Taoïsme: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
oers
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
oers
Rigel 9:
De teksten geane hoe júst te hanneljen in it libben en se jouwe in útlis oer ús bestean. Se wurde wol beskôge as rjochtline foar goed liederskip. Dizze teksten binne earst mûnling oerlevere, yn in ritme ûnderbrocht, oardere, oanpast, fan kommentaar foarsjoen en úteinlik om 300 foar Kristus opskreaun.
It boek bestiet út twa dielen, de meast wenstige folchoarder fan de dielen is grif net de autentike folchoarder. Yn in âld hânskrift (De fjouwer geskriften fan de [[Giele Keizer]]) is de omkearde folchoarder fûn. (yn it [[Mawangdui]]grêf)
{{wurk}}
 
== Filosofy ==
* It wurd '''[[Tao (filosofy)|Tao]]''' (道) betsjut 'de Wei' en foarmet it kearnbegryp fan it taoïsme, dêr't it ek syn namme oan ûnlient. Tao is hetit ondeelbareûndielbere en onbeschrijfbareûnbeskriuwbere principeprinsipe, waaruitwêrút alles voortvloeitfuortfloeit. De facto zouoe hetit beschrevenbeskreaun kunnenwurde wordenkinne alsas de ''Rivier'', de ''StroomStream''.
* '''Tai Ji (of Tai Chi)''' (太極 / 太极) betekentbetsjut 'hetit hoogsteheechste uitersteuterste' en is hetit oneindigeûneuinige en fundamentelefûnemintele principeprinsipe vanfan evolutieevolúsje en zelfsels-organisatieorganisaasje. HetIt is de eenheidienheid vanfan Yin en Yang (☯) en daarmeedêrmei hetit heleheule bestaanbestean.{{wurk}}
 
* [[Yin en yang|'''Yin''']] (阴) en [[Yin en yang|'''Yang''']] (阳) zijnbinne de universele antagonisten, elkaarelkoar aanvullendeoanfoljende kwaliteiten vanfan hetit bestaanbestean. ZoSa kunnenkinne koukjeld (Yin) en warmtewaarmte (Yang) nietnet zonderûnder elkaarelkoar bestaanbestean. AndereOare voorbeeldenfoarbylden vanfan Yin-Yang zijn water-vuur, maan-zon, aarde-zon, maan-aarde en vrouw-man. Wat opvalt is dat aarde in betrekking tot de maan yang is (en de maan yin) maar in betrekking tot de zon yin (en de zon yang). Yin-yang zijn dus relatieve of betrekkelijke begrippen en het is dus niet zo dat iets yin is of yang is in absolute zin, de begrippen staan altijd in een betrekking. Wat donker, vochtig, passief, troebel, koud, zacht en vrouwelijk is, wordt beschouwd als Yin en wat licht, droog, actief, helder, warm, hard en mannelijk is, als Yang.
* '''[[Wu Xing]]''' (五行) is het harmonische systeem van de vijf elementen: water, vuur, aarde, metaal, hout. Het systeem heeft een voedende (voortbrengende) cyclus (Sheng): hout → vuur → aarde → metaal → water → hout; en een controle cyclus (Ke): hout → aarde → water → vuur → metaal → hout. De twee cycli vormen samen een [[pentagoon]] met een vijfpuntige ster erin. Ze worden ook vaak samen afgebeeld als cirkel met een vijfpuntige ster. De cirkel is de Sheng-cyclus, de ster geeft de Ke-cyclus weer.
* '''[[Wu wei]]''' (无为) is het niets doen of loslaten. Een taoïst probeert zich niet te verzetten tegen de loop der dingen, maar daar spontaan maar wel bewust in mee te gaan.