Ald Jan-om (ek stavere as Ald Janom) is in gedicht fan 'e hân fan 'e Fryske skriuwer en dichter Eeltsje Hiddes Halbertsma (1797-1858). It waard foar it earst publisearre yn 1829, as ûnderdiel fan lytse ferhale- en dichtbondel De Lapekoer fan Gabe Skroar, dy't letter, yn 1871, mei it oare wurk fan 'e bruorren Halbertsma útgroeie soe ta de ferneamde samling Rimen en Teltsjes. Ald Jan-om is myld humoristysk fers wêryn't in âld boere-arbeider him beklaget oer de oanhâldende stream frijers fan 'e boeredochter, dy't him allegeduerigen foar de fuotten rinne.

Ald Jan-om
algemiene gegevens
auteur Eeltsje Hiddes Halbertsma
taal Frysk
foarm gedicht
1e publikaasje 1829, Dimter
oarspr. útjwr. fa. J. de Lange
bondel De Lapekoer fan Gabe Skroar
(no: Rimen en Teltsjes)

Tekst bewurkje seksje

Ald Jan-om
Wel, boer, 't is as 't hjir frijers reint,
Is dat hjir ek in spul?
Ik bliuw net langer jins âldfeint,
As dat sa langer sil.


Doe't Fike jit in fanke wie,
En yn 'e widze kriet,
Doe wist men jit al gauris rie,
En wêr't de pleage siet.


Dan loek ik oan it widzetou,
Of rûn 't ús oer 'e fûst,
Dan joegen wy har oan 'e frou
Dan dronk hja dat se pûst'.


En waard hja yn 'e kakstoel boas,
En hie hja wat gegryn,
Dan ramm'le ik mei de brulledoas
Mei trije duiten d'ryn.


Wat ha we wol in wille hân!
't Wie altyd Jan-oms pop.
Hja sjach'le mei my troch it lân,
En socht de blomkes op.


Hja trogg'le my de duiten ôf
Foar swiete snobberij;
Ik tomm'le mei har yn it hôf,
En waard in bern as sy.


Mar no, no hat s' in oare pleach;
De deale wit derfan!
Fê! Sa'n gefljoch en sa'n gereach,
En dat fan oarmans bern.


't Is as w' in slimme sike ha,
Sa wurdt men hjir oerrûn;
De masters komm' der hurd op ta.
Och, wie hja mar wer sûn!


Dan komt der wer in gielburd oan,
Dy't just is út de dop.
Dan lange Jelke, ús buormans soan,
Dy mei syn poepekop.


Dan komt der ien troch rein en wyn,
It wetter dript him nei;
Dan seit de frijster: „Skik mar yn;
D' âldfeint kin dêr wol wei.”
Dêr sit er dan, en dampt en smookt,
Krekt as in grytmans soan,
Wylst Fike tige prikken stookt,
En ik sit efteroan.


Dan jout se him wat brandewyn;
Wat laket se dan wyt!
Dan is 't: „Skink Jan-om ek ris yn!”
En oars krij 'k nea nin skyt.


Dan stekt se him de fûst ris ta;
Dan knypt se him yn 't ear;
Dan smyt se him myn prúk ris ta.
Fê! Wat in mâl gebear.


„Kom, Jan-om, jou myn guds wat foer,”
Sa skikt er my dan wei.
Ik bin der as de wever oer
Alear op 'e lânsdei.


Soms komm' der trije op ien jûn;
Dan strookje, hast sa net!
Twa ite har de búk dan rûn,
De tredde krijt de pret.


Twa slûpe derút, en helje mear,
En komme let werom.
Dan strún' en snuve s' om hûs en hear
Troch skuorre en hôf rûnom.


Dan dekke se ús skoarstien ta,
Dan komm' se der ta'n yn
Al wat wy bûten doarren ha,
't Is earslings wat ik fyn.


Dan stiet de haaiwein op it hûs,
De bolle oan 'e klink.
Dan skreppe en skuorre by de rûs,
En de oare deis te sink.


En gnoarje ik ris oer dat spul,
Dan seit dat fanke jit:
„Och, Jan-om, hâld jo dochs mar stil,
De âlde dei ferjit.”


Nee, boer! As dat sa langer kin,
Ik kin sa langer net;
Ik tankje jy en 't hûsgesin!
Myn hjerring bret hjir net.

Boarnen, noaten en referinsjes bewurkje seksje

Boarnen, noaten en/as referinsjes: