Wintertiid: ferskil tusken ferzjes

De '''Wintertiid''' is de tiid dy’t oanhâlden wurdt tusken de lêste [[snein]] fan [[Oktoberoktober]] en de lêste snein fan [[maart]]. Einliks is de wintertiid de ‘gewoane’ standerttiid fan [[Nederlân]].

Krekt as de [[simmertiid]] hat de wintertiid in ôfwiking fan de [[sinnetiid]]. De grutte fan diedy ôfwiking is ôfhanklikôfhinklik fan it plak dêr't ien him befynt op de [[wrâld]]. Sa stiet yn it meast eastlike part fan it [[Nederlânske taalmêdtaalgebiet]], by [[Nijeskâns]] yn [[Grinslân]], de sinne om 12:31 oere middeis it heechst. Wylst op it meast westlike part fan it taalmêdtaalgebiet, by [[De Panne]] yn [[West-Flaanderen]], de sinne om 12:50 pas op har heechste punt stiet.

De Nederlânske regeargingregearing hat besluten dat de simmertiid yn alle gefallen oant en mei [[2010]] yngien sil yn it lêste wykein fan maart en eindigeteiniget yn it lêste wykein fan oktober.

By de oergong nei de wintertiid skoot de deiljochtperioade in oere op. Hjirtroch wurdt it moarns in oere earder ljocht en jûns earder donkertsjuster. Dizze feroaring yn tiid hat gjin ynfloed op it waar, sadat ek de deiliksedeiske waarferskynsels in oere nei foaren skowe. Sa wurdt de heechste temperatuer fan de dei meastel inkele oeren nei it middei-oere berikt. Yn de winter is dit oer it algemien tusken 15 en 16 oere. Mar omdat de sinne yn de winter minder ynfloed hat op de temperatuer kin it waarmste momint fan de dei ek op in hiel oar tiidstip falle. Sa wurdt yn de winter de heechste temperatuer fan de dei by [[stoarm]] wolris mjitten yn it midden fan de nacht.

De opkomst fan de spoarwei makke de ynfier fan in lanlike standerttiid nedich. Fan [[1909]] oant [[1940]] hie Nederlân har eigen [[Amsterdamske Tiid]]. Dizze rûn twintich minuten foar op de [[Jeropeeske Tiid]]. De oergong nei de hjoeddeiske Midden[[-Jeropeeske Tiid]] fûn plak op [[16 maaie]] [[1940]]. De [[Dútslân|Dútsers]] lieten de klok doe in oere en fjirtich minuten foarút settensette. Dizze simmertiid waard ek brûkt yn de winters fan [[1941]] en [[1942]]. Pas yn novimber 1942 waard de klok wer in oere werom set. Fan [[1943]] oant 1945 waard allinnich de simmertiid brûkt. Yn [[1946]] waard it ferskil tusken de simmer- en wintertiid foar tritich jier ôfskaft.