De ferzje fan 22 apr 2013 om 12.31 wizigje SamoaBot (oerlis \| bydragen) Bots 14.575 edits L Bot: Migrating 14 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q338137 ←Toan eardere ferskillen		De ferzje fan 16 jan 2015 om 15.53 wizigje weromsette Yn 'e Wâlden (oerlis \| bydragen) 10.424 edits omstavere 2015 Neikommende ferskillen →
Rigel 1: {{Koördinaten\|52_22_51_N_4_56_38_E_type:waterbody_scale:30000_region:NL\|52° 22' NB, 4° 56' EL}} [[Ofbyld:Cornelis anthonisz vogelvluchtkaart amsterdam.JPG\|thumb\|300px\|Amsterdam yn 1544, troch [[Cornelis Anthonisz]], mei it IJ foaroan.]] [[Ofbyld:Hetij.jpg\|thumb\|300px\|Drokte op it IJ yn de 17e ~~ieu~~iuw]] [[Ofbyld:Amsterdam regenboog2.JPG\|thumb\|300px\|It IJ]] [[Ofbyld:IJ_4.88665E_52.39839N.png\|thumb\|300px\|Satellytfoto mei it IJ tusken it [[Noardseekanaal]] (lofts) en de [[IJmar]] (rjochts)]] Rigel 7: == Skiednis == Al yn de [[~~Midsieuwen~~Midsiuwen]] waard it IJ bedike. Mids [[19e ~~ieu~~iuw]] waard besletten om it grutste part fan de seeëarm, dy't nei it westen oant [[Felsen]] en [[Beverwyk]] rûn, [[polder\|yn te polderjen]] en it oerbliuwende par fan de Sudersee ôf te sluten middels in [[Daam (wetterkearing)\|daam]]. Tagelyk waard it [[Noardseekanaal]] oanlein (iepene yn [[1876]]) dat it ''Ofsletten-IJ'' mei de doe ek oanleine nije haven [[IJmuiden]] ferbynt. It ''Bûten-IJ'' leit oan de eastside fan de [[Oranjesluzen]] en slút oan op de [[IJmar]] en [[Markermar]]. Rigel 18: Op de hichte fan de eardere [[Amstel (rivier)\|Amstelmûning]] waarden trije eilannen yn it IJ oanlein, mei sân út de dunen by IJmuiden, dat frijkaam wie by it dollen fan it Noardseekanaal. Op dy eilannen waard it Sintraal Stasjon boud (iepene yn [[1889]]). Dêrtroch waard de binnenstêd fan Amsterdam ôfskieden fan it IJ, en waarden de measte havenaktiviteiten nei oare plakken oerbrocht. It eastlik part fan it tichte IJ waard ein [[19e ~~ieu~~iuw]] it [[Eastlik Havengebiet]] oanlein mei yn it IJ opsmiten skiereilannen. Ein [[20e ~~ieu~~iuw]] waard it in wenwyk, deun oan it wetter fan it IJ. De IJmar krige fierder de nijbouwyk [[IJburg]], ek op keunstmjittige eilannen. It sân dêrfoar waard út de omkriten fan [[Lelystêd]] helle. Foar de oanlis fan de Afrika-haven waard in polder ynrjochte dêr’t trije eilannen yn leine. Dat wiene de eilannen [[Ruigoord]] (eartiids ek wol Kooijen eilân neamd), De Hoorn en Jan Rebellenwaard. Oant ein 20e ~~ieu~~iuw waard der bot protestearre tsjin it ôfbrekken fan Ruigoord. Yn de IJmar leit ek [[Pampus\|Fort Pampus]], dat ta de [[Stelling fan Amsterdam]] beheart. Rigel 27: == IJ-fearen == De Amsterdamske fearen fersoargje tsjinsten oer it IJ. Sûnt [[1897]] wurdt de tsjinst tusken it [[stasjon Amsterdam Sintraal\|Sintraal Stasjon]] en it Tolhûs yn Amsterdam Noard fersoarge troch de [[Gemeenteveren Amsterdam]] (GV). Yn de rin fan de [[20e ~~ieu~~iuw]] kamen der noch ferskate [[fear]]tsjinsten by, sa as de pont nei de Adelaarsweg en ek ferkate lytse IJ-fearen. Yn [[1943]] ûntstie it Gemeentlikferfierbedriuw (GVB) troch fúzje fan de Gemeentetram Amsterdam mei de Gemeentefearen. Nei de bou fan de Schellingwâlderbrêge (1957), de [[Coentunnel]] (1966), de [[IJtunnel]] (1968) en de [[Zeeburgertunnel]] (1990), wurde gjin auto's mear oerset, mar foar fuotgongers en fytsers binne de IJ-Fearen noch fan grut belang.

IJ (Amsterdam): ferskil tusken ferzjes