Kahoölawe: ferskil tusken ferzjes

Fan [[1778]] ôf, doe't de earste [[Jeropa|Jeropeeske]] [[ûntdekkingsreizger]]s de [[Hawaï-eilannen]] [[ûntdekking fan Hawaï|besochten]], waard Kahoölawe beskreaun as in ûnbewenne en ûnfruchtbere woastenije, dêr't gjin [[beam]]men groeiden noch [[wetter|drinkwetter]] te finen wie. Nei't yn [[1795]] de hiele arsjipel ûnder de hearskippij fan [[Kamehameha de Grutte]] feriene wie ta it [[Keninkryk Hawaï]], en [[sindeling]]en út [[Nij-Ingelân]] wei Westerske ideeën op 'e eilannen yntrodusearren, waard Kahoölawe omtrint [[1830]] ûnder it regear fan kening [[Kamehameha III]] ta in [[strafkoloanje]] foar manlju makke. Dizze ferballing nei in ûnherberchsum oard waard op oanstean fan 'e sindelingen ynfierd ta ferfanging fan 'e [[deastraf]]. It is mar de fraach oft de ballingen it wol in ferbettering fûnen, mei't it sizzen is dat guon fan harren op Kahoölawe ferhongeren, wylst oaren sa wanhopich wiene dat se it 11 km brede [[ʻAlalākeiki-kanaal]] nei Maui oerswommen om oan iten te kommen. Yn [[1853]] waard de strafkoloanje opheft. Yn [[1857]] hie Kahoölawe likernôch 50 bewenners, dy't mei [[oerbeweiding]] troch harren [[fee]] de desolaasje fan it eilân noch helte minder makken.