|
[[Ofbyld:Willem I in kroningsmantel.jpg|thumb|''Willem I yn keningsmantel'']]
'''Willem Frederik vanfan Oranje-Nassau''' ([[DenDe HaagHaach]], [[24 augustus]] [[1772]] – [[Berlyn]], [[12 desimber]] [[1843]]) waswie alsas '''Willem I''' vanfan 1813 totoant 1815 soeverein vorstfoarst en vanfan 1815 totoant 1840 de eersteearste [[koningkening derfan Nederlandende Nederlannen]]. OnderUnder zijnsyn bewindbewâld vormdenfoarmen hetit huidigehjoeddeiske NederlandNederlân en BelgiëBelgje vanfan 1813 totoant 1830 éénien staatsteat.
{{wurk}}
Willem Frederik werd in 1772 geboren te 's-Gravenhage als derde zoon van [[stadhouder]] [[Willem V van Oranje-Nassau|Willem V]] en prinses [[Wilhelmina van Pruisen (1751-1820)|Wilhelmina van Pruisen]], een nicht van [[Frederik II van Pruisen]]. Na de dood van stadhouder Willem V stond hij tot 1815 bekend als Willem VI. ▼
▲== Jeugd en huwelijkhoulik ==
Willem Frederik sels boaske yn [[1791]] syn folle nicht [[Wilhelmina van Pruisen (1774-1837)|Wilhelmina van Pruisen]], zuster van [[Frederik Willem III van Pruisen|Frederik Willem III]], koning van [[Pruisen]]. Uit dit huwelijk werden vier kinderen geboren: ▼▲Willem Frederik werdwaard inyn 1772 geborenberne yn te 's-Gravenhage alsas derdetredde zoonsoan vanfan [[ stadhoudersteedhâlder]] [[Willem V vanfan Oranje-Nassau|Willem V]] en prinsesprinsesse [[Wilhelmina vanfan Pruisen (1751-1820)|Wilhelmina vanfan Pruisen]], eenin nicht vanfan [[Frederik II vanfan Pruisen]]. NaNei de dooddea vanfan stadhoudersteedhâlder Willem V stondstie hijhy totoant 1815 bekend alsas Willem VI.
▲Willem Frederik sels boaske yn [[1791]] syn folle nicht [[Wilhelmina vanfan Pruisen (1774-1837)|Wilhelmina vanfan Pruisen]], zustersuster vanfan [[Frederik Willem III vanfan Pruisen|Frederik Willem III]], koningkening vanfan [[Pruisen]]. UitUt dit huwelijkhoulik werdenwaarden vierfjouwer kinderenberne geborenberne:
{| border=1 style="border-collapse: collapse;"
!Ofbyld!!Namme!!Berne!!Ferstoarn!!Bysûnderheden
|-
|align=center| [[Ofbyld:YoungwilliamII.jpg|100px]] || [[Willem II derfan Nederlandende Nederlannen|''Willem'' Frederik George Lodewijk]]||[[6 decemberdesimber]] [[1792]]||[[17 maart]] [[1849]]||HuwdeBoaske [[Anna Paulowna vanfan RuslandRuslân]]<br /><br />De laterelettere koningkening Willem II.
|-
|align=center| [[Ofbyld:PrinsFrederik1797(2).jpg|100px]] || [[Frederik vanfan Oranje-Nassau (1797-1881)|Willem ''Frederik'' Karel]]||[[28 februarifebrewaris]] [[1797]]||[[8 septemberseptimber]] [[1881]]||
|-
|align=center| [[Ofbyld:Paulina van Oranje.jpg|100px]] || [[Paulina vanfan Oranje-Nassau|Wilhelmina Frederika Louise ''Paulina'' Charlotte]]||[[1 maart]] [[1800]]||[[22 decemberdesimber]] [[1806]]||
|-
|align=center| [[Ofbyld:Prinses Marianne van Oranje-Nassau.jpg|100px]] || [[Marianne derfan Nederlandende Nederlannen|Wilhelmina Frederica Louisa Charlotte ''Marianne'']]||[[9 meimaaie]] [[1810]]||[[29 meimaaie]] [[1883]]||
|}
== Titels ==
Neist [[koningkening derfan Nederlandende Nederlannen]] droegdroech Willem I de titels [[prins vanfan Oranje-Nassau]], [[Vorst (heerser)|vorst]]foarst vanfan [[VorstendomFoarstendom Fulda|Fulda]] (1803-1806), graafgreve vanfan [[Corvey]], [[Weingarten (Württemberg)|Weingarten]] en [[Dortmund]] (1802-1806) en laterletter alsas Willem I [[soeverein vorstfoarst]] vanfan hetit [[Soeverein VorstendomFoarstendom derfan Verenigdede Feriene NederlandenNederlannen]] (1813-1815), hertoghartoch vanfan [[Geschiedenis van Luxemburg|LuxemburgLúksemboarch]] (1815), groothertoggruthartoch vanfan [[Luxemburg (land)|Luxemburg]]Luxemboarch (1815-1840) en hertoghartoch vanfan [[HertogdomHartochdom LimburgLimburch (1839-1866)|LimburgLimburch]] (1839-1840). NaNei zijnsyn [[abdicatieabdikaasje]] namnom hijhy de titel en naamnamme ''koningkening Willem Frederik graafgreve vanfan Nassau'' aanoan.
== Literatuer (û.o.karút) ==
* {{aut|Johann Stephan Wijne}} ''Koning Willem I'', útjouwerij Kruseman, De Haach (1964)
* {{aut|Leonard Jan Plemp van Duiveland}} ''Willem Frederik, koning der Nederlanden'', útjouwerij Nederlandsche Handel-Maatschappij, Amsterdam (1949)
== Keppeling om utens ==
* [http://home.planet.nl/~janss281/Falck.html#_Toc_Willem_I Johan Rudolf Thorbecke over Willem I], inyn eenin artikel gewijdwijd aanoan [[Anton Reinhard Falck]]
* [http://www.dbnl.org/tekst/rome002erfl01_01/rome002erfl01_01_0027.htm ''Erflaters van onze beschaving''] HetIt hoofdstukhaadstik gewijdwijd aanoan Willem I vanfan Jan Romein en Annie Romein-Verschoor.
* [http://beeldbank.schooltv.nl/hi/index.jsp?povo=vo#u=13434,q=belgi%EB KorteKoarte documentairedokumintêre overoer Willem I] inyn de beeldbankbyldbank vanfan School tv.
* [http://www.nederlandsmuseum.nl/koningwillemi.html Koning Willem I] NederlandseNederlânske Portrettengalerij
[[Kategory:Kening fan de Nederlannen]]
| 