Simon Vestdijk: ferskil tusken ferzjes

'''Simon Vestdijk''' ([[Harns (stêd)|Harns]], [[17 oktober]] [[1898]] –, [[UtertHarns (stêd)|UtertHarns]], – [[23 maart]] [[1971]], [[Utert (stêd)|Utert]]) wie in Nederlânsk romanskriuwer, [[dichter]], [[essayist]], [[oersetter]], [[muzykkritikus]] en [[arts]].

Vestdijk wie de soan en ienich bern fan gymnastyklearaar Simon Vestdijk en Anne Mulder. Hy groeide op yn [[Harns (stêd)|Harns]] - yn in oantalguon fan syn boeken komt it stedsje werom as ''Lahringen''. Hy gie der nei de trijejierrige [[Hegeboargerskoalle|HBS]], dêr't syn heit, in strang man, gymnastyklearaar wie. Dêrnei gie hy nei de Ryks-HBS yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]. Vestdijk wie in goede learling mar fûn net folle oansluting by leeeftydsgenoaten. Sûnt syn santjinde hied er geregeld lêst fan [[klinyske depresje|depresjes]]. Syn jeugd yn Harns en Ljouwert beskreaunbeskreau er letter ûnder mear yn de Anton Wachter-sykclussyklus. Fan jongs ôf oan útfanhuze hy geregeld by syn pake en beppe yn Amsterdam, dêr't hy him yn 1917 oan de [[Universiteit fan Amsterdam]] ynskriuwtynskreau as studint yn de medisinen. Yn syn stúdzjetiid tusken 1917 en 1927 learde hy [[Jan Slauerhoff]] kennen, dy't yn de jierren dezelde stúdzje die en tegearre mei him lid wie fan de Amsterdamske studinteferiening [[Unitas Studiosorum Amstelodamensium]] (U.S.A.).

Yn 1918 debutearretdebutearre hy mei oardel bledside proaza, ûnder de titel 'Gestileerde waarnemingen', yn de studintealmanak fan de [[Unitas Studiosorum Amstelodamensium|U.S.A.]]. Yn 1926 naam foar it earst in literêr tydskrift gedichten fan him op. Yn ''De Vrije Bladen'' ferskynde: 'Riem-zonder-eind' en yn datselde jier 'Zonsondergang'.Yn deselde tiid tinkttocht Vestdijk der oer om yn de muzyk troch te gean en nimtnaam in heal jier lessen yn [[harmonylear|harmony]] en [[kontrapunt]]. Yn 1927 dochtdie hy artseksamen, wêrnei't hy oant 1932 as arts yn praktiken yn hiel Nederlân wurketwurke. Noch altyd net wis fan syn ropping studearretstudearre hy yn 1928 yn [[Leien]] in skoftke [[filosofy]] mei as haadfak [[psychology]]. Ek is er dwaande mei [[astrology]]. Krektas Slauerhoff wie hy [[skipsarts]], al wie it mar koart. Nei 1932 wijde hy him hielendal oan de [[literatuer]].

Yn 1932 folgetfolge syn offisjele skriuwersdebút mei de útjefte fan de bondel ''Verzen'' yn ''De Vrije Bladen''. Beskiedend foar Vestdijks úteinlike kar foar de literatuer is syn moeting yn 1932 mei [[Eddy Du Perron]] en [[Menno ter Braak]]. Dizze moeting hie as resultaat dat hy redaksjelid waard fan it tydskrift ''[[Forum (literêr tydskrift)|Forum]]''. Koart dêrnei. yn 1933, wurdtwaard syn earste novelle, ''De oubliette'', útjûn. Yn itselde jier skriuwtskreau hy ''Kind tussen vier vrouwen'', dat, earst wegere troch de útjouwer, letter de basis foarmje silsoe foar de earste trije dielen fan de Anton Wachter-romans. As earste fan dy syklus wurdtwaard yn 1934 ''Terug tot Ina Damman'' útjûn troch de útjouwerij Nijgh & van Ditmar. Dizze útjouwer en – sûnt 1946 – útjouwerij De Bezige Bij sillesoenen oant it ferstjerren fan Vestdijks yn 1971 syn hiele romanoeuvre útjaan. Nei 1936 wennetwenne Vestdijk tegearre mei Ans Koster-Zijp, oant har ferstjerren yn 1965. Fan febrewaris 1938 oant juny 1939 iswie Vestdijk redakteur keunst en letteren fan de ''Nieuwe Rotterdamse Courant''. Yn deselde perioade wurdtwaard him de [[C.W. van der Hoogt-prijs]] takend foar syn roman ''Het vijfde zegel''.

Fan 4 maaie 1942 oant ein febrewaris 1943 wurdtwaard Vestdijk troch de Dútske besettingsmacht fêstholden as gizeler yn [[Gizelerskamp_Sint-Michielsgestel|Sint-Michielsgestel]] en [[ScheveningenSkeveningen]]. Fan 1945 oant 1948 iswie hy redakselidredaksjelid fan ''Centaur'' en kritikus foar ''Het Parool''. Yn 1949 wurdtwaard hy redaksjelid fan ''Podium'' en meiwurker fan it ''Algemeen Handelsblad''. Yn 1951 krijtkrige Vestdijk de [[P.C. Hooft-priis]] foar syn yn 1947 ferskynde roman ''De vuuraanbidders''. Yn 1955 wurdtwaard hy [[Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]] en krijtkrige hy de [[Constantijn Huygens-priis]] fan de [[Jan Campertstichting]] foar syn hiele oeuvre, dat op dat stuit sa'n 80 titels telt. Yn 1957 wurdtwaard hy foar it earste troch it [[PEN-sintrum]] foar Nederlân foardroegen foar de [[Nobelpriis foar de Literatuer]], dy't him lykwols nea takend wurde silwaard. Yn 1964 ferleintjoech de [[Rijksuniversiteit Grins]] him in [[earedoktoraat]] yn de letteren.

Nei it ferstjerren fan Ans Koster-Zijp yn 1965 boasketboaske hy mei Mieke van der Hoeven, mei wa't hy in soan (1967) en in dochter (1969) krijtkrige. Op 20 maart 1971 wurdtwaardt him de [[Priis fan de Nederlânske Letteren]] takend, mar foarear't hy dizze krijeoannimme kin ferstjertferstoar hy op 23 maart op 72-jierige leeftyd yn it Akademysk Sikehûs yn [[Utert (stêd)|Utert]]. Vestdijk wie [[auteur]] fan sirka 200 boeken. Fanwege dizze tige grutte produksje neamde de dichter [[Adriaan Roland Holst]] him 'de man dy't hurder skriuwt as't God lêze kin'.

== KeppelingSjoch om utensek ==