Halûndersk

(Trochferwiisd fan Hilgelânsk)

It Halûndersk, ynlânske namme Halunder, is it Noard-Fryske dialekt fan it eilân Helgolân.

Helgolân wie fierût it earste eilân dat yn de tiid fan de Fryske ekspânsje yn de Midsiuwen kolonisearre waard - it tsjintwurdige Noard-Fryslân kaam earst letter. It dialekt fan Helgolân stiet, netstjinsteande it grutte isolemint wêryn de eilanners ferkeare, relatyf ticht by de dialekten fan Föhr, Amrum en Sylt - it Fering, Öömrang resp. Söl'ring - dy't meiïnoar it Eilân-Noard-Frysk foarmje. Opfallend yn ferhâlding mei de oare Noard-Fryske dialekten is it behâld fan de ûtgangen -e en -en.

It Halûndersk wurdt noch troch 500 fan de 1500 bewenners sprutsen.[1] Hja kinne oan de pleatslike folkshegeskoalle kursussen Halûndersk folgje. Bûtendat wurdt it op skoalle oan de bern jûn.

Halûnderske wurden

bewurkje seksje

(ien oant en mei tolve)

iaan
tau
tree
schtjuur
fiu
sös
seeben
ach
neägen
tain
elben
twallow

Dagen fan de wike

bewurkje seksje

mundai
taisdai
medderweeken
tünnersdai
fraidai
senin
sendai

Hjoed, juster, moarn

bewurkje seksje

dollung (hjoed)
mollung (fannemoarn)
illung (jûn)

jüster (juster)

mooin (moarn)
oawermooin (oaremorn)

bli (blau)
road (read)
giil (giel)
witt (wyt)
swaart (swart)
gri (griis)
green (grien)

ool'n (âlden)
voor (heit/fader)
mem (mem)
bapi (heity)
memi (memmy)
oot (beppe)
groovoor (pake)
oti (beppe)
gogo (pake)

Persoanlike foarnamwurden

bewurkje seksje

ik, mi (ik, my)
di, di (do, dy)
hi, hem (hy, him)
dji, her (sy, har)
deät (it)

wi, is (wy, ús)
djüm (jimme)
dja (sy)

Keppeling om utens

bewurkje seksje

Boarnen, noaten en referinsjes

bewurkje seksje
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
  1. http://www.helgoland.de/helgoland/hochseeinsel.html