Hûs Bijma: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
oersetten
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
'red
Rigel 2:
'''Hûs Bijma''', elk wol '''Hûs te Faan''' neamd, wie in [[boarch]] yn it gebiet [[Westerkertier (Grinslân)|Westerkertier]] yn de provinsje [[Grinslân]]. De boarch is benammen bekend wurden troch [[Rudolf de Mepsche]], in bewenner út de 18de ieu.
 
Yn in oarkonde út [[1392]] wurdt al sprutsen oer in [[haadling]] yn Faan. Dizze, ''Menne Benyninghe'' wenne grif al op in foarrinder fan de lettere boarch. Spoaren fan it âldere bouwurk binne yn [[1957]] oantoand. De namme Bijma, of fariaasjes as ''Bywema'' en ''Bijema'', komt foar it earst doarfoar yn de sechtjinde ieu. Bijma wurdt ûnder mear neamd as [[grytman]], nei alle gedachten wenne dizzedy op in foarrinder fan de lettere boarch.
== Oarsprong ==
Yn in oarkonde út [[1392]] wurdt al sprutsen oer in [[haadling]] yn Faan. Dizze, ''Menne Benyninghe'' wenne grif al op in foarrinder fan de lettere boarch. Spoaren fan it âldere bouwurk binne yn 1957 oantoand. De namme Bijma, of fariaasjes as ''Bywema'' en ''Bijema'', komt foar it earst doar yn de sechtjinde ieu. Bijma wurdt ûnder mear neamd as [[grytman]], nei alle gedachten wenne dizze op in foarrinder fan de lettere boarch.
 
De lêste Bijma, ''Alijt Bijma'' stjert yn it begjin fan de santjinde ieu. De boarch, mei de rjochten, giet dan oer op har soan, ''Ernst Millinga''. Letter is der noch sprake fan in ''Hajo Enens''.
 
== Hûs Bijma ==
Bijma wurdt ûnder mear neamd as [[grytman]]. Sybolt Bywema ishat troud mei Agnes, in bastertdochter fan [[Ewsum (laach)|Roelof van Ewsum]], waans famylje op [[Nienoard]] wennet.
[[Ofbyld:Bijma - schathuis-boerderij.jpg|thumb|It eardere skathûs fan Hûs Bijma, letter ferboud ta buorkerij'']]
[[Ofbyld:Bijma - borgterrein.jpg|thumb|Njonken de pleats it eardere boarchterrein fan Bijma, dêr't de boarch en it tsjerkje stienenstiene'']]
 
== De Mepsche ==
Bekend, of berucht, waard Bijma troch Rudolf de Mepsche. De boarch waaardwaard yn [[1712]] urven troch syn mem dy't de boarch ôfstie oan har soan. De Mepsche liet de âlde boarch slope en liet flak dêrby op it boarchterrein in nije boarch sette. Op de nije boarch, mear yn it bysûnder y it [[skathûs]], waarden de slachtoffers fan De Mepsche fêsthâlden en marteletramtearre.
 
De Mepsche hie allegeduerigen jildpine en wie yn [[1753]] twongen om de boarch te ferkeapjpenferkeapjen. It hûs en de rjochten kamen doe yn hannen fan syn sweager, ''[[Edzard Alberda fan [[Bloemersma]]''. Letter waard de boarch bewenne troch meardere [[boargemaster]]s fan de gemeente [[Oldekerk]].
 
== De bewenners ==
Middels it houlik fan Alijt Bijma (†1610?) mei Claes Millinga komt de boarch yn de famylje Millinga. Harren soan Ernst Millinga, jonker en haadling te Faan, ferbout it hûs yn [[1613]] en (wer)bout it tsjerkje. Syn soan Claes (†1651) ferbout de boarch nochris. Yn 1627 krijt it hûs in nije gevelstien. DeIt boedelskiedingboelpartsjen fan Claes is pas yn 1662, wêrby't Ernst fan Millinga (†[[1671]]) de boarch krijt mei alle behuzingenhuzingen, hôvingen, grêften, singels, poarte, lannen, en gerjochtichheden. As Ernst ferstjert, ferkeapje de fouden fan syn jonge bern de boarch yn [[1675]] oan Hayo Unico Eenens, waans beppe Millinga hjit; hy ferkeapet op [[12 juny]] [[1678]] ''het adelycke huis tot Faen met grafte, cingels enz.'' oan in professor út Grins, Gerhardus Feltman. Hy hat der grif net wenne, want koart nei syn oankeap wurdt hy rjochter yn [[Auwerk]] en ferhuzet. <br />
 
Gerhard Aldringa, hôveling totta Faan, hiert it hûs mei 77 'grazen' lân en keapet it yn 1688. Dy syn soan Jebbe krijt it op [[2 febrewaris]] [[1689]]. Hy ferervet it yn 1712 oan syn suster Geertruid Aldringa, dy't wyls widdo is fan Peter de Mepsche. Hja stiet de boarch ôf oan har soan '''[[Rudolf de Mepsche]].''' Hy is ek Hear fan Bloemersma. Hy lit de boarch slope en lit yn [[1725]] in nij hûs Bijma bouwe, wat súdliker as Hûs Millinga. Op dizze nije boarch, mear yn it bysûnder yn it [[skathûs]], wurde de slachtoffers fan De Mepsche fêsthâlden en martle. Yn [[1753]] hat hy safolle skulden dat de "''adelijcke borgh Bijma tot Faan"'' troch syn skuldeaskers ferkocht wurdt.
 
It hûs en de rjochten komme yn hannen fan syn zwager, E.R. Alberda, dy't de boarch oan de ein fan de 18e ieu ferkeapet oan [[Justus Hendrik Ludovicus d'Aulnis de Bourouill]], dy't yn de buert fan [[Nienoard]], it hûs fan syn skoanfolk wenje wol. Fan 1811-1818 is Justus d'Aulnis maire fan de gemeente Oldekerke, dêrnei wurdt hy frederjochter yn [[De Like]]], letter ek yn Súdhorn. Syn âldste soan wurdt maire fan Oldekerke fan 1827-1844. Syn twadde soan [[Ferdinand Folef d'Aulnis de Bourouill (1807-1837)|Ferdinand Folef]] bliuwt op Bijma wenjen, dêr't hy op [[3 novimber]] [[1837]] ferstjert. Flak foar syn ferstjerren ferkeapet hy it hûs oan Nicolaas fan Hasselt, dy't it yn 1845 trochferkeapet oan Jhr mr Roelof Antonius Quintus (1816-1894), de broer fan Catharina Johanna Quintus, dy't op [[25 maaie]] [[1838]] boaske mei [[Jan Carel Ferdinand d'Aulnis de Bourouill|Jan Carel Ferdinand]], de broer fan Justus. <br />Yn 1860 is de boarch ôfbrutsen.