It is de bedoeling om der in grut keunstpark fan te meitsjen. Op 18 maart 2005 waard de nije tagongspoarte iepene. Omdat it park doe ek fergrutte waard, hjit in no Grut Vijversburg. It park hat in fraaie teekoepel. De beammen fan it park wurde brûkt troch in grut tal pearkes earrebarren om harren nêst yn te bouwen. Yn 2021 waarden der sa'n 20 nêsten teld. Dêrnjonken briede yn de beammen likernôch 20 pearkes ielreagers.[3]

It park grinzet westlik oan it natoer- en rekreaasjegebiet De Griene Stjer. Dêr stiet de Himriksmole, in spinnekopmole.

Mienskip bewurkje seksje

 
Doarpshûs Yn 'e Mande

It doarpshûs 'Yn 'e Mande' bestiet sûnt 1974. Der is in Feriening foar Doarpsbelangen en it doarpskrantsje hjit 'Yn 'e Line'. De feestkommisje en de rekreaasjeferiening binne ynsteld foar de aktiviteiten. Sûnt 23 april 2005 is der in skatebaan foar de jongerein. Tytsjerksters wurde ek 'skieppekoppen' neamd.

Tsjerke bewurkje seksje

  De Wikipedy hat ek in side Sint-Fitustsjerke (Tytsjerk).

Skoalle bewurkje seksje

Yn 2018 binne de iepenbiere Master Fennemaskoalle en de prot.-kristlike basisskoalle It Lemieren gearfoege ta de Moetingsskoalle De Romte. Pjutten út Tytsjerk en Suwâld kinne nei it opfangplak Trije Turven Heech.

Befolkingsferrin bewurkje seksje

Jier 1900 1910 1940 1954 1959 1964 1969 1974
Ynwenners 761 828 902 829 786 954 1.255 1.435
Jier 2004 2008 2015 2020
Ynwenners 1.400 1.539 1.574 1.614

Ferienings bewurkje seksje

Tradysje bewurkje seksje

Om't Tytsjerk earder in tramhalte hie, hawwe de lettere treinmaatskippijen de tradysje yntakt holden dat Sinteklaas mei de trein nei Tytsjerk komt. Dêrfoar hâldt de trein alle jierren ienkear stil by de eardere halte njonken de oerwei.

Strjitten bewurkje seksje

 
Swarte Prins

't Herberchsfintsje, Alddiel, Aldemiede, Altenburgerwei, Boskloane, Buorren, De Jister, Elzekamp, Hanenburch, Jachtfjild, Klaverkamp, Lytsegeast, Noarderein, Reidfjild, Ryksstrjitwei, Rustenburgerwei, Singel, Suderein, Suwâldsterdyk, Symen Halbeswei, Simmerwei, Swarteweisein, Toutenburchleane, Woelwyk, Wylgekamp.

Iepenbier ferfier bewurkje seksje

Sjoch ek bewurkje seksje

Keppeling om utens bewurkje seksje

Boarnen, noaten en referinsjes bewurkje seksje

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

 
Plakken yn de gemeente Tytsjerksteradiel
 
Haadplak: Burgum
Doarpen en útbuorrens: AldtsjerkEarnewâldEastermarFeanwâldsterwâl (foar in part) • GarypGytsjerkHurdegarypJistrumMûneinNoardburgumOentsjerkRyptsjerkSumarSuwâldTytsjerkWyns
Buorskippen: Bartlehiem (foar in part) • De JoereGytsjerksterhoekeIt HeechsânIniaheideKûkherne (foar in part) • Lytse GeastNoardermarQuatrebrasSigerswâldSkûlenboarchSumarreheideTergrêftIt WytfeanSânhuzenSwarteweisein