Antoninus Pius: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
No edit summary |
Quentinv57 (oerlis | bydragen) Werom sette fan ferzje 365616 fan Special:Contributions/194.17.7.150 (Meidogger_oerlis:194.17.7.150) |
||
Rigel 1:
[[Ofbyld:Antoninus Pius Glyptothek Munich 337.jpg|right|thumb|250px|Buste fan Antoninus Pius]]
'''Antoninus Pius''' ([[19 septimber]] [[86]] — [[7 maart]] [[161]]) wie [[List fan Romeinske keizers|keizer]] fan it [[Romeinske Ryk]] fan [[138]] oant [[161]]. Hy wurdt beskôge as ien fan de betûftste keizers út de Romeinske skiednis. Syn lange bewâld wie in tiidrek fan frede en wolfeart dêr't it keizerryk ta grutte bloei yn kaam.
== Opkomst ==
Antoninus Pius waard berne yn de [[Galje|Gallyske provinsjestêd]] [[Nemausus]] (tsjintwurdich [[Nîmes]]) yn it jier [[86]]. Hy kaam út in foaroansteande Romeinske famylje en soe nei de dea fan [[Aelius]] Caesar op [[1 jannewaris]] [[138]], de nije kandidaat wurde om keizer [[Hadrianus]] op te folgjen. Keizer Hadrianus adoptearre him op [[25 febrewaris]] as soan. Antoninus wie doe al 52 jier âld. In betingst foar de opfolging wie lykwols dat Antoninus de 17-jierrige [[Markus Aurelius]] en de 8-jierrige [[Lusius Ferus]] as soannen adoptearje soe.
== Antoninus Pius as keizer ==
[[Ofbyld:A Pius.jpg|thumb|left|Byld fan Antoninus Pius yn Nimes]]
De titel ''Pius'' hat Antoninus te tankjen oan syn loyaliteit en myldens. Krekt nei syn beneaming as keizer kaam hy yn konflikt mei de [[senaat]]. De oanlieding hjirta wie syn takenning fan de earetitel ''Divu'' (god) oan de ferstoarne keizer Hadrianus. Omdat de senaat de lêste jierren op minne foet stien hienen mei Hadrianus, ynearsten dat foarstel ôfwize woene, drige in konstitutionele krisis. Antoninus drige mei ôftrede as de Senaat syn foarstel net oanfiere soe. Under de yndrok fan dizze loyaliteit oan de foargonger en syn adoptyf heit joech de Senaat lang om let ta. Om dizze reden joech de Senaat him de titel ''Pius'' (de "Fromme").
Noch letter stelde de Senaat foar om de moanne [[septimber]] nei Antoninus Pius te ferneamen (de moanne [[july]] wie al neamd nei [[Julius Caesar]] en de moanne [[augustus]] nei keizer [[Augustus Oktavianus]]) fanwege syn treflik liederskip. Mar dy eare wêgere hy perfoarst.
Antoninus Pius wie lokkich troud mei Faustina ([[Faustina de Aldere]] om har te ûnderskieden fan harren dochter [[Faustina de Jongere]] dy't letter mei Markus Aurelius troude). Sy hienen fjouwer bern dêr't trije net âld fan wurde soene. Allinne syn dochter Faustina bleau yn libben. En ek de frou fan Antoninus Pias stoar rillegau, al yn it tredde jier dat er keizer wurden wie. Antoninus eare har troch de byltnis fan syn frou op in protte munten slaan te litten.
Oer it generaal is der net folle skreaun oer it tiidrek fan Antonius, omdat er sawat gjin oarloggen fierd waarden, útsein inkelde opstannen yn Noard-[[Brittanje]]. As gefolch dêrfan liet Antonius de nei him ferneamde [[muorre fan Antoninus]] bouwe op sa'n 120 km noardliker fan de [[muorre fan Hadrianus]].
[[Ofbyld:Antonine wall.JPG|right|thumb|200px|De muorre fan Antoninius]]
It wichtigste barren út dy tiid is wol de fiering fan de 900e jierdei fan de stêd [[Rome (stêd)|Rome]]. Op grutske wize waard dat mei ferskate aktiviteiten fiere dy't plakfûnen tusken de jierren [[147]] en [[148]]. It hichtepunt foel op [[21 april]] 147. Der waarden in protte spektakels organisearre dêr't in soad wylde bisten meidiene wêrûnder oaljefanten dy't sels as symboal foar de fiering brûkt wurde soene.
Yn [[161]] stoar Antoninus Pius in natuerlike dea op 74-jierrige leeftyd yn syn paleis yn [[Etruria]]. Hy waard opfolge troch de adoptyfsoannen [[Markus Aurelius]] en [[Lusius Ferus|Lusius Aurelius Kommodus]].
== Histoariografy ==
Antoninus is de ienige fan alle Romeinske keizers dêr't it libbensferhaal oerlevere is troch ien dokumint de ''[[Historia Augusta]]'', in ûnbetrouber wurk mei in protte sels optochte ferhalen.
In protte details fan syn libben binne troch skiedkundigen basearre op publike fermeldings dy't oer him fûn binne.
== Keppeling om utens ==
* [http://www.roman-emperors.org/tonypis.htm {{Aut|R.D. Weigel}}, art. oer Antoninus Pius (A.D. 138-161), yn ''DIR'' (1998).]
[[Kategory:Romeinsk keizer]]
{{link FA|fi}}
| |||