Pieter Stuyvesant: ferskil tusken ferzjes

'''Pieter Stuyvesant''' (ek wol Peter of Petrus) (wierskynlik berne in [[Pepergea]], [[WestellingwerfWeststellingwerf]], [[1611]]/[[1612]] – New [[York]] [[1672]]) wie in [[Fryslân|Frysk]] koloniaal bestjoerder. Hy wie de lêste [[Nederlân|Nederlânske]] bestjoerdebestjoerder fan [[Nij-Nederlân]]. Stuyvesant hat in wichtige rol spile yn de skiednis fan New York. Sa soarge hy ûnder mear foar in grutte útwreiding fan de delsetting [[Nij-Amsterdam]] op it súdlike part fan [[Manhattan]]. Inkele projekten fan Stuyvesant wienen de beskermingsmuorre op [[Wall Street]], it kanaal dat letter [[Canal Street]] waard en [[Broadway]].

Oer Stuyvesant syn jonge jierren is net in protte wis. Der wurdt wol syn dat hy yn [[1592]] of [[1602]] berne is, mar oer it algemien wurdt oannaam dat hy rûn [[1612]] berne is yn Pepergea. Stuyvesant syn heit, Balthazar Johannes Stuyvesant, wie domenydominy yn [[Skerpenseel]] wêr't hy dan ek opgroeitopgroeid is. Stuyvesant syn mem jerdewie Margaretha Hardenstein.

RûnOm [[1635]] omhinne waard Stuyvesant direkteur by de [[West-Yndyske Kompanjy]] en fierde hy it befel oer de [[ABC-eilannen]]. Yn [[1644]] ferlear hy in skonke yn in gefechtgefjocht my de [[Spanje|Spanjaarden]] op [[Sint-Maarten]]., Wêrneiwêrnei't hy it grutste part fan syn libben mei in houten poat troch it libben moast.

Yn maaie [[1645]] waard hy selektearre by de West-Yndyske Kompanjy om [[Willem Kieft]] te ferfangeferfangen as direkteurgeneraaldirekteur-generaal fan Nij-Nederlân. Op [[11 maaie]] [[1647]] kaam hy yn Nij-Amsterdam oan wêrnei't hy yn septimber [[1647]] direkteur-generaal fan de Nederlânske koloanje waard.

Yn 1645 troude Stuyvesant mei Judith Bayard ([[1610]] – [[1687]]). Bayard waard berne yn [[Amsterdam]], se wie in suske fan [[Samuel Bayard]], dy’t troud wie mei Anna Stuyvesant. Pieter en Judith kriechenkrigen yn [[1648]] in soan, Nikolaas Willem Stuyvesant, hy stoarn yn [[1698]]. Stuyvesant en syn famylje wienen grutlânbesittersgrutgrûnbesitters yn it noardeastlike part fan Nij-Amsterdam. Syn buorkerij, dy’t bekentbekend stie ûnder de namme ‘bouwerie’, is de namme jouwernammejouwer fan de strjitte Bowery.

Stuyveasnt wie de direkteurgeneraaldirekteur-generaal fan Nij-Nederlân oant [[1664]] an ta, yn dat jier waard it gebiet troch dit [[Ingelân|Ingelsen]] bemastere. De IngelsenIngelsken wienen mei fjouwer boaten nei Nij-Nederlân ta fartfard. Op [[30 augustus]] [[1664]] hie de gûverneur [[George Cartwright]] in brief nei Stuyvesant stjoertstjoerd om himsels oer te jaan. Op [[9 septimber]] fan dat jier tekene Stuyvesant op syn Bouwerij in ferdrach mei de Ingelsen.

Nei syn rin as direkteurgeneraal libbe hy de rest fan syn libben op syn buorkerij. Dit hûs waard yn [[1777]] troch in brân ferwoestferwoaste. Stuyvesant boude ek noch in grut hearehûs fan stien, mei de namme [[Whitehall]]. Stuyvesant ferstoarnferstoar yn [[augustus]] [[1672]], hy waard begraaftbegroeven yn de [[Sint Mark’s Tsjerk yn-de-bouwerij]] yn Manhattan.

Yn Nederlân hat Stuyvesant in trije-tal monuminten kriechenkrigen. Yn [[Wolvegea]] stiet in stânbyld fan Stuyvesant mei syn houten poat. Yn Pepergea stiet in monumint mei in boat fan Stuyvesant op in stien. Ek yn Skerpenseel stiet in monumint. Dit byld is in meter as seis heech, ek hjirop stiet yn boat.

*Stuyvesant wie in grut foarstanner fan goeie edukaasje. Yn [[1660]] waard hy sitearre mei: “Neat hat in gruttere betsjutting as de ynstruksje fan jonge bêrnbern.” Yn [[1661]] hie Nij-Amsterdam 31 skoallen. Om de grutte betsjutting fan Stuyvesant hjiryn te eareearen waard de [[Stuyvesant Hege Skoalle]] yn Manhatten nei him ferneamd.

*Stuyvesant syn namme komt noch yn in protte foar yn it deiliksdeistich libben yn New-York foar. Sa is der in heeche-skoallehegeskoalle nei him ferneamd en hat hy syn eigen strjitte: Stuyvesant Street. Ek komt syn namme werom yn de wenwyk [[Stuyvesant Town]]. De namme fan syn buorkerij komt ek in protte foar. Bygelyks yn de tsjerke wêr't hy begroeven is: Sint Mark’s TsjerkTsjerke yn-de-bouwerij

*Yn syn jonge jierren fierde Stuyvesant de namme Pieter, mar letter waard dit ta it Latynske Petrus feroare. Yn de [[19e ieu]] feroaren de Amerikanen de namme ta Peter. Dizze namme is by it libben fan Stuyvesant nea brûkt.

*HjoedHjoeddeis bringt [[American Tobacco]] in merke sigaretten út ûnder de namme Peter Stuyvesant.