Ynterfryske Flagge: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
L red hiele side + grut stik oanfolling |
|||
Rigel 1:
De '''Ynterfryske Flagge''' is in mienskiplike flagge dy't symboal stiet foar alle [[Fryslân|Fryslannen]]. It idee om sa'n flagge te ûntwerpen, ûntstie foar it earst yn [[2004]], op it trijejierlikse [[Ynterfrysk Kongres]] op it eilân [[Hilgelân]], doe't leden fan 'e [[Groep fan Auwerk]] harren begûnen ôf te freegjen wêrom't der eins gjin flagge wie dy't alle [[Friezen]] fertsjintwurdige. Men koe it lykwols mar dreech iens wurde oer it ûntwerp fan sa'n "ynterfryske flagge", mei as gefolch dat der no mear as ien yn 'e omgong is. Dat, hoewol't it doel fan it ûntwerpen fan sa'n flagge wie om alle Fryslannen mei-inoar te ferbinen en de gearwurking tusken de Friezen fuort te sterkjen, is it spitigernôch suver mear wat wurden dat harren útinoar dreaun hat.
==Earste útstel fan de Groep fan Auwerk (2006)==
[[Ofbyld:All Frisian flag Scandinavial model .svg|thumb|right|250px|It earste útstel fan 'e Groep fan Auwerk, út [[2006]], sa't dat oeral toand wurdt, mei herten ynstee fan pompeblêden en in foutyf krús (te min romte tusken de fertikale balke en de lofterrâne fan 'e flagge).]]
[[File:Ynterfryske Flagge-útstel 2006 Groep fan Auwerk.PNG|thumb|right|250px|Ferbettere ôfbylding, mei echte pompeblêden en in ferbettere krús.]]
Yn 'e simmer fan [[2006]] kaam de Groep fan Auwerk mei in útstel foar in ynterfryske flagge dat basearre wie op 'e flaggen fan 'e [[Skandinaavje|Skandinavyske lannen]]. It ûntwerp wie makke yn gearwurking mei de [[Fryske Rie foar Heraldyk]], en bestie út in goudgiel fjild mei in wyt lizzend krús (ek wol Skandinavysk krús neamd), dat in blauwe râne hie. De ferhâldings fan it krús en de râne binne gelyk binne oan dy op 'e flaggen fan û.m. [[Noarwegen]] en [[Iislân]]. Yn 'e binnenhoeken fan 'e fjouwer goudgiele flakken wiene fierders fjouwer reade [[pompeblêd]]en tafoege, dy't mei de rûne kant nei-inoar ta stiene. Op ôfbyldings dy't men op it [[ynternet]] fine kin, hawwe de pompeblêden trouwens frjemd genôch mear de foarm fan herten (en boppedat hat op dy ôfbyldings it krús ek net persiis de ferhâldings dy't it op 'e Noarske en Iislânske flaggen hat).
==
De kar foar it Skandinavyske krús
De fjouwer pompeblêden, dy't nei-inoar ta wiisden as teken fan Fryske gearwurking, stiene foar alle Fryslannen: [[Westerlauwersk Fryslân]], [[East-Fryslân]], [[Noard-Fryslân]] en ien ekstra foar de Friezen om utens en de eardere Fryske gebieten, lykas de [[Ommelannen|Grinzer Ommelannen]] en it [[Hollân]]ske [[West-Fryslân]].
▲De kar foar it Skandinavyske krús is makke fanwege it feit dat de [[Friezen]] as folk op ferskate gebieten besibbe binne mei de oare folkeren rûnom de [[Noardsee|Noard-]] en [[Eastsee]], wêr't dit krús in protte foarkomt. De foarm fan it krús ferwiest nei de bân fan de Friezen my it [[Kristendom|Kristlik leauwe]] en de krústochten dêr't de Friezen ek oan mei dien ha.
===
Dizze flagge wappere foar it earst yn septimber [[2006]], by de betinking fan 'e [[Slach by Warns]] op it [[Reaklif]]. Neffens de Groep fan Auwerk wie it harren bedoeling dat alle Friezen harren weromfine kinne moasten yn 'e flagge, mar dêr blieken se de planke mei mis slein te hawwen.
▲De kleuren fan de Ynterfryske Flagge binne liend fan de ûnderskate Fryske flaggen. Sa is de giele kleur út de [[Noard-Fryslân|Noardfryske]] flagge en de flagge van [[Sealterlân]]. Fjirder komt dizze kleur ek foar yn de foarm fan de liuwen op it provinsjewapen van Fryslân en op de flagge fan [[West-Fryslân]]. De kleur blau komt op alle Fryske flaggen foar, wylst wyt yn de flaggen fan Helgolân, West-Fryslân, de provinsje Fryslân, de [[Ommelannen]] foarkomt. It read fan de pompeblêden komt ek op de measte flaggen fan de Fryslannen foar.
[[File:Ynterfryske Flagge-útstel 2006 Eastfryske Seksje Fryske Rie1.PNG|thumb|left|250px|Earste útstel fan 'e Eastfryske Seksje fan 'e [[Fryske Rie]].]]
[[File:Ynterfryske Flagge-útstel 2006 Eastfryske Seksje Fryske Rie2.PNG|thumb|left|250px|Twadde útstel fan 'e Eastfryske Seksje fan 'e Fryske Rie.]]
==Tsjinútstellen fan 'e Eastfryske Seksje fan 'e Fryske Rie (2006)==
It plan fan 'e Groep fan Auwerk rûn averij op, doe't de Eastfryske Seksje fan 'e [[Fryske Rie]] oanstjit naam oan it feit dat de Eastfriezen yn it ûntwerp fan 'e nije Ynterfryske Flagge omdôch nei alle kleuren fan harren eigen flagge sochten. De Eastfryske flagge bestiet nammentlik út trije horizontale banen swart-read-blau, en swart kaam yn it ûntwerp fan 'e Groep fan Auwerk net foar. Dat makke dy flagge foar harren ûnakseptabel. Sadwaande kaam de Eastfryske Seksje fan 'e Fryske Rie yn it neijier fan 2006 noch mei twa tsjinútstellen.
It earste tsjinútstel wie basearre op 'e Eastfryske flagge, mei trije horizontale banen swart-read-blau, mar dêrby wiene yn 'e boppeste (swarte) baan twa giele pompeblêden oanbrocht en yn 'e ûnderste (blauwe) baan trije wite pompeblêden. It twadde tsjinútstel bestie út in fjild dat diagonaal ferdield wie yn twa flakken: loftsboppe blau en rjochtsûnder read. Dêroerhinne wie yn 'e midden ien reuseftich pompeblêd oanbrocht, dat opdield wie yn trije skeane banen giel, swart en wyt, rinnend fan loftsboppe nei rjochtsûnder. Dizze ûntwerpen stiene safier ôf fan wat yn Westerlauwersk Fryslân as de Fryske identiteit ûnderfûn wurdt, dat se dêr nea serieus nommen binne.
== Keppeling om ûtens == ▼
* [http://www.groepfanauwerk.com/homeNflagge.html Ferklaring fan de Groep fan Auwerk oer de Ynterfryske Flagge].▼
==De nije Ynterfryske Flagge fan 'e Fryske Rie (2009)==
[[File:Ynterfryske Flagge-2009-fryske rie.PNG|thumb|right|250px|De offisjele Ynterfryske Flagge fan 'e Fryske Rie, sûnt [[2009]].]]
De [[Fryske Rie]] naam rom de tiid om him op 'e ûntstiene kontroverse te besinnen, en kaam doe mei in hiel oar ûntwerp, dêr't men fan miende dat it alle swierrichheden fuortnimme soe. De nije flagge waard presintearre op it Ynterfrysk Kongres fan [[2009]], dat dat jiers yn it Eastfryske [[Lier (stêd)|Lier]] holden waard.
De flagge hie in blau fjild, dat neffens [[Roel Kaastra]], de foarsitter fan 'e Westerlauwersk Fryske Seksje fan 'e Fryske Rie, ferwiisde nei it blau fan 'e flagge fan 'e [[Jeropeeske Uny]], want ''"Friezen binne oertsjûge Europeänen."''<ref>Grosso, Maria del, ''Nieuwe vlag voor drie Frieslanden''.</ref> Yn 'e midden fan 'e flagge wie in sirkel dy't troch in wyt rântsje fan it blauwe fjild skaat waard. Yn 'e midden fan dy sirkel lei in lytser rûntsje dat wer blau wie. Tusken it wite rântsje en it blauwe rûntsje wie de sirkel opdield yn trije stikken (taartpunten) fan gelikense grutte. Ien dêrfan hie in bûtenste swarte baan en in binnenste reade baan, dy't mei it blauwe rûntsje de kleuren fan East-Fryslân foarmen. It twadde stik hie in bûtenste giele baan en in binnenste reade baan, dy't mei it blauwe rûntsje de kleuren fan Noard-Fryslân werjoegen. En it trêde stik wie wyt mei sân reade pompeblêden, dat mei it blau fan it binnenste rûntsje Westerlauwersk Fryslân ferbyldzje moast.
It gehiel die wat tinken oan in sjitskiif, of oan in [[rûndiel]], sa't de loftmacht dy brûkt. De flagge wie ûntwurpen troch Charly Rickmers fan it Noardfryske eilân [[Feer]]. Sûnder ôf te wachtsjen wat de bûtenwacht fan dizze flagge sizze soe, waard er troch de Fryske Rie daliks mar fêststeld as de offisjele flagge fan dat ynterfryske oerlisorgaan.
==Twadde útstel fan de Groep fan Auwerk (2009)==
[[File:Redbadflagge.PNG|thumb|left|250px|De Redbadflagge.]]
Yn in ferklearring fan juny 2009 priizge de Groep fan Auwerk de Fryske Rie om't dy wurd holden hie troch dat jiers mei in flagge te kommen, mar dochs wiene se it net iens mei de kar fan 'e Rie. It beswieren fan 'e Groep fan Auwerk tsjin 'e nije Ynterfryske Flagge wiene fan twaerlei aard: yn it foarste plak liek dy harren net [[heraldyk|heraldysk]] ferantwurde, en boppedat fertsjintwurdige de "sjitskiifflagge" inkeld de Friezen yn Noard-, East- en Westerlauwersk Fryslân, wylst de Groep fan Auwerk graach in universele flagge foar alle Friezen sjen soe, dêr't ek Friezen om utens yn meinommen waarden en dý ynwenners fan eardere Fryske gebieten as West-Fryslân, de Ommelannen en it Dútske lânskip [[Lân Wûrsten|Wûrsten]] dy't har noch Fries fiele.
Dêrta stelde de Groep fan Auwerk út om 'e saneamde Redbadflagge, de [[leginde|legindaryske]] flagge fan 'e [[Iere Midsieuwen|ier-Midsieuske]] Fryske kening [[Redbad]], ta ynterfryske flagge te beneamen. De Redbadflagge hat in blau fjild mei dêrop twa goudene, steapele, wache (d.w.s. jin oansjende), geande liuwen mei reade klauwen. Om 'e liuwen hinne binne sulverne (wite) [[peinje]]s ferspraat (neffens de beskriuwing fan 'e Groep fan Auwerk, al lykje dy in fertocht soad op lytse pompebledsjes). It muoide de Groep fan Auwerk dat de Redbadflagge pas sa let yn byld kommen wie, mar dochs liek it harren de bêste kar ta.
==Krityk fan ''Die Friesen'' (2009)==
[[Ofbyld:Frisian flag.svg|thumb|right|250px|De flagge fan Westerlauwersk Fryslân.]]
Ek fan oare kanten kaam der krityk op 'e kar fan 'e Fryske Rie foar de "sjitskiifflagge". [[Arno Rademacher]], de foarsitter fan 'e Eastfryske politike partij ''[[Die Friesen]]'', liet yn juny 2009 witte dat hy it ûntwerp fan 'e nije flagge fan in bernich nivo fûn, en dat de úteinlike kar yn in fiersten te lyts fermidden makke wie. Fierders sleat er him by de krityk fan 'e Groep fan Auwerk oan, mei't er fûn dat de ûntwerpen fan 'e flaggen fan 'e trije ûnderskate Fryslannen te prominint oanwêzich wiene yn 'e nije flagge, en dat men better foar in yntegraal symboal kieze kind hie dat àlle Friezen fertsjintwurdige. Syn útstel wie om dan de Westerlauwersk Fryske flagge mar yn te fieren as ynterfryske flagge.
==Reäksje fan 'e Fryske Rie (2009)==
Yn in reäksje op 'e krityk fan 'e Groep fan Auwerk en ''Die Friesen'' liet de Fryske Rie yn juny 2009 witte, dat wat harren oangie de kar foar de "sjitskiifflagge" definityf wie en dat dêrmei foar harren de kwestje sletten wie. Dêrmei waard de ûnderboude krityk fan 'e tsjinstanners fan 'e "sjitskiifflagge" sûnder dat der ynhâldlik op yngien wie, oan kant reage. In spitige ûntwikkeling, want in grut part fan 'e Friezen sil him wierskynlik nea werkenne yn 'e kar fan 'e Fryske Rie.
▲* [http://www.groepfanauwerk.com/homeNflagge.html
{{boarnen|boarnefernijing=
'''Noaten'''
<references/>
'''Boarnen'''
* ''Een nieuwe volksvlag voor alle Friezen'', yn: de ''Ljouwerter Krante'', 23 septimber 2006.
* Grosso, Maria del, ''Nieuwe vlag voor drie Frieslanden'', yn: de ''Ljouwerter Krante'', 13 juny 2009.
* ''Nog een vlag in strijd om Interfries symbool'', yn: de ''Ljouwerter Krante'', 15 juny 2009.
}}
[[Kategory:Fryslân]]
| |||