Frou Holle

Frou Holle, yn it oarspronklike Dútsk: Frau Holle (mar yn it Ingelsk: Mother Hulda), is ien fan 'e bekendere mearkes dy't troch de bruorren Grimm optekene waarden yn harren Kinder- und Hausmärchen ("Berne- en Hûsmearkes") fan 1812. It teltsje giet werom op in Dútsk folksferhaal út Hessen, dat stokâld wêze moat. De bruorren Grimm hiene it fan Henriette Dorothea Wild (dy't yn 1825 mei Wilhelm Grimm troude). Yn 2012 is Frou Holle oerset nei it Frysk troch Anne Tjerk Popkema, as ûnderdiel fan 'e samling Mearkes fan Grimm.

Frou Holle
Frou Holle, Johann-Mithlinger-Siedlung
algemiene gegevens
oarspr. titel	Frau Holle
auteur	Bruorren Grimm
taal	Dútsk
foarm	koart ferhaal
sjenre	mearke
1e publikaasje	1812, Berlyn
oarspr. útjwr.	Realschulbuchhandlung
bondel	Kinder- und Hausmärchen
oersetting nei it Frysk
Fryske titel	Frou Holle
publikaasje	2012, De Gordyk
útjouwer	Utjouwerij Bornmeer
oersetter	Anne Tjerk Popkema
ISBN oers.	978-9 05 61 52 888

Ynhâld

Frou Holle fertelt it ferhaal fan in rike widdo dy't in lilke, loaie dochter en in tsjeppe, iverige styfdochter hat. Nettsjinsteande har lilkens en loaiens lûkt de widdo har eigen dochter allegeduerigen foar, wylst se har styfdochter yn 'e hûs en bûtendoar alle ferfelende putsjes opknappe lit, en dan kriget it fanke noch inkeld beskrobbings en lekskoaien ta lean. Sa spint de styfdochter wol oant har fingers derfan bliede, mar as se dan de spoel ôfspile wol, om foar te kommen dat de wol beblet rekket, glidet it ding har út hannen en falt yn 'e saad. As se dat oan har styfmem fertelt, fûteret dy har út en seit dat se mar sjen moat hoe't se de spoel wer út 'e saad kriget.

Frou Holle op in print fan Otto Ubbelohde.

Om't se neat oars betinke kin om it ding werom te krijen, springt de styfdochter úteinlik sels yn 'e saad, mar hja stompt de holle en rekket út 'e tiid. As se wer by besleur komt, is se yn 'e oare wrâld fan frou Holle. Dêr hellet se bôle út 'e ûne dy't op it punt stiet om te ferbaarnen, en plôket se in apelbeam dy't fan syn apels ôfholpen wurde moat, en dan moetet se frou Holle sels, dy't har oannimt as faam. Wikenlang docht se by frou Holle yn 'e hûs it wurk en skoddet se de kjessens dat de fearren yn it rûn fleane, krekt sa't frou Holle dat graach sjen mei. Mar al hat se it hjir tûzen kear better, úteinlik wurdt se dochs ûnwennich, dat frou Holle bringt har nei de poarte fan har wrâld ta, dêr't it fanke as beleanning foar har helpfeardigens en iver oergetten wurdt mei goud. Sa komt se wer thús.

De styfmem sjocht al dat goud en wol dat har eigen dochter ek ta hawwe, dat de dochter prikt harsels yn 'e finger om bloed oan spoel te krijen, en smyt it ding dan yn 'e saad en springt him efternei. Ek sy bedarret yn frou Holle har wrâld, mar de bôle lit se ferbrâne en de apelbeam helpt se net, en as faam by frou Holle yn 'e hûs docht se inkeld de earste deis har bêst, mar begjint dan te lanterfantsjen, en har skodzjen fan 'e kjessens is frou Holle lang net nei 't sin. Dat se kriget dien en wurdt nei de poarte tabrocht, dêr't har loaiens bestraft wurdt mei in rein fan kleverige pik, dy't der har hiele libben net mear ôf wol.

Eftergrûn

Frou Holle sa't se ferbylde wurdt yn 'e Efteling.

De bekende Litousk-Amerikaanske archeologe en antropologe Marija Gimbutas is fan tinken dat "frou Holle" weromgiet op in oerâlde Germaanske oppergoadinne dy't nammen as Holda, Hulda, Holla en Holle droech, en dy't it panteön fan 'e oerlevere Germaanske mytology foarôfgie. Tsjin it tiidrek fan it klassike Germaanske heidendom wie hja degradearre ta ien fan 'e mindere goadinnen, in suster fan Frigga, de oarehelte fan 'e oppergod Woadan, wa har domein it húshâlden en dêrby benammentlik it spinnen wie. Oan har skreaune de âlde Germanen de útfining fan it meitsjen fan linnen út flaaks ta. Letter, yn it kristlike tiidrek, doe't hja ta in figuer út folksferhalen wurden wie, stie hja bekend as sawol de Dûnkere Beppe as de Wite Frouwe. As it snijt, is it yn Hessen noch altiten wenst en sis dat frou Holle it bêd opmakket.

Keppelings om utens

• (in) Frou Holle op Wikisource

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Grimm, Jacob en Wilhelm, Mearkes fan Grimm, De Gordyk, 2012 (Utjouwerij Bornmeer), ISBN 978-9 05 61 52 888. Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side.