Autoritarisme (politikology): ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
SamoaBot (oerlis | bydragen)
L Bot: Migrating 45 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q6229
No edit summary
 
Rigel 1:
[[Ofbyld:Authoritarian States by Freedom House.svg|thumb|''Yndieling autoritêre steaten neffens de [[net-gûvernementele organisaasje|ngo]] [[Freedom House]]]]
'''Autoritarisme''' is in polityk systeem dat kenmerke wurdt troch de folgjende eleminten:
* Der is gjin machtsdieling: de lieder of de liedende groep ferienetferieniget alle machten yn ien hân. Der is gjin skieding fan de machten (wetlike, útfierende, en rjochterlike), oerienkomstichmachten neffens it begjinsel fan de "[[Trias politica]]".
* De machtsútoefening wurdt ek net kontrolearre, útsein troch de machthawwers sels. De typyske manifestaasjes fan demokratyske kontrolekontrôle (polityk [[pluralisme]] mei respekt foar partijen yn [[opposysje (polityk)|opposysje]],-partijen en foar in frije parse dy't opinys en analyzesanalyzen ferkundigje meiferkundiget dy't stridich binne mei dizedy fan it rezjym, respekt fanfoar essinsjele [[boargerrjochten]], ûnderû.o. oare defan frije mieningsutering) wurde net tolerearre.
* De legitimaasje fan it gesach en de makkenommen beliedskeuzesbeliedsbeslissings barthawwe in autoritêr karakter: dein beslissing moat akseptearre wurde omdat sedy komt fan dejinge (dejingen) dy't itde gesachmacht hat, (hawwe) en net omwille fanfanwegen in rasjonele útlis (goede reden jaan). Yn ditdat model is erder sels romte foar de boarger om ynwindichynderlik net yn te stimmen mei de doelstellings fan it autoritêrautoritêre rezjym, salang't hymen him marjin yn synjins dieden mar konformearret oan de wil fan de lieding (ded.w.s. wetdy syn 'wetten' neilibbet). Dat ûnderskiedetûnderskiedt it autoritarisme fan it [[totalitarisme]], dêrwêrby't it rezjym net allinnich de dieden, mar ek de geastengeast fan de befolking folslein behearskje wol, fiatroch init algemienoplizzen tefan akseptearjenin [[ideology]] dy't algemien akseptearre wurde moat.
* It ôftwingen fan folchsumheidfolchsumens bart net troch teit besykjen deom ynstimming fan de boargers te krijen, mar wol troch maatregelsit nimmen fan ûnderdrukkingûnderdrukkende maatregels en troch geweld. Autoritêre regimesrezjyms lizze insterk sterkede neidrukklam op [[plysje]] en binnenlânskeynlânske ynljochtingetsjinsten.
 
[[Kategory:Steatsfoarm]]