Amelânske Daam

De Amelânske Dam wie de dam dy't fan 1872 oant 1882 fan Holwert nei Bueren op it Amelân rûn.

Yn 1840 waard der útsteld in dam oan te lizzen fan it Amelân nei de fêste wal. It Amelân waard troch de Slinke hast yn twaen brutsen, dat no wie it idee om lân te winnen op it waad, en dêrtroch de Waadsee swakker te meitsjen. Dat soe it gefaar foar it eilân dan keare. Lykwols is dy dam net oanlein, om't dy trije meter boppe heech wetter wêze moast om oan it doel te foldwaan.

Yn 1871 en 1872 waard oer de gearslach in oare dam oanlein, troch de Maatskippij ta Lânoanwinning op it Fryske Waad. Fryslân en Nederlân betellen beide 200.000 gûne. Om't it doel wie lân oan te winnen waard de dam net breed boud; de kop wie net breder as 60 sm. Dêrby wie it in ebbedaam; by heech wetter stie der 50 sm wetter oer de dam.

De dam wie lykwols gjin sukses; in pear wiken letter sloech in stoarm al gatten yn de dam, en de dam moast troch de jierren faker reperearre wurde. Nei de stoarmen fan de winter fan 1881/1882 besleat de maatskippij lykwols dat de trochgeande reperaasjes te djûr wienen, en joech er de see en wyn wer it frij spul. Parten fan de dam binne hieltiid noch sichtber. Ek is de feardam fan Holwert bout op de ein fan de Amelânske Dam. Hjoed de dei leit de gearslach lykwols fierder nei it easten.

By de plannen ta ôfslúting fan de Waadsee út de fyftiger jierren fan de 20e ieu, waard ek rekken holden mei in dam nei it Amelân. Dy plannen binne lykwols net útfierd.