Markomanne-oarloch: ferskil tusken ferzjes

De '''Markomannenoarloch''' wie in oarloch dy't fierefierd waard yn de twadde helte fan de [[2e ieu]], likernôch tusken [[166]] en [[180]]. De wichtichste tsjinstanners wienen de kening fan de [[Markomannen]] [[Ballomar]] en de [[Romeinske Ryk|Romeinske]] keizer [[Markus Aurelius]].

Sûnt de oermastering fan Galje wie it ferdigeningssysteem fan it Romeinske ryk basearebasearre op twa strategyen. Oan de iene kant hienen de Romeinen in paraat leger fan inkele hûnderttûzenen soldaten dy't de noardgrins (de [[Ryn]] en de [[Donau]]) fleksibel yn de gaten hâlde koenen. Harren twadde strategy wie it opsetten fan [[fazalsteat|fazalsteaten]]. Foaral de [[Germanen|Germaanske]] stammen krekt bûten de Romeinske grinzen wienen hjirby belutsen. Yn ruil foar militêre stipe krigekrigen sy in finansjele fergoeding út Rome wei. Dizze taktyk hie yn de [[1e ieu|1e]] en [[2e ieu]] goed funksjonearefunksjonearre, mar begûn ûnder it regear fan Markus Aurelius te stûkjen, doe de fazalsteaten oan de [[Ryn]] en de [[Donau]] harren tsjin Rome kearden. De Markomannenoarloch wie in grut ûnderdiel fan dizze opstân.

Foar it earst sûnt ieuwen waard Rome wer fan fan hiel tichtby slim bedrige doe't de [[Markomannen]] yn [[166]] Noard-[[Itaalje]] ynfoelen. De striid fan de Romeinen tsjin de ynfallers gong moedsum. Dat kaam benammen troch it útbrekken fan de pest ûnder de befolking dêr't ek in grut part fan it leger slachtoffer fan waard. Fierders spile mei dat Markus Aurelius teffens te meitsjen hie mei de [[Kwuaden]] en oare stammen lykas de [[Fandalen]], de [[Sarmaten]] en de [[Sueben]] dy't harren by de Markomannen oansluetenoansluten hienen. Markus Aurelius koe lykwols de Germaanse stammen tebek driuwe en besleat de ferskate stammen ien foar ien oan te fallen om sa it front fan de tsjinstander te spliten. It wie in fûle striid dêr't de Romeinen hurde klappen krigen, mar de Markomannen harren suksessen net fersulverje koenen.

Yn [[171]] laten de Markomannen in swiere nederlaach, en yn de derop folgjende jierren slagge Markus Aurelius deryn folslein ôf te rekkenjerekkenjen mei de Quaden ([[174]]). Lykwols koe der hjir net in ferfolch offinsyf oan keppelje fanwege in ynlânske opstân yn Rome. Pas nei it ûnderdrukken fan dizze opstân koe Markus Aurelius syn oandacht wer rjochtsje op de Donaugrins, mar hy wie lang om let net by steat om syn kampanje troch te setten. Hy stoar yn [[180]], wêrtroch de Markomannenoarloch feitlik ûnbeslist einige. Syn opfolger [[Kommodus]], woe de striid net trochsette en sleat frede mei de Markomannen en harren bûnsmaten.

Yn de ''Historia Augusta'' wurdt wiidweidich oandacht skonken oan Markus Aurelius en de kriich tsjin de Markomannen. Neffens dizze boarnboarne weiwie de oarloch de grutste dy't ea fierd waard yn de skiednis.

*{{Aut|[[Hermann Schreiber]],}} - ''De Vandalen, Zegetocht en ondergang van een Germaans volk'', Amsterdam, 1979, side 51-52.