|
De '''hûn''' (''Canis lupus familiaris'') is in domestisearre ûndersoarte fan de [[wolf (bist)|wolf]]. De hûn is in [[rôfdieren|rôfdier]] út de famylje fan de [[hûneftigen]] (Canidae). De hûn komt op alle kontininten foar, meastal yn selskip fan de misnkminsk, want de hûn is it âldste [[hûsdier]] Al sûnt tûzenen jierren wurdt de hûn brûkt foar bewakingstaken, by de [[jacht (aktiviteit)|jacht]], as [[hardershûn]] en as trekdier. Noch altiten hat hy wurk as [[plysjehûn]] of helphûn, mar de measte hûnen wurde tsjintwurdich hâlden as selskipsdier.
== Ofstamming ==
[[Ofbyld:Canis lupus laying.jpg|thumb|''De wolf is de foarfaar fan de hûn'']]{{wurk}}
Neffens genetysk ûndersyk fan [[Caries Vila]] ([[1997]]) binne der op grûn fan verschillenferskillen inyn hetit [[mitogondriaal DNA]] fjouwer ferskillende groepen hondenrassenhûnerassen te onderscheidenûnderskieden, diedy't mogelijkmooglik hetit resultaat binne fan fjouwerer verschillendeferskillende [[domesticatiedomestikaasje]]s inyn hetit verledenferline.
Wol is dúdlik dat de hûn ôfstammet fan de wolf (''Canis lupus'') en net fan de [[koyote]], de [[Gewoane jakhals|jakhals]] of in oare hûneftige: de ferskillen fan hondhûn en wolf metmei al dezedizze soortensoarten zijnbinne veelfolle grotergrutter as dy tussentusken hondhûn en wolf ûnderling. De grijzegrize wolf komt, althansalteast kwamkaam, overoer eenit grootgrut verspreidingsgebiedferspriedingsgebiet voorfoar inyn de [[VerenigdeFeriene Statensteaten|VerenigdeFeriene StatenSteaten vanfan AmerikaAmearika]], [[Europa (werelddeelwrâlddiel)|Europa]] en [[Aazje]]. HetIt is op grondgrûn vanfan de genetischegenetyske analyseanalyze nietnet duidelijkdúdlik ofoft de hondhûn nognoch vanfan eenin spesifike ondersoortûndersoarte vanfan de wolf afstamtôfstammet zoalslykas de [[Canis lupus pallipes|PerzischePerzyske wolf]] (''C. lupus pallipes''), omdat diedy bijby de gebruiktebrûkte methodemetoade genetischgenetysk nietnet te onderscheidenûnderskieden waswie van defan andereoare typen wolven.
Groep éénien vanfan de vierfjouwer door Vila onderscheidenûnderskieden categorieënkategoryen is weerwer inyn verschillendeferskate takkentûken onderûnder te verdelenferdielen, waarvanwêrfan eenin zuidoostelijkesúdeastlike taktûke o.a.ûnder oare de AustralischeAustralyske [[dingo]] bevatbefet, eenin primitieveprimitive hondhûn diedy't ookek inyn hetit wildwyld leeftlibbet en zichhim vanfan de meestemeaste gedomesticeerdedomestisearre hondenhûnden onderûnder meermear nognoch onderscheidt6underskkiedt doortroch eenin jaarlijksejierlikse [[BronsttijdBronsttiid|voortplantingscyclusfuortplantingssyklus]].
{{wurk}}
Genetysk onderzoekûndersyk naarnei verschillen in het mitochondriaal DNA van de hond toont een nagenoeg identieke (0.2% ferskil) basenvolgorde met die van de grijze wolf, wijzend op een directe afstamming in het ([[Evolutie (biologie)|evolutionair]] gezien) recente verleden. Het verschil tussen wolven en coyotes was met 4% folle grutter<ref name="mult.origin">I.R. Amorim, J.E. Rice, R.L. Honeycutt, K.A. Crandall, J.Lundeberg, and R.K. Wayne. 1997. ''Multiple and Ancient Origins of the Domestic Dog''.[http://web.archive.org/web/20070926223204/http://www.idir.net/~wolf2dog/wayne1.htm] Science, 276:1687-1689</ref><ref name="mitoDNA">Amorim, I.R., Leonard, J.A., Posada, D., Castroviejo, J., Petrucci-Fonseca, F., Crandall, K.A., Ellegren, H. & Wayne R.K. (1999) ''Mitochondrial DNA phylogeography and population history of the grey wolf Canis lupus. Molecular Ecology'' (1999) 8, 2089-2103</ref>.
== Ofbylden ==
|
