Kleilieten: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
Nije side |
ynfoboks, boarnen |
||
Rigel 1:
{{Literatuer
[[File:Jeremiah lamenting.jpg|thumb|right|250px|De [[profeet]] [[Jeremia (profeet)|Jeremia]] dy't treuret om 'e fal fan [[Jeruzalim]] (in skilderij fan [[Rembrandt]]).]] ▼
| ôfbylding =
De '''''Kleilieten''''', yn it oarspronklike [[Hebrieusk]]: '''איכה''', '''''Ēiḵāh''''' ("Hoe't"), foarmje in boek fan [[poëzij|dichterlike]] [[klaachliet|rousangen]] yn sawol de [[joadendom|joadske]] as de [[kristendom|kristlike]] [[Bibel]]. Yn 'e joadske ''[[Tenach]]'' is it it 20ste boek (fan 24) en falt it ûnder de ''Ḵeṯuḇim'' (de "Geskriften"); yn it [[Alde Testamint]] fan 'e kristlike Bibel is it (neffens de [[Nije Fryske Bibeloersetting]] fan [[1978]]) it 25ste boek (fan 39) en heart it ta de ''[[Grutte Profeten]]'' (fanwegen de eardere oertsjûging dat it skreaun is troch de [[profeet]] [[Jeremia (profeet)|Jeremia]]). De ''Kleilieten'' beklage de fal fan [[Jeruzalim]] en de ferwuostging fan 'e [[Timpel fan Jeruzalim|Timpel]] yn 586 f.Kr. troch de [[Babyloaniërs]] ûnder kening [[Nebûkadnêzar II]]. Neffens de joadske tradysje wurde de ''Kleilieten'' foarlêzen op ''[[Tisha B'Av]]'' ("de Njoggende fan Av"), de fertrietlikste dei fan 'e [[joadske kalinder]], wannear't de ferwuostging fan sawol de [[Earste Timpel|Earste]] as de [[Twadde Timpel]] berouwe wurdt.▼
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte =
| titel = ''Kleilieten''
| oarspr. titel = איכה ("Eiḵah")
| auteur = anonimus ([[Jeremia (profeet)|Jeremia]]?)
| taal = [[Hebrieusk]]
| foarm = [[poëzij]]
| sjenre = [[klaachliet]]en
| skreaun = koart nei 586 f.Kr.
| 1e publikaasje =
| 1e opfiering =
| oarspr. útjouwer =
| rige = [[Alde Testamint]]
| foarich diel = ''[[Jeremia (bibelboek)|Jeremia]]''
| folgjend diel = ''[[Ezechiël (bibelboek)|Ezechiël]]''
| bondel = [[Bibel]]
| prizen =
| ISBN =
| Fryske titel = ''Kleilieten''
| publikaasje = [[1943]], [[Haarlim]]
| útjouwer = [[Nederlands Bijbelgenootschap]]
| oersetter = [[G.A. Wumkes|G.A. Wumkes]] en [[E.B. Folkertsma|E.B. Folkertsma]]
| prizen oers. =
| ISBN oers. =
}}
▲De '''''Kleilieten''''', yn it oarspronklike [[Hebrieusk]]: '''איכה''', '''''Ēiḵāh''''' ("Hoe't"), foarmje in boek fan [[poëzij|dichterlike]] [[klaachliet|rousangen]] yn sawol de [[joadendom|joadske]] as de [[kristendom|kristlike]] [[Bibel]]. Yn 'e joadske ''[[Tenach]]'' is it it 20ste boek (fan 24) en falt it ûnder de ''Ḵeṯuḇim'' (de "Geskriften"); yn it [[Alde Testamint]] fan 'e kristlike Bibel is it (neffens de [[Nije Fryske Bibeloersetting]] fan [[1978]]) it 25ste boek (fan 39) en heart it ta de ''[[Grutte Profeten]]'' (fanwegen de eardere oertsjûging dat it skreaun is troch de [[profeet]] [[Jeremia (profeet)|Jeremia]]). De ''Kleilieten'' beklage de fal fan [[Jeruzalim]] en de ferwuostging fan 'e [[Timpel fan Jeruzalim|Timpel]] yn 586 f.Kr. troch de [[Babyloaniërs]] ûnder kening [[Nebûkadnêzar II]]. Neffens de joadske tradysje wurde de ''Kleilieten'' foarlêzen op ''[[Tisha B'Av]]'' ("de Njoggende fan Av"), de fertrietlikste dei fan 'e [[joadske kalinder]], wannear't de ferwuostging fan sawol de [[Earste Timpel|Earste]] as de [[Twadde Timpel]] berouwe wurdt. De earste folsleine [[Frysk]]e oersetting derfan stie yn 'e fertaling fan it Alde Testamint, fan dû. [[Geart Aeilco Wumkes]] en [[Eeltsje Boates Folkertsma]], dy't yn [[1943]] útkaam.
==Oarsprong==
Neffens de tradysje soe de profeet Jeremia de [[skriuwer]] fan 'e ''Kleilieten'' wêze; dêrfandinne dat se yn 'e kristlike Bibel daliks op it boek ''[[Jeremia]]'' folgje. It ferhaal giet dat Jeremia him weromloek yn in grot fuort bûten de [[Damaskuspoarte]] fan Jeruzalim en dêr de ''Kleilieten'' skreau; de grot wurdt noch altiten oanwiisd troch toergidsen. Lykwols, de strange neilibbing fan 'e stylregels komt men nearne yn ''[[Jeremia (bibelboek)|Jeremia]]'' tsjin, dat al is it boek mooglik skreaun troch ien auteur (al is dat ûnder bibelwittenskippers ek in striidpunt), dan noch besteane der slimme twifels oer oft dat Jeremia wol wie. De ''Kleilieten'' datearje nei alle gedachten fan koart nei 586 f.Kr.
▲[[File:Jeremiah lamenting.jpg|thumb|
===Ynhâld===
Line 14 ⟶ 42:
* ''Bibel'' (oers. G.A. Wumkes en E.B. Folkertsma), Haarlim, 1943, sûnder ISBN.
* ''Bibel'' (Nije Fryske Bibeloersetting), Haarlim/Bokstel, 1978 (Nederlands Bijbelgenootschap/Katholieke Bijbelstichting), ISBN 9 06 12 60 817.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Book_of_Lamentations ''References'' en ''Bibliography'', op dizze side].
}}
Line 20 ⟶ 50:
[[Kategory:Alde Testamint]]
[[Kategory:Bibel]]
[[Kategory:Joadske literatuer]]
[[Kategory:Kristlike literatuer]]
| |||