Roeden: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
noch net klear
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
dien. De fotogallery is net oerkomd, wa soe dêr efkes nei sjen wolle?tt
Rigel 1:
{{wrapper}}
| [[Ofbyld:Walderveensemolen wiekenkruis.jpg|200px|thumb|Askop mei roeden fan de [[WalderveenseWalderveenske mole]]]]
|-
| [[Ofbyld:Molen Venemansmolen spin.jpg|200px|thumb|Kearklossen, roewiggenroedekilen en spitizers fan de [[Venemansmole]]. De askop hat boppedat in spin]]
|}
|}{{Wurk}}
'''Roeden''' (iental: roede, of roe) foarmje de basis fan it [[Geflecht|wjukkekrús]] fan in tradysjonele [[wynmole]]. Eartiids waarden dizze balken, dy't wol 30 meter lang wêze kinne. útfan hout makke, wol út ien stik mar ek wol út trije stikken. (de saneamde boarstroede, in boarststik mei twa oplangers). Houten roeden binne oianoan de foar- en efterkant foar in bettere stroomline ôfskeane, wat baljoening neamd wurdt. Meastal waarden houten roeden brûkt (stutsen) fan it djoerdere [[greinen]] út [[Riga]] ynstee fan it ynlânske greinen. Letter waarden roeden makke fan it bettere Amerikaansk greinen. Brutsen roeden waarden faak as flierbalken yn in mole brûkt. Fan ± 1860 ôf begûn men stielen roeden te klinken en sûnt de [[Twadde Wrâldoarloch]] wurde roeden laske. Yn 2008 binne der oar it earst laske roeden makke, wêrfan de efterkant net fêstlaske is, maar losmakke wurde kin foar ynspeksje en in eventueel nije antirustbehanneling fan de binnenkant fan de roede. Ek wurde der proeven dienmeidien mei fersinkte roeden, dy't fanwege harren lingte net yn harren hiele hear en fear yn it sinkbad kinne en dêrom út twa gedieltes bestean, wêrby't it oan elkoar makke punt yn de kop fan de boppe-as falt.
 
De roeden (altyd twa pear om fjouwer wjukken te foarmjen) stekke troch de saneamde askop fan de [[boppe-as]] fan in mole en wurde mei 16 wiggen[[kyl|kilen]] en fjouwer kearklossen fêstsetten. De kearklossen soargje derfoar dat de roede net ferskowe kin. De wiggenkilen sette de roede fêst yn de askop. De roedewiggenroedekilen binne boarge mei spitizers, wêrtroch't se der net útfalle kinne. Yn de roeden sitte gatten wêryn by âldhollânske wjukken de hikkelatten troch stutsen wurde. In hikkelatte wurdt fêstsetten mei wiggenkilen, dy't ek yn ferbân mei de foarming fan de [[seech]] de hellinghoeke fan de hikkelatte bepale. Op de bûtenroede sit in seilearm en op de binnenroede in seileach foar it fêstsetten fan it [[Seil (mole)|seil]]. De mole [[De Helper]] hat lykwols gjin gatten foar de hikkelatten yn de roeden, mar oplaske strippen mei dêrop mei bouten fêstmakke, fersinkte bûgels wêrop de hikkelatten gêstskroeve wurde.
 
De binnenroede is de roede it tichtst by de molenmole en de buitenroedebûtenroede is zoalssa't de naamnamme al aangeeftoanjout de buitenstebûtenste. Omdat de toppen vanfan de wiekenwjukken inyn hetzelfdeitselde vlakflak moetendraaie draaienmoatte is de binnenroede gekromdkromd. Dit wordtwurdt de porring genoemdneamd.
 
De stalenstielen roeden hebbenhawwe meestalmeastentiids eenin plaatjeplaatsje metmei de naamnamme vanfan de fabrikant en hetit volgnummerfolchnûmer, dat aangeeftoanjout welkehokker roede hetit vanfan diedy fabrikant is.
 
{{Gallery
|titel=
|breedte=180
|Dorregeestermolen potroe deel.jpg|DeelDiel vanfan eenin potroepotroede metmei klinknagelsklinkneilen
|Walderveense molen roebalk.jpg|GebrokenBrutsen roede roe als vloerbalkflierbalke
|Wiek van Doesburger molen.jpg|Achterkant wiekwjuk metmei borststukboarststik en oplanger vanfan de [[DoesburgermolenDoesburgermole]]
|Concordia molen roeden porring.jpg|De achtersteefterste roede is de binnenroede metmei de porring
|Concordia molen roede met heklat.jpg|HeklatHikkelatte doortroch roede. LetTink opom deit plaatsingsetten vanfan de heklatwiggenhikkelattekilen.
|Concordia_molen_heklatten_angelim_vermelho_(Dinizia_exelsa)_27_maart_2008.jpg|HeklattenHikkelatten
|Concordia molen roewiggen en keerklossen 18 maart 2008.jpg|KeerklossenKearklossen (metmei bouten) en roewiggenroedekilen
|Concordiamolen buitenroe vaags 7 juli 2008.jpg|PlaatjePlaatsje op roeroede vanfan de [[ConcordiamolenKoncordiamole]]
|Molen d'Admiraal roeplaatjes.jpg|RoeplaatjesRoedeplaatjes
}}
 
== Keppeling om utens ==
*[http://nl.youtube.com/watch?v=KJXk2jEuqAo Film overoer hetit roestekenroedestekken]
*[http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=358 MolendatabaseMoledatabank metmei eenin foto vanfan hetit wiekgedeeltewjukgedielte vanfan De Helper]
 
[[Kategory:Wynmole]]
 
[[nl:Roeden]]