Revolúsjejier 1848: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
L r2.7.2) (Bot - derby: el:Άνοιξη των λαών |
L r2.7.3) (Robot: interwiki gewijzigd van de:Revolution von 1848/49 naar de:Revolution von 1848/1849; tekstwiziging |
||
Rigel 2:
[[Ofbyld:Galician slaughter in 1846.PNG|thumb|225px|right|[[Galician slaughter]] by [[Jan Lewicki]] (1795-1871), (''was a massacre of Polish nobles by Polish peasants in Galicia between early 1846 and late 1848.'')]]
'''Revolúsjejier 1848''' is de namme fan in rige opstannen dy't harren yn [[1848]]/[[1849]] yn grutte parten fan Europa foardienen.
Hoewol't de beweging man 1848 mar koart duorre en in protte fan de ôftwongen maatregels letter weromdraaid waarden, hienen de opstannen dochs grutte ynfloed op de neifolgjende perioade.
== Utsûnderingen ==
[[Grut Brittanje]], [[Nederlân]], [[Ruslân]] (mei it Poalen fan it [[Poalsk Kongres]]) en it [[Ottomaanske Ryk|Ottomaansk Keizerryk]] wien de iennichste gruttere Jeropeeske steaten dêr't net fan in nasjonale revolúsje sprutsen wurde koe. De [[Skandinaavje|Skandinayske]] lannen rekke it feitlik net. It [[Prinsdom Servje]], dat offisjeel net rekke waard fan revolúsje, joech wol aktyf help oan de Servyske revolúsje yn it Habsburchske Keizerryk. <ref>http://www.ohiou.edu/~Chastain/rz/serbvio.htm</ref>
Yn Grut Brittanje koe it grutste part fan de middenklassen tefreden holden wurde mei de ''Reform Act fan 1832'', mar wol nei reboelje en geweld fan de Chartiste beweging mei as hichtepunt de petysje oan it Parlemint yn 1848. Hoewol't de Ierske befolking sawat desimearre wie troch de Grutte Hongersneed, ûntstie der in opstân fan jonge Ieren tsjin it Britske bewâld yn 1848, mar dat koe rimpen delbêde wurde.
[[Switserlân]] waard ek sparre yn 1848, hoewol't it krekt in [[boargeroarloch]] efter de rêch hie. Mei de ynfiering fan de
== Oarsprong ==
De revolúsjes fan 1848 hawwe in ferskaat fan oarsaken en binne net it gefolch fan ien gearhingjende beweging of sosjaal ferskynsel. Yn de earste helte fan de [[19e ieu]] wienen der in mannichte feroarings yn de Jeropeeske maatskippij west. Sawol radikale as liberale politisy wienen dwaande mei it opnij stal jaan fan de nasjonale oerheden. Technologyske feroaringen (stoommasine, yndustrialisaaje) laten ta nije ûntwikkelingen yn it libben fan de gewoane man. De parse fergrutte it wit hawwen fan politike saken, nije wearden en ideeën sa as it [[liberalisme]], [[nasjonalisme]] en [[sosjalisme]] ûntstienen yn dy tiid. Dan hie men te krijen mei in rige ekonomyske tsjinfallers en tsjinjierren yn de lânbou, benammen dy yn 1846, dy't sels late ta [[hongersneed]] ûnder lytse boeren en earme arbeiders yn de stêden.
Rigel 24:
== Nederlân ==
[[Nederlân]] wie yn 1848 relatyf polityk net genôch ûntwikkele om in revolúsje mooglik te meitsjen, hoewol't kening [[Willem II fan de Nederlannen|Willem II]] neat witte woe fan hokker grûnwetswiziging ek, dy't syn soevereine macht besocht te beheinen. Hy wie lykwols deabenaud dat er sels slachtoffer wurde soe fan in revolúsje, lykas ferskate foarsten yn Jeropa al oerkaam wie, dat hy ferklearre foar syn ministers oer dat er yn ien nacht fan konservatyf liberaal wurden wie. Op [[3 novimber]] waard in nije grûnwet ynfierd, in ûntwerp Under de lieding fan [[Johan Rudolph Thorbecke]]. Dizze nije grûnwet, dy't útsein wat lytse oanfollinge noch altyd de Nederlânske grûnwet is,
== Belgje ==
Yn [[Belgje]] wienen benammen [[Brussel (stêd)|Brussel]] en [[Gint]] ûnder ynfloed fan de Frânske Febrrewarisrevolúsje it toaniel fan reboelje. It regear raegearre lykwols kalm en sette in stikmannich frjemdlinger dy't net winske wienen
{{boarnen|boarnefernijing=
Rigel 34:
}}
[[Kategory:Skiednis fan Jeropa]]
[[Kategory:Skiednis fan Nederlân]]
Line 43 ⟶ 44:
[[cs:Revoluce v roce 1848]]
[[da:Revolutionerne i 1848]]
[[de:Revolution von 1848/
[[el:Άνοιξη των λαών]]
[[en:Revolutions of 1848]]
| |||