Seist: ferskil tusken ferzjes

[[Ofbyld:Map - NL - Municipality code 0355 (2009).svg|thumb|right|300px|''Lizzing fan ZeistSeist'']]

[[Ofbyld:Zeist.png|thumb|300px|right|''Kaart fan de gemeente ZeistSeist yn 1867'']]

[[Ofbyld:Gemeentehûs Zeist 3.JPG|thumb|200px|right|''Gemeentehûs fan ZeistSeist'']]

[[Ofbyld:Zeist Slot Zeist 36.JPG|thumb|200px|right|''Slot ZeistSeist'']]

[[Ofbyld:Efterside Slot Zeist 231.JPG|thumb|200px|right|''Efterside Slot ZeistSeist']]

[[Ofbyld:Zeist Alde Tsjerke (nh) 48.JPG|thumb|200px|right|''Alde tsjerke fan ZeistSeist'']]

[[Ofbyld:Zeist Eardere PTT-kantoar 34.JPG|thumb|200px|right|''Eardere PTT-kantoar fan ZeistSeist'']]

[[Ofbyld:Zeist Kosmos 43.JPG|thumb|200px|right|''Huzinge Kosmos yn ZeistSeist'']]

[[Ofbyld:Zeist Hermitage 35.JPG|thumb|200px|right|''Hermitage yn ZeistSeist'']]

[[Ofbyld:Zeist Larive Sparrenheuvel 42.JPG|thumb|200px|right|''Sparrenheuvel ZeistSeist'']]

[[Ofbyld:Zeist Ferlinge Slotleane 49.JPG|thumb|200px|right|''Ferlinge Slotleane yn ZeistSeist'']]

[[Ofbyld:Zeist Nije Tsjerke 50.JPG|thumb|200px|right|''Nije Tsjerke fan ZeistSeist'']]

'''ZeistSeist''' is in [[Nederlânske gemeenten|gemeente]] en stêd yn it midden fan de provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. De gemeente hat 60.272 ynwenners (1-1-2010), boarne: [[Sintraal Buro foar de Statistyk|CBS]]) en hat in oerflakte fan tsjin de 50 [[kante kilometer|km²]] (wêrfan mar in minym bytsje wetter). Neist it haadplak ZeistSeist telt de gemeente fjouwer doarpen: [[Austerlitz (Nederlân)|Austerlitz]], [[Bosch en Duin]], [[Den Dolder]] en [[Huis ter Heide (Utert)|Huis ter Heide]]. Troch de fêstiging fan it [[Slot ZeistSeist]] yn de gemeente, wurdt ZeistSeist wol '''Slotstêd''' neamd.

|ZeistSeist||51.071

<small>Boarne: Gemeente ZeistSeist</small>

Op 23 maart 838 skonk Greve Rodgar oan de St. Maartenstsjerke yn Utert meardere besittings yn it [[goa]] [[Leomeriche]] en op oare plakken, en krige dêrfoar oare besittings fan dizze tsjerke, lizzend yn [[Groessen]], ZeistSeist, [[Leusden]], [[Hees]] en [[Doorn (Utert)|Doorn]], libbenslang yn gebrûk tsjin betelling fan syns. "...villa Seist familias VI cum terris et edificiis earum,..."

Op 28 maaie 1279 skonken Godfried fan Zeyst, ridder, en syn soan Johannes, oan de priorin en it konvint fan Frouljuskleaster yn Oostbroek, dêr't syn dochter Petronella opnomd is, de [[wjittering]] dêr't de hof Stoetweghe op ôfwettere, plus de grove en smelle [[tiende]]n fan 9 hoeven lizzend yn Dincslo, dy't se fan de elekt fan Utert yn lien holden. Oan it geslacht fan ZeistSeist kaam net folle letter min ofte mear in ein. Min ofte mear, want yn it jier [[1360]] troude de lêste (froulike) telch út de famylje fan ZeistSeist mei in lid fan de famylje Borre fan Amerongen. Hja krigen in soan dy't, om de [[efternamme|famyljenamme]] fan de mem te hâlden, har efternamme keas, en tagelyk it [[famyljewapen]] fan de Borre fan Amerongens oannaam. Krekt dizze takke, mei as manlike bloedline Borre fan Amerongen, de namme Fan ZeistSeist en it famyljewapen fan Borre fan Amerongen (yn wizige kleuren) wie as iennige noch yn libben.

Benammen ôfskriften út de rjochterlike argiven joegen al ier ferwizings nei de delsetting ZeistSeist. (Op in kaart út 1541 stiet it eardere kastiel, dat destiids noch mar in [[donjon]] wie.) Op 27 oktober 1536 lieten de Steaten fan Utert in list opstelle fan huzen, dy't as [[ridderhofstêd|ridderhofstêden]] erkend waarden en dus doe noch yn te ferdigenjende steat wiene. Op dy list kaam ek "Dat huys te Zeyst" foar.

De kearn fan de delsetting wie by de hjoeddeiske (1e en 2e) Doarpsstrjitte. Hjir ferriisde oan de ein fan de [[12e ieu]] in tsjerke, wêrfan de toer no diel útmakket fan de fierder út de [[19e ieu]] datearende Herfoarme tsjerke. Flak lâns de Doarpsstritte soe oant yn de Midsieuwen in sydearm fan wat no de [[Kromme Ryn]] hjit streamd hawwe, dy't úteinlik tichtslibbe. By it doarp waarden ek trije ridderhofstêden boud: it al neamde Hûs te ZeistSeist, en [[Kersbergen]] en [[Blikkenburg]].

De ûntwikkeling van ZeistSeist waard tige beynfloede troch de bou fan [[Slot ZeistSeist]] (1677-1686), dêr't tsjintwurdich geregeld eksposysjes hâlden wurde fan moderne keunstners. Yn 1746 stiften leden fan de [[Evangelyske Broedergemeente]] in delsetting yn ZeistSeist, wat resultearre yn de gebouwen dy't no oan it [[Bruorreplein]] en it [[Susterplein]] steane.

Yn de 19e ieu kaam ZeistSeist yn trek as wenplak foar de riken en waarden talleaze bûtens oanlein, lykas ''Sparrenheuvel'', ''Lenteleven'', ''Ma Retraite'' en ''Molenbosch''. Benammen yn de [[20e ieu]] waarden guons hjirfan foar wenningbou sloopt of ferkavele. Tagelyk kamen der nije "moderne" gebouwen by, lykas it gebou fan de [[Provinsjale Utertse Elektrisiteits Maatskippij|PUEM]] boud yn 1931 [[Amsterdamske Skoalle (boustyl)|Amsterdamske Skoalle]] en ek De Nije Muzykskoalle fan de hân fan [[Gerrit Rietveld]] boud yn 1932; beide lizzend oan de Utertse Wei. Dat dit net sûnder slach of stjit gie, blykt út neifolgjend sitaat : ''B. en W. hebben gelijk in het bestrijden van de [[Nije Saaklikheid]] omdat het primitieve probeersels zijn van Barbaarse volksstammen''.

De gemeente ZeistSeist bestiet út fiif wiken: [[ZeistSeist-Noard]], [[ZeistSeist-East]], [[ZeistSeist-West]], [[ZeistSeist-Sintrum]] en [[Den Dolder]]. De namme ZeistSeist-Súd bestiet net.

De wyk ZeistSeist-Noard bestiet út de buerten:

*[[Vollenhove (ZeistSeist)|Vollenhove]]

*[[Moai ZeistSeist]] (Komponistebuert, [[De Warande (Zeist)|De Warande]])

De wyk ZeistSeist-East bestiet út de buerten:

*[[Stasjon Driebergen-ZeistSeist]]

*[[ZeisterSeister bosk]]

De wyk ZeistSeist-West bestiet út de buerten:

*[[Vogelwijk (ZeistSeist)|Vogelwijk]]

*[[De Brink (ZeistSeist)|De Brink]]

De wyk ZeistSeist-Sintrum bestiet út de buerten:

*[[Carré (ZeistSeist)|Carré]]

*[[Slot ZeistSeist|It Slot]]

ZeistSeist leit yn it boskrike gebiet fan it [[Nasjonaal Park Utertse Heuvelrêch]].

* Wichtige organisaasjes dy't yn ZeistSeist fêstige binne: [[Monumintensoarch|Rykstsjinst foar de Monumintesoarch]], it [[Wrâld Natoer Fûns]], de [[FÛgelbeskerming Nederlân|Fûgelbeskerming]], [[Keoninklike Nederlânske Fuotbalbûn|KNVB]], [[Pensjoenfûns Soarch en Wolwêzen]] en de [[Evangelyske Broedergemeente]];

* Tanksy de eardere militêre basis [[Kamp fan ZeistSeist]] wie ZeistSeist tusken 1999 en 2002 faak yn it wrâldnijs, omdat hjir om politike redenen op neutraal terrein it proses tsjin de Libyske fertochten fan de [[Lockerbie-oanslach]] hâlden waard. Tsjintwurdich is iit kamp in detinsjesintrum foar útprosedearre asylsikers;

Ofbyld:Gemeentehûs Zeist 2.JPG|''Gemeentehûs ZeistSeist''

* [http://www.zeist.nl Gemeente ZeistSeist]

[[Kategory:ZeistSeist| ]]

[[Kategory:Plak yn ZeistSeist]]