Transistor: ferskil tusken ferzjes

De '''transistor''' is de wichtichste aktive [[Healgelieder (elektroanika)|healgelieder]] binnen de [[elektroanika]]. Hy fersterket of skeakelt benammen elektroanyske sinjalen. De transistor is de fûnemintele boustien fan kompjûters en in soad oare elektroanyske apparaten. Soms wurde transistors rûktbrûkt as ôfsûnderlike komponintkomponinten, mar se komme meast foar as ûnderdiel fan yntegrearre skeakelingen.

De natuerkundige [[Julius Edgar Lilienfeld]] hie yn 1923 de earste wurkjende transistor boud en yn 1925 in patint foar de earste transistor yn Kanada oanmelden, dat in apparaat beskreau dat oerienkomt mei in [[FET]].<ref>Lilienfeld, Julius Edgar, "Method and apparatus for controlling electric current" {{US patent|1745175}} 1930-01-28 (filed in Canada 1925-10-22, in US 1926-10-08).</ref> Hy hie lykwols gjin ûndersyksartikels skreaun oer dizzedy transistor. Yn 1934 hat de Dútske útfiner Oskar Heil in patint krigen foar in fergelykber apparaat.<ref>[http://v3.espacenet.com/publicationDetails/biblio?CC=GB&NR=439457&KC=&FT=E Heil, Oskar, "Improvements in or relating to electrical amplifiers and other control arrangements and devices"], Patent No. GB439457, European Patent Office, filed in Great Britain 1934-03-02, published 1935-12-06 (originally filed in Germany 1934-03-02).</ref>

Yn 1947 ûntdekten [[John Bardeen]] en [[Walter Brattain]] yn [[Bell Labs]] fan [[AT&T]] yn de Feriene Steaten dat wannear't elektryske kontakten oan in [[Germanium]]kristal fêstmakke wurde, it fermogen oan de útgong grutter wie as dy oan de yngong. De lieder fan de groep "Fêste Stof Fysika" [[William Shockley]] ûnderkende it belang fan dizzedy ûntdekking en binnen de folgjende maonnen waard in soad wurk fersetten om de kennis oer [[Healgelieder (elektroanika)|healgelieders]] út te wreidzjen en dêrom wurdt hy wol sjoen as de "heit fan de transistor". De term "transistor" waard betocht troch [[John R. Pierce]].<ref>{{cite book|author=David Bodanis|title=Electric Universe|publisher=Crown Publishers, New York|year=2005|isbn=0-7394-5670-9}}</ref>

De earste op silisium basearre transistor waard makke troch [[Texas Instruments]] yn 1954.<ref>J. Chelikowski, "Introduction: Silicon in all its Forms", ''Silicon: evolution and future of a technology'' (Editors: P. Siffert, E. F. Krimmel), p.1, Springer, 2004 ISBN 3-540-40546-1.</ref> DitDat wie it wurk fan Gordon Teal in ekspert yn it produsearjen fan tige suvere kristallen, dy't d6erfoardêrfoar by it [[Bell Labs|Bell]] laboratoarium wurke.<ref>Grant McFarland, ''Microprocessor design: a practical guide from design planning to manufacturing'', p.10, McGraw-Hill Professional, 2006 ISBN 0-07-145951-0.</ref>