Druvesûker

Druvesûker, yn de gemy ornaris glukoaze neamd is in monosacharide mei de molekuleformule C₆H₁₂O₆. De natuerlike foarm, D-glukoaze, wurdt ek wol dekstroaze neamd, foaral yn de libbensmiddelyndustry.

α-D-glukoaze

Lichem

Druvesûker is ien fan de wichtichste brânstoffen foar it minsklik lichem. It wurdt omset yn glykogeen, in polymear fan glukoazemonomearen dat yn de spieren en de lever opslein wurdt (likernôch 100 gram). Druvesûker sels is net geskikt foar opslach yn it lichem om't it de osmoatyske wearde fan de sel ferheget. By in tekoart oan druvesûker yn it lichem kin it troch de glukoneogeneze wer oanmakke wurde.

Druvesûker kin daliks yn it bloed opnaam wurde. Dat is net sa foar bygelyks sacharoaze en stiselmoal, dy earst yn druvesûker omsetten wurde moatte. It ferfier fan en nei sellen giet fia glukoaze-ferfierders.

Planten

Druvesûker wurdt troch planten makke ûnder de fotosynteze; dêrnei wurdt it ferarbeide nei stiselmoal foar opslach. Tegearre mei in molekúl fruktoaze foarmet α-glukoaze sacharoaze, de tafelsûker út sûkerbiten.

Foarmen

D- en L-glukoaze

Glukoaze as ringstruktuer bestiet as fjouwer ferskillende foarmen. It ferskil sit yn de hydroksymetylkloft op C₅, en yn de relative posysje fan de OH^- op C₄. As dy yndieling bart op basis fan de hydroksymetylkloft (-CH₂OH) wurde de kloften L- of D-glukoaze neamd. As dy yndieling bart op basis fan de posysje fan de OH^- kloft op C₄, dan wurde de sûkers α- of β-glukoaze neamd. Der binne dus 4 kombinaasjes fan glukoaze:

• α-D-glukoaze
• β-D-glukoaze
• α-L-glukoaze
• β-L-glukoaze

Sjoch ek

• Fruktoaze
• Galaktoaze
• Riboaze