Echte mûzen: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L red
L red
Rigel 1:
{{Universele ynfoboks bisteryk
| ôfbylding =House mouse.jpg
| ôfbyldingsbreedte =250px
| ôfbyldingstekst = In [[hûsmûs]].
| takson1 =
Rigel 41:
| beskriuwer, jier = [[Linnaeus]], 1758
}}
De '''echte mûzen''' ([[Latyn]]skewittenskiplike namme]]: ''Mus'') foarmje in [[skaai]] fan 'e [[klasse]] fan 'e [[sûchdieren]] (''Mammalia''), it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia''), de [[famylje]] fan 'e [[mûseftigen]] (''Muridae'') en de ûnderfamylje fan 'e [[mûzen en rotten fan de Alde Wrâld]] (''Murinae''). Ta dit skaai hearre 41 soarten mûzen, wêrfan't de bekendste en meast fersprate sûnder mis de [[hûsmûs]] (''Mus musculus'') is. In protte soarten kjifdieren dêr't men by it hearren fan it wurd "mûs" ek faak oan tinkt, lykas de [[fjildmûs]], de [[boskmûs]] en de [[dwerchmûs]], hearre lykwols net ta dit skaai.
 
Mûzen binne yn 'e regel lytse bistkes mei in lange keale of hast keale [[sturt]], lytse rûne [[ear (lichemsdiel)|earen]] en in spjochtich snútsje. Se wurde faak beskôge as skealik ûngedierte, mei't se [[lânbou]]gewaaksen en rispingen oanfrette kinne en troch harren [[parasyt|parasiten]] en kjitte sykten ferspriede kinne. Oan 'e oare kant wurde mûzen ek holden as [[hûsdier]]en en as [[proefdier]]en yn laboratoaria. Behalven troch de [[hûskat]], dêr't se in sprekwurdlik minne relaasje mei hawwe, wurdt der ek in soad op harren jage troch oare [[kateftigen]], party [[hûneftigen]] en fierders troch [[foks]]en, [[rôffûgel]]s, [[slange]]n en sels guon [[lidpoatigen]]. Fanwegen harren opmerklike fermogen ta oanpassing oan hast elts soarte fan [[biotoop]] en [[klimaat]], binne mûzen guon fan 'e súksesfolste sûchdieren dy't ea bestien hawwe.
Rigel 47:
==Soarten==
[[File:Fancy mice.jpg|right|thumb|250px|Domestisearre mûzen.]]
{| class="wikitable" style="width: 450px;"
* skaai echte mûzen (''Mus'')
|- style="vertical-align: top;"
| scope="row" style="width: 50%; background-color: Honeydew;" | {{Stambeam2}}
* skaai '''echte mûzen''' (''Mus'')
** ûnderskaai [[Afrikaanske mûzen]] (''Nannomys'')
*** [[Afrikaanske dwerchmûs]] (''Mus minutoides'')
Line 66 ⟶ 69:
*** [[thomasdwerchmûs]] of Thomas' dwerchmûs (''Mus sorella'')
*** [[Ubangymûs]] (''Mus oubanguii'')
*** {{Stambeam2/ein tûke}}[[woastyndwerchmûs]] (''Mus indutus'')
** ûnderskaai [[Aziatyske mûzen]] (''Coelomys'')
*** [[fulkaanmûs]] (''Mus vulcani'')
*** [[mayormûs]] of Mayors mûs (''Mus mayori'')
*** [[Pahaarske mûs]] (''Mus pahari'')
*** {{Stambeam2/ein tûke}}[[Sumatraanske pipermûseftige mûs]] (''Mus crociduroides'')
** ûnderskaai [[echte mûzen (ûnderskaai)|echte mûzen]] (''Mus'')
*** [[Algerynske mûs]] (''Mus spretus'')
Line 81 ⟶ 84:
*** [[lytse Yndyske fjildmûs]] (''Mus booduga'')
*** [[Masedoanyske hûsmûs]] (''Mus macedonicus'')
*** ''[[Mus bateae]]'' † <small>(op [[Kreta]])</small>
*** ''[[Mus minotaurus]]'' † <small>(op Kreta)</small>
*** [[Rjûkjûaanske mûs]] (''Mus caroli'')
*** [[Syprioatyske mûs]] (''Mus cypriacus'')
*** [[skiesturtmûs]] (''Mus fragilicauda'')
*** [[steppemûs]] (''Mus spicilegus'')
*** {{Stambeam2/ein tûke}}[[tsjinstfeintmûs]] (''Mus famulus'')
** ûnderskaai [[Yndyske mûzen]] (''Pyromys'')
*** [[phillipsmûs]] of Phillips' mûs (''Mus phillipsi'')
Line 93 ⟶ 96:
*** [[rotsleavjende mûs]] (''Mus saxicola'')
*** [[Seylonstikelmûs]] (''Mus fernandoni'')
*** {{Stambeam2/ein tûke}}[[shortridgemûs]] of Shortridge's mûs (''Mus shortridgei'')
** {{Stambeam2/ein tûke}}ûnderskaai [[lytse Yndyske oerwâldmûzen]] (''Lepidomys'')
*** {{Stambeam2/ein tûke}}[[lytse Yndyske oerwâldmûs]] (''Mus lepidoides'')
{{Stambeam2/ein}}
|-
|}
 
{{boarnen|boarnefernijing=