Alde bûkebosken en bûkeoerbosken fan de Karpaten en oare Europeeske regio's

De Alde bûkebosken en bûkeoerwâlden fan 'e Karpaten en oare Europeeske regio's binne restanten fan oerbûkebosken dy't sa'n 6500 jier lyn in grut part fan Europa besloegen. De bosken lizzen yn ferskillende Europeeske lannen en foarmje net in oanslutend gehiel.

Alde bûkebosken en bûkeoerbosken fan de Karpaten en oare Europeeske regio's
UNESCO-wrâlderfgoed
lân flagge fan Oekraïne Oekraïne
flagge fan Slowakije Slowakije
flagge fan Dútslân Dútslân
flagge fan Albaanje Albaanje
flagge fan Eastenryk Eastenryk
flagge fan Belgje Belgje
flagge fan Bulgarije Bulgarije
flagge fan Kroaasje Kroaasje
flagge fan Itaalje Itaalje
flagge fan Roemeenje Roemeenje
flagge fan Sloveenje Sloveenje
flagge fan Spanje Spanje
flagge fan Switserlân   Switserlân
flagge fan Massedoanje Noard-Masedoanje
flagge fan Poalen Poalen
flagge fan Tsjechje Tsjechje
flagge fan Frankryk Frankryk
flagge fan Bosnje Bosnje en Herzegovina
flagge fan Servje Servje
UNESCO folchnûmer 1133
kritearia (ix)
ynskriuwing 2007 (31e sitting)
útwreiding 2011,2017,2021, lytse grinskorreksje yn 2023
gebiet 99.947.81 ha
buffersône 296.275.8 ha
UNESCO-wrâlderfgoedlist

Sûnt de ein fan 'e lêste iistiid hat de gewoane bûkebeam (Fagus sylvatica) him fanút in pear isolearre gebieten yn 'e Alpen, Karpaten, de Dinariden, de Middellânske See en de Pyreneeën him oar in koarte tiid fan in pear tûzen jier ferspraat oer it kontinint. De suksesfolle útwreiding fan it ferspriedingsgebiet fan 'e bûkebeam tsjûget fan in grut oanpassingsfermogen fan 'e beam oan ferskillende klimatologyske, geografyske en fysike omstannichheden.

Yn 2007 waarden seis Oekraynske bosken en fjouwer Slowaakske bosken ynskreaun as wrâlderfgoed fan UNESCO. In earste útwreiding fûn yn 2011 plak mei fiif bosken yn Dútslân. By in útwreiding fan 2017 waarden ek bûkebosken yn Albaanje, Belgje, Bulgarije Eastenryk, Itaalje, Kroaasje, Roemeenje, Sloveenje en Spanje oan it wrâlderfgoed tafoege. Yn 2021 waard it wrâlderfgoed fierder útwreide mei bosken yn Bosnje-Hertsegovina, Frankryk, Itaalje, Noard-Masedoanje, Poalen, Servje, Slowakije Switserlân en Tsjechje.

Yn 2024 telde it UNESCO-wrâlderfgoed "Alde bûkebosken en bûkeoerwâlden fan 'e Karpaten en oare Europeeske regio's" 93 ferskillende gebieten ('komponinten') yn 18 lannen.

Ynskriuwing erfgoed 2007

bewurkje seksje
Namme Lân Oerflak
Beskerme berchmassyf Kûziejsky   Oekraïne 49,25 km²
Beskerme berchmassyf Marmarosj   Oekraïne 89,9 km²
Beskerme berchmassyf Uholsko-Sjyrokolûzjansky   Oekraïne 155,8 km²
Beskerme berchmassyf Svydovetsky   Oekraïne 65,8 km²
Beskerme berchmassyf Tsjornohirsky   Oekraïne 163,75 km²
Stûzjytsja-Uzjok in Nasjonaal Park Uzjansky   Oekraïne 61,47 km²
Oerbosk Rožok in Nasjonaal Park Poloniny   Slowakije 0,6551 km²
Oerbosk Havešová in Nasjonaal Park Poloniny   Slowakije 1,713 km²
Oerbosk Stužica in Nasjonaal Park Poloniny   Slowakije 7,615 km²
Oerbosk Vihorlat   Slowakije 49,91 km²

Utwreiding 2011

bewurkje seksje
Namme Lân Oerflak
Grumsiner Forst   Dútslân 8,644 km²
Nasjonaal Park Hainich (Hainich)   Dútslân 56,588 km²
Nasjonaal Park Jasmund   Dútslân 30,03 km²
Nasjonaal Park Kellerwald-Edersee   Dútslân 57,385 km²
Serrahn (part fan Nasjonaal Park Müritz)   Dútslân 28,361 km²

Utwreiding 2017

bewurkje seksje
Namme Lân Oerflak
Rrajca yn Nasjonaal Park Shebenik-Jabllanicë   Albaanje 2.129,45 ha
Lumi i Gashit (slút oant op it Nasjonaal Park Valbonëdal)   Albaanje 1.261,52 ha
Dielen fan trije boskreservaten] yn it Zoniënwâld: Zwaenepoel, Grippensdelle, Ticton   Belgje 269,31 ha
Njoggen natuerreservaten (Boatin, Tsarichina, Kozya Stena, Steneto, Stara reka,
Dzhendema, Severen Dzhendem, Sokolna, Peeshti skali) yn it Nasjonaal Park Sintrale Balkan
  Bulgarije 10.989 ha
Nasjonaal Park Kalkalpen   Eastenryk 52,5 km²
Wyldernisgebiet Dürrenstein   Eastenryk 35 km²
Dielen fan it Nasjonaal Park Paklenica   Kroaasje 2.032 ha
Natuerreservaat Hajdučki i Rožanski kukovi yn it Nasjonaal Park Noordelijke Velebit   Kroaasje 1.289 ha
Sasso Fratino yn it Nasjonaal Park Foreste Casentinesi, Monte Falterona, Campigna   Itaalje 781 ha
Val Cervara, Selva Moricento, Coppo del Principe, Coppo del Morto
en Val Fondillo yn it Nasjonaal Park Abruzzo, Lazio e Molise
  Itaalje 936 ha
Monte Cimino en Monte Raschio yn Lazio   Itaalje 74 ha
Cozzo Ferriero yn it Nasjonaal Park Pollino   Itaalje 96 ha
Foresta Umbra-Falascone yn it Nasjonaal park Gargano   Itaalje 182 ha
Izvoarele Nerei yn it Nasjonaal Park Semenic-Cheile Carașului   Roemeenje 4.677 ha
Nasjonaal Park Cheile Nerei-Beușnița   Roemeenje 4.292 ha
Domogled, Coronini – Bedina, Iauna Craiovei en
Ciucevele Cernei yn it Nasjonaal Park Domogled-Valea Cernei
  Roemeenje 9.732 ha
Masivul Cozia en Lotrișor yn it Nasjonaal park Cozia   Roemeenje 3.389 ha
Codrul secular Șinca   Roemeenje 338 ha
Codrul secular Slătioara   Roemeenje 609 ha
Groșii Țibleșului: Izvorul Șurii en Preluci   Roemeenje 346 ha
Strâmbu Băiuț   Roemeenje 598 ha
boskreservaat Krokar   Sloveenje 74,50
boskreservaat Snežnik – Ždrocle   Sloveenje 720,24
Hayedos de Picos de Europa (Canal de Asotín en Cuesta Fría) yn it Nasjonaal Park Picos de Europa   Spanje 323 ha
Hayedos de Navarra (Lizardoia en Aztaparreta)   Spanje 235 ha
Hayedos de Ayllon (Tejera Negra en Montejo) yn it Natuerpark Sierra Norte de Guadalajara   Spanje 327 ha

Utwreiding 2021

bewurkje seksje

Yn 2021 waarden tritich bosken tafoege en de grinzen fan 7 besteande wrâlderfgoedbosken waarden feroare.

Namme Lân Oerflak
Prašuma Janj   Bosnje en Herzegovina 295,04 ha
Forêt de la Bettlachstock     Switserlân 195,43 ha
Boskreservaten Valli di Lodano, Busai en Soladino     Switserlân 806,78 ha
Mont Aigoual in Nasjonaal Park Cevennen   Frankryk 75,03 ha
Chapitre   Frankryk 371,30 ha
Chizé   Frankryk 156,12 ha
Forêt de Fontainebleau   Frankryk 248,48 ha
Grand Ventron   Frankryk 257,09 ha
Massane   Frankryk 121,49 ha
Py-Pas de Rotja   Frankryk 246,03 ha
Sainte-Baume   Frankryk 128,63 ha
Saint-Pé-de-Bigorre   Frankryk 924,71 ha
Falascone yn it Foresta Umbra yn it Nasjonaal Park Gargano   Itaalje 254,30 ha
Pavari-Sfilzi yn it Foresta Umbra yn it Nasjonaal Park Gargano   Itaalje 667,13 ha
Cozzo Ferriero yn it Nasjonaal Park Pollino   Itaalje 95,75 ha
Pollinello yn it Nasjonaal park Pollino   Itaalje 477,94 ha
Valle Infernale yn it Nasjonaal Park Aspromonte   Itaalje 320,79 ha
Dlaboka Reka   Noard-Masedoanje 193,27 ha
Polonina Wetlinska en Smerek yn it Nasjonaal Park Bieszczady   Poalen 1178,03 ha
Delling fan 'e Terebowiec-stream yn it Nasjonaal Park Bieszczady   Poalen 201 ha
Delling fan 'e Wolosatka-stream yn it Nasjonaal Park Bieszczady   Poalen 586,66 ha
Grinsstripe en Gorna Solinkadelling yn it Nasjonaal Park Bieszczady   Poalen 1506,05 ha
Papratski Do yn it Nasjonaal Park Fruška Gora   Servje 65,36 ha
Ravne yn it Nasjonaal park Fruška Gora   Servje 93,43 ha
Kozje Stene yn it Nasjonaal Park Kopaonik   Servje 451,47 ha
Rača yn it Nasjonaal Park Tara   Servje 215,94 ha
Zvezda yn it Nasjonaal Park Tara   Servje 1873,67 ha
Oerbosk Havešová yn it Nasjonaal Park Poloniny   Slowakije 167,88 ha
Oerbosk Rožok yn it Nasjonaal Park Poloniny   Slowakije 74,37 ha
Oerbosk Stužica - Bukovské Vrch yn it Nasjonaal Park Poloniny   Slowakije 1742,47 ha
Oerbosk Stužica - Udava yn it Nasjonaal Park Poloniny   Slowakije 455,82 ha
Kyjovský prales iyn it Oerbosk Vihorlat   Slowakije 289,41 ha
Vihorlat yn it Oerbosk Vihorlat   Slowakije 1553,06 ha
Izerberchtme   Tsjechje 444,81 ha