Septimius Sevearus: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
fan nl
 
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
L stavering
Rigel 4:
 
==Jonge jierren==
Septimius Severus waard berne yn de Noard-[[Afrika (Romeinske Ryk)|Afrika]]anske stêd [[Leptis Magna]] (ek Lepcis Magna). Hy troude yn [[187]] mei in rykerike [[Syrje|Syryske]] prinses [[Julia Domna]] (syn twadde houlik). Yn [[188]] en [[189]] krige hy twa soanssoannen, de takomstige keizers [[Karakalla]] en [[Geta]]. Yn it jier [[190]] wie hy [[konsul (Rome)|konsul]] fan Rome.
 
==Striid om de Macht==
Doe't keizer [[Pertinaks]] op [[28 maart]] 193 fermoarefermoarde waard en der in boargeroarloch ûntstie yn it [[Romeinske ryk]], wie Septimius op dat stuit gûverneur yn Boppe-[[Pannoonje]]. Hy hie it dêr te sizzen oer in oantal legioenen. Amper 12 dagen, neidat yn [[Rome]] it keizerskip by opbod ferkocht wie oan de heechste bieder, [[Didius Iulianus]], ropterôpen syn soldaten him út ta tsjinkeizer op [[9 april]].
 
Tagelyk hienen oare troepen yn oare parten fan it ryk om deselde reden ek harren kommandanten ta keizer útroppen: ([[Klodius Albinus]] (gûverneur fan Brittanje) en [[Pescennius Niger]] (gûverneur fan Syrje). Lykwols hie Severus mear legioenen ta syn beskikking en ek wied er it tichtst by Rome. Hy sette him ta de haadstêd en liet keizer Julianus ôfstetteôfsette en fermoarefermoardzje. De moordenaarsmoardners vanfan Pertinax werdenwaarden opgespoordopspoard en ook terechtek gesteldterjochtsteld.
 
As earste moast Severus foar rêst soargje en him mei de oare útroppen keizers bemuoie. Hy slettesluet frede mei Klodius Albinus en joech him de titel ''Caesar''. Dêrnei konsentrearekonsintrearre hy him op Pescennius Niger dy't yn it easten hearske. Nei in mouilikedrege striid yn [[Cilicia]] hied er yn [[194]] it hiele ryk ûnder kontrolekontrôle.
 
Al gau beluts Severus syn soanensoannen by it regear fan it ryk. Hy joech Karakalla yn [[195]] de titel ''Caesar'' en liet de [[senaat (Rome)|senaat]] Albinus ta steatsfijansteatsfijân ferklearje. Severus fersloech Albinus yn ien fan de grutste fjildslaggen út de Romeinske skiednis, namentliknammentlik yn de [[slach by Lyon|Lugdunum]] op [[19 febrewaris]] [[197]]. Albinus moast flechtsje en die jinsels tehimsels koarttekoart.
 
Dêrnei oermastere Severus, tegearre mei syn soanensoannen, [[Partje|Partia]] en de haadstêd [[Ctesiphon|Ctesiphon]] yn [[198]], wêrby de stêd leechrôve waard, alle mannen deade en de om-ende-by hunderttûzendhûnderttûzen froulju en bern dy't it oerlibbe hienen waarden as slaven meinommen. Karakalla krige no de titel fan ''Augustus'' (meikeizer) en syn jongste soan Geta joech er de frijkommende titel ''Caesar''. Yn [[209]] liet er ek Geta beneame as meikeizer.
 
==Ein==
Utsein Partia, oermastere Severus ek gebieten yn Noard-Afrika en rjochte hy syn oandacht op Brittanje, dêr't hy de tachtich jier âlde [[mourremuorre fan Hadrianus]] werwêr nedich werstelle liet. Op 65-jierrichejierrige leeftyd stoar er in natuerlike dea op [[4 febrewaris]] [[211]] yn [[York (Ingelân)|York]]. Syn beide soanensoannen folgefolgen him op.
 
==Keppeling om utens==