Agamemnon (toanielstik): ferskil tusken ferzjes

'''''Agamemnon''''', yn it oarspronklike [[Aldgryksk]]: '''Ἀγαμέμνων''', '''''Agamemnōn''''', is in [[toanielstik]] fan 'e hân fan 'e grutte [[Grikelân|Grykske]] [[toanielskriuwer]] en [[dichter]] [[Aiskylos]] (±525-±455 f.Kr.). It is in [[trageedzje]] dy't ferhellet oer de thúskomst fan 'e [[Mysene|Myseenske]] kening [[Agamemnon]] nei syn lang befochten oerwinning op 'e [[Troaje|Trojanen]] yn 'e [[Trojaanske Oarloch]], en oer syn dea troch de hân fan syn frou Klytemnêstra. ''Agamemnon'' heart ta de toanieltrilogy ''[[Oresteia]]'', dêr't it it earste diel fan foarmet. Yn 'e mande mei de oare beide dielen dêrfan wûn it by de jierlikse toanielwedstryd op it [[Atene|Ateenske]] [[Feest fan Dionysus]] yn 458 f.Kr. de earste priis. De [[Frysk]]e oersetting fan [[Klaas Bruinsma (oersetter)|Klaas Bruinsma]] ferskynde yn [[1993]].

 

 

Wylst Agamemnon en Klytemnêstra ôfgeane, wurdt Kassandra, dy't behalven in Trojaanske prinsesse ek in preesteresse fan [[Apollo]] is, ynienen beset troch har god. Earst slacht se wartaal út, mar stadichoan begjint har ûngearhingjend dwyljen te feroarjen yn in foarsizzend fizioen. Hja fertelt it koar, dat yn dit stik foarme wurdt troch in groep âldsten út 'e stêd, dat Agamemnon op it punt stiet om fermoarde te wurden, en dat sysels ek fermoarde wurde sil as hja him nei binnen ta folget. Hja giet mei it koar yn diskusje oer wat har te dwaan stiet, mar giet úteinlik dochs yn 'e hûs, om't dat no ienris har lot is. It koar bliuwt feralterearre en benaud efter, oant de deadsgjalp fan Agamemnon klinkt, en de koarleden panikerich begjinne te oerlizzen wat se no moatte.

 

Op in platfoarm wurde dan de ôfslachte lichems fan Agamemnon en Kassandra nei bûten ta rôle. Klytemnêstra, mei de bluodderige bile noch yn 'e hân, leit útdaagjend út wêrom't se har man fermoarde hat: oan 'e foarjûn fan syn ôfreis nei Troaje hie Agamemnon, om 'e goedgeunstigens fan 'e goaden oer syn ûndernimming ôf te smeekjen, harren dochter Ifigeneia [[minske-offer|offere]]; no is hysels op deselde manear deadien, mei trije bileslaggen, de lêste mank geand mei in [[gebed]] oan 'e goaden. Klytemnêstra kriget selskip fan Agamemnon syn neef Aigisthos, dy't ûnder de tsienjierrige ôfwêzigens fan Agamemnon har minner wurden is. Aigisthos is no de nije kening en hy stapt grutsk hinne en wer en sprekt it koar sa heechkroppich ta dat de koarleden suver slaande deilis reitsje mei him en syn liifwachten. Klytemnêstra leit lykwols it near op dy rûzje, mei te sizzen: ''"Der is al pine genôch. Litte wy no net bluodderich wurde."'' It stik einiget wylst it koar de beide [[usurpator]]s yn 't sin bringt dat Orestês, de soan fan Agamemnon, sûnder mis mei gauwens weromkeare sil om wraak te nimmen.

{{boarnen|boarnefernijing=

* Aiskylos, ''Oresteia Diel I: Agamemnon'' (oers. Klaas Bruinsma), Aldemardum, 1993 (eigen behear), gjin ISBN, Tresoar oanfraachnû. 10862 fr folio.

}}