Utopia (boek): ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
ynfoboks |
|||
Rigel 1:
{{Literatuer
| ôfbylding =
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| titel = ''Utopia''
| oarspr. titel = ''Utopia''
| auteur = [[Thomas More]]
| taal = [[Latyn]]
| foarm = [[proaza]]
| sjenre = [[polityk|politike]] [[allegory]]
| skreaun = [[1515]]-[[1516]]
| 1e publikaasje = [[1516]], [[Leuven]]
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer =
| rige =
| foarich diel =
| folgjend diel =
| bondel =
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''Utopia''
| publikaasje = [[2002]], [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]
| útjouwer = [[Stifting Elektroanyske Letteren Fryslân|ELF]]
| oersetter = [[P.W. Brouwer]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. = 9 07 15 60 031
}}
'''''Utopia''''', wêrfan't de folsleine oarspronklike titel wie ''De optimo reip. statv, deque noua insula Vtopia, libellus uere aureus, nec minus salutaris quam festiuus'' ("In Wierlik Gouden Boekje, Net Minder Heilsum as Fermaaklik, oer de Bêste Steat fan in Republyk en oer it Nije Eilân Utopia"), is in wurk fan [[fiksje]] sawol as [[politike filosofy]] fan 'e hân fan 'e [[Ingelân|Ingelsk]] [[abbekaat]], [[filosoof]], [[skriuwer]], [[politikus|steatsman]] en [[humanisme|humanist]] [[Thomas More]]. It waard foar it earst útjûn yn [[1516]] en wie oarspronklik skreaun yn it [[Latyn]]. Yn ''Utopia'' beskriuwt More de ideäle steat oan 'e hân 'e religieuze, sosjale en politike aspekten fan 'e maatskippij fan 'e optochte eilânnaasje Utopia; de ûnmooglikens fan dat ideaal makke dat "utopia", ferfryske ta "utopy", meitiid de betsjutting fan "dreambyld" krige. ''Utopia'' wurdt rûnom beskôge as in masterwurk fan 'e [[Jeropa|Jeropeeske]] en de [[wrâldliteratuer]] en hat grutte ynfloed útoefene op beskate lettere religieuze en politike streamings. De earste [[Nederlânsk]]e fertaling ferskynde al yn [[1553]]; de [[Frysk]]e oersetting fan [[Piter Wibertus Brouwer]] waard útjûn yn [[2002]].
==Eftergrûn==
[[Ofbyld:Utopia.jpg|thumb|right|250px|In houtfyk fan [[Ambrosius Holbein]] út 'e printinge fan [[1518]].]]▼
More begûn mei it skriuwen fan ''Utopia'', yn maaie [[1515]], doe't er gesant yn [[Flaanderen]], oan it hof fan 'e [[Hillige Roomske Ryk|Dútske]] keizer [[Karel V]], wie. Hy skreau earst de ynlieding en makke dêrnei de beskriuwing fan 'e Utopyske maatskippij, dy't úteinlik de twadde helte fan it wurk wurde soe. Werom yn Ingelân skreau er "riedsdialooch", wêrmei't er it boek yn 1516 foltôge. It waard noch datselde jiers printe en útjûn yn [[Leuven]] ûnder redaksje fan More syn goede freon [[Erasmus|Desidearius Erasmus]], en nei't More der noch wat ferbetterings yn oanbrocht hie, waard it yn [[1518]] yn [[Basel]] werútjûn. Pas sechstjin jier nei More syn terjochtstelling, yn [[1551]], waard it foar it earst oerset yn it [[Ingelsk]], troch de humanist [[Ralph Robinson]].
▲[[Ofbyld:Utopia.jpg|thumb|
De politike tinkbylden dy't yn ''Utopia'' beskreaun wurde, hawwe neitiid fan grutte ynfloed west op sawol it [[anabaptisme]] as it [[kommunisme]]. Hoewol't More it utopyske [[sosjalisme]] brûkte om 'e earste sosjalistyske ideeën te ferwurdzjen, fûnen lettere [[marksisme|marksistyske]] ideologen syn tinken te simplistysk en te min grûne op reälistyske prinsipes. Boppedat waarden party sosjalisten fan it wurk ferfrjemde troch it religieuze boadskip en de ûnwisse, mooglike satiryske, toansetting.
Line 18 ⟶ 45:
{{boarnen|boarnefernijing=
*{{Aut|More, Thomas}}, ''Utopia'', Ljouwert, 2002 (Utjouwerij ELF), ISBN 9 07 15 60 031.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Utopia_(book) ''References'' en ''Further reading'', op dizze side].
}}
| |||