Kuolkast: ferskil tusken ferzjes

It yn Europa meast foarkommende type kuolkast is it [[tafelmodel]]. Dit is in staande kast, dy't ek ûnder it oanrjocht skood wurde kin, sadanich dat allinnich de foarkant sichtber is. Dy foarkant bestiet út in deardoar, die meestalmeastal naarnei rechtsrjochts opendraaitiependraait, maarmar soms kankin dit doortroch de gebruikerbrûker veranderdferoare wordenwurde naarnei links opendraaieniependraaie. InYn hetit interieurynterieur bevindt zichsitte:

* in koelelementkuolelemint, bestaandebesteande uitút eenin metalen kastjekastke (hetit [[vriesvakfriesfak]], horizontaal bovenin geplaatstboppe-yn) of eenin al danas nietnet zichtbaresichtbere metalen plaat (horizontaal boveninboppe-yn of verticaalfertikaal inyn de achterwandefterwand geplaatstsittend), waarvanwêrfan de temperatuurtemperatuer onderûnder hetit vriespuntfriespunt gehoudenhâlden wordtwurdt

* daaronderdêrûnder eenin glazenglêzen dekplaat

* daaronderdêrûnder eenien of tweetwa uitneembareútnimbere plasticplastik bakken, diedy't voorfoar hetit bewarenbewarjen vanfan [[groentengrienten]] wordenbrûkt gebruiktwurde

AanOan de achterkantefterkant vanfan de koelkastkuolkast, diedy't nietnet bekleedbeklaaid is, bevindtsit zichit hetfeitlike feitelijke koelmechanismekuolmeganisme.

Twa oare faak foarkommende modellen binne de [[twadoarskuolkast]] en de [[kuolfrieskombinaasje]]. Dizzen binne in stik heger en befetsje dêrom faak mear skappen en hawwe in aparte seksje foar [[djipfriezen]], vaakfaak metmei aparte deurdoar en soms metmei aparte motor. EenIn koelvriescombinatiekuolfrieskombinaasje heefthat eenin aparte [[thermostaattermostaat]] voorfoar hetit koelkuol- en hetit vriesgedeeltefriesgedielte, eenin tweedeurskoelkasttwadoarskuolkast gebruiktbrûkt dezelfdeddeselde thermostaattermostaat voorfoar beide delendielen.

AndereOare modellen bestaanbestaene (bijvoorbeeldbygelyks de zogehetensahjitten [[Amerikaanse koelkastkuolkast]], eenin manshoogmansheech gevalgefal metmei tweetwa deurendoarren naastneist elkaarelkoar en eenin ijsblokjesmachineiisblokjesmasine), maarmar komenkomme minder vaakfaak voorfoar.

De nammen '''kuolkast''' en '''ijskastiiskast''', zijnkomme afkomstig uitút de tijdtiid voorfoar de elektrischeelektryske ijskastiiskast. OokEk toendoe werdwaard erder welwol gebruikgebrûk gemaaktmakke vanfan [[koel]] gehoudenhâlden kasten voorfoar hetit bewarenbewarjen vanfan etenswaaritens; de term '''ijskastiiskast''' werdwaard specifiekspesifyk gebruiktbrûkt alsas dat koel houdenhâlden gebeurdebarde doormei hetit inyn de kast plaatsensetten vanfan blokken [[IJsIis (waterwetter)|ijsiis]], diedy't daartoedêrta doortroch specialespesjale verkopersferkeapers aanoan huishûs werdenferkocht verkochtwaarden.

Mei in '''kuolkast''' werdwaard inyn hetit algemeenalgemien eenin ruimteromte bedoeld diedy't op eenin lagerelegere [[temperatuurtemperatuer]] kanbrocht wordenwurde gebrachtkoe en gehoudenhâlden wurde danas de omgevingstemperatuuromjouwingstemperatuer.

Sommige koelkastenkuolkasten werdenwaarden vroegereartiids ookdan welek wol '''ijskastiiskast''' genoemdneamd, alsas zese gekoeldkuolle werdenwaarden doortroch blokken ijsiis diedy't doortroch eenin ijsfabriekiisfabryk werdenlevere geleverdwaarden of uitút eenin [[ijskelderiiskelder]] werdenhelle gehaaldwaarden. TegenwoordigTsjintwurdich zijnbinne de woordenwurden inyn praktischepraktyske zinsin synoniemsynonym, maarmar hetit woordwurd "ijskastiiskast" wordtwurdt vakerfaker gebruiktbrûkt inyn kringenfermiddens waardêr't vroegereartiids de ijsmaniisman aanoan de deurdoar kwamkaam.

Foar it tiidrek fan de ijskastiiskast wasmoasten menfoar voorit hetgoed [[conserveren]]hâlden vanfan voedingsmiddeleniten aangewezenoare optechniken anderebrûkt technieken,wurde zoalslykas [[weckenwekke]], [[drogendroegje]], [[pekelenpikelje]] en [[konfijtensûkerje]]. BijBy dezedizze techniekentechniken werdwaard de groei vanfan bacteriënbaktearjen geremdremme doortroch respectievelijkit het verhittenferhjitsjen en [[vacuümfakuüm]] makenmeitsjen (vacumerenfakumearje), hetit onttrekkenûnttrekken vanfan vochtfocht of hetit toevoegentafoegjen vanfan veelin zoutsoad sâlt of suikersûker. Dit hadhie eenin wijzigingwiziging vanfan de smaak, de structuurstruktuer en vaakfaak ookek de kleur totta gevolggefolgen, wat bijby de koelkast niet meerkuolkast hetnet gevalsa iswie. [[Charles Tellier]] ontwikkeldeûntwikkele de eersteearste bruikbarebrûkbere koelingkuolling voorfoar levensmiddelenlibbensmiddels.

De ijskastiiskast deedwaard inyn [[Nederland]]de enearste [[België]]helte infan de eerste[[20e helftieu]] vanfoar deit 20eearst eeuw zijn intredebrûkt. MetMei de ontwikkelingûntwikkeling vanfan moderne [[koeltechniek]]enkuoltechniken en de verspreidingfersprieding vanfan [[elektriciteitelektrisiteit]] kondenkoenen ijskasteniiskasten hunhar eigen koelsysteemkuolsysteem krijgenkrije en op hetit lichtnetljochtnet wordenoansluten aangeslotenwurde.

[[Ofbyld:Circuit warmtepomp.svg|thumb|''sirkwy waarmtepomp'']]{{wurk}}

It "hert" fan in koelkast is eenin [[warmtepompwaarmtepomp]]: de koelendekuoljende werkingwurking berustbart optroch de [[verdampingferdamping]] vanfan eenin [[vloeistoffloeistof]], waarbijwêrby't [[verdampingswarmteferdampingswaarmte]] aanoan de omgevingomjouwing (de verdamperferdamper) wordtûntlutsen onttrokkenwurdt. De damp wordtwurdt yn in een compressorkompressor weer samengeperst en daarna vloeibaar gemaakt onder het vrijkomen van warmte die aan de achterkant van de koelkast via een buizenstelsel in de vorm van een rooster (de [[condensor (damp)|condensor]]) aan de omgeving wordt afgegeven. Aanvankelijk werd als [[koudemiddel]] [[ammoniak]], [[zwaveldioxide]] of [[methylchloride]] gebruikt, later veelal [[chloorfluorkoolstofverbinding]]en (CFK's) zoals [[Freon]] R-12, R22, R502. Toen men zich bewust werd van de schadelijke werking hiervan op de [[ozonlaag]] is er gezocht naar alternatievenalternativen, en werdenwaarden CFK's onder invloed van het [[Montreal-protocol]] uitgefaseerd. Tegenwoordig wordt daarom gebruik gemaakt van andere koudemiddelen: HFK's ([[waterstoffluorkoolstofverbinding]]en) zoals [[Suva R-134a]] en alkanen zoals [[propaan]]. De nu nog alom gebruikte term "freon" voor koudemiddelen is sinds de invoering van de HFK's niet meer correct.

ErDer is ookek eenin koelproceskuolproses te construerenkonstruerjen dat op eenin [[aardgas|gas]]-, [[spiritus (alcohol)|spiritus]]- of [[Kerosine|petroleum]]-brandertjebranderke werktwurket ([[absorptiekoeling]]), en dat gebruikt wordt in situaties waar geen elektriciteit beschikbaar is, bijvoorbeeld in [[caravan (aanhangwagen)|caravans]].