De Fuortgong

De Fuortgong, yn it oarspronklike Ingelsk: Birds of Passage, is in gedicht fan 'e hân fan 'e Amerikaanske dichter, skriuwer, oersetter en heechlearaar Henry Wadsworth Longfellow (1807-1982). It bestiet út tsien fjouwerregelige kûpletten en beskriuwt in flecht trekfûgels, mar giet eins oer de sielen fan 'e ferstoarnen en hoe't dichters en de wurden dy't hja brûke de gefoelens fan 'e wrâld ferwurdzje. Birds of Passage waard foar it earst publisearre yn 'e dichtbondel Birds of Passage, dy't dernei neamd wie, út 1845. It is yn it Frysk oerset troch Klaas Bruinsma.

De Fuortgong
algemiene gegevens
oarspr. titel	Birds of Passage
auteur	Henry Wadsworth Longfellow
taal	Ingelsk
foarm	poëzij
sjenre	gedicht
1e publikaasje	1845
bondel	Birds of Passage
oersetting nei it Frysk
Fryske titel	De Fuortgong
publikaasje	>2000 (?) sjoch hjirre)
oersetter	Klaas Bruinsma

Ynhâld

Yn De Fuortgong beskriuwt de dichter in stille, heldere nacht, as der boppe him yn 'e fan 'e stjerren ferljochte himel in flecht trekfûgels (Ingelsk: birds of passage) foarby komt. Hoewol't er se net sjen kin, heart er se nammenste better. Mar hy wit lykwols dat it gjin fûgels binne dy't dêr boppe him fleane, mar sielen dy't nei in better plak ferfarre, wylst de lûden dy't er heart it núnderjen binne fan nocht, pine en ûnrjocht, allyk de wjukte wurden fan swietlûdige dichters.

De opbou fan it gedicht is ienfâldich, mei in rymskema a-a-a-b c-c-c-b, dat maklik fan 'e tonge ôf rôlet. Kontemporêne kritisy ferwieten Longfellow gauris dat er wat de foarm fan syn wurk oanbelange, de foarkar fan syn lêzers swierder weagje liet as it ideaal fan 'e dichtkeunst. Yn Birds of Passage is goed te sjen wat se dêrmei bedoelden, oft men it no mei harren iens is of net. It rym is simpel, de sinnen koart, en de wurdskat befettet gjin inkeld wurd dêr't in njoggentjinde-iuwske Amerikaanske lêzer in wurdboek foar brek wie.

It gedicht

Henry Wadsworth Longfellow.

Birds of Passage

Black shadows fall

From the lindens tall,

That lift aloft their massive wall

Against the southern sky;

And from the realms

Of the shadowy elms

A tide-like darkness overwhelm

The fields that round us lie.

But the night is fair,

And everywhere

A warm, soft vapor fills the air,

And distant sounds seem near;

And above, in the light

Of the star-lit night,

Swift birds of passage wing their flight

Through the dewy atmosphere.

I hear the beat

Of their pinions fleet,

As from the land of snow and sleet

They seek a southern lea.

I hear the cry

Of their voices high

Falling dreamily through the sky,

But their forms I cannot see.

Oh, say not so!

Those sounds that flow

In murmurs of delight and woe

Come not from wings of birds.

They are the throngs

Of the poet's songs,

Murmurs of pleasures, and pains, and wrongs,

The sound of winged words.

This is the cry

Of souls, that high

On toiling, beating pinions, fly,

Seeking a warmer clime.

From their distant flight

Through realms of light

It falls into our world of night,

With the murmuring sound of rhyme.

Fryske oersetting

Birds of Passage waard ûnder titel De Fuortgong yn it Frysk oerset troch Klaas Bruinsma, dy't benammen bekend is troch syn ferfrysking fan Homêros syn Ilias en Odyssee en in hiele rige Aldgrykske toanielstikken fan skriuwers as Sofokles, Aiskylos, Euripides en Aristofanes. Bruinsma syn oersetting fan Birds of Passage is op 'e noed fan Tresoar. Ut it lemma yn it digitale argyf fan Tresoar, dêr't De Fuortgong op ien bulte smiten wurdt mei guon oare fertalings fan Bruinsma, kin net opmakke wurde oft it ek publisearre is. Likemin wurdt der in datum neamd, behalven dan dat it fan nei 2000 is ("20XX").

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Longfellow, Henry Wadsworth, De Fuortgong (oers. Klaas Bruinsma), 20XX, Tresoar, "op te freegjen fia 'Verwante'".