Wikipedy

Grigori Raspûtin: ferskil tusken ferzjes

Skiednis ynteraktyf trochsjen
←Toan eardere ferskillenNeikommende ferskillen →
Content deleted Content added
FisueelWikitekst
Xqbot (oerlis | bydragen)
Bots
46.598 edits
L Bot - derby: nl:Grigori Raspoetin; tekstwiziging
sa mar
Rigel 1:
{{Wurk}}
[[Ofbyld:Rasputin pt.jpg|200px|rechts|thumb|Grigori Raspoetin]]
'''Grig<u>o</u>ri Jef<u>i</u>movitsj Rasp<u>oe</u>tin''' ([[Pokrovskoje]], [[10 jannewaris]] [[1869]] - [[Sint-Petersburch|Petrograd]], [[29 desimber]] [[1916]]) wie in [[Ruslân|Russyske]] [[mountsmuonts]] en [[yntrigant]]. HijHy kwamkaam oorspronkelijkoarspronklik uitút eenin boerenfamilieboerefamylje uityn hetit districtit distrikt [[Tjoemen]] inyn [[Sibearje]].
 
HijHy wordtwurdt ook wel eensbetiten de 'gekke monnikmounts' genoemdneamd, maarmar hetit waswie geengjin geheim dat hijer getrouwdtroud waswie en anderenoare noemdenneamden hemhim eenin religieuze [[pelgrim]] en [[Gebedsgenezing|gebedsgenezer]]. HijHy speeldespile eenin belangrijkewichtige rolrôle aanoan hetit hofhôf vanfan de laatstelêste RussischeRussyske tsaar [[Nicolaas II vanfan RuslandRuslân|Nicolaas II]] en hadhie daardoordêrtroch directdirekt of indirectyndirekt medemei invloedynfloed op de valfal vanfan hetit [[tsaar|tsarisme]] en de opkomst vanfan hetit [[bolsjewisme]].
 
Oer him giet it ferhaal dat er troch de himmelse mem oanrekke wêze soe en frege wie om njonken it bed te ferskinen fan de jonge [[tsarevitsj]] [[Aleksej Nikolajevitsj fan Ruslân|Aleksej]] om itsyn bliede te stopjen. Dat bliede waard feroarsake troch de stollingssykte [[hemofily]] waarbijdêr't inwendige bliedingen yn it yngewant by ûntstean kinne dy't net op tiid stoppe wurde kin. By sa'n blieding litte de tsarevitsj earnstige pine en ôfhinklik fan wêr't de blieding wie, koe de jongen him net goed bewegen. SaDat Zowie kwamek het vaakde voorreden dat hijer tijdelijkfaak nietin konskoft lopennet rinne koe. De prins hie dizze (erflike) sykte krigen troch syn mem, de beppesizzer fan [[keningin Victoria]], dy't draachster fan de sykte wie. As draagchterdraachster hie sy de sykte sels net, mar koe him wol fia har [[gen]]en trochjaan oan har bern.
 
Doe't Raspoetin yn [[1905]] yn [[Sint-PetersburgPetersburch]] arriveare, kaam hy net daliksfuortendaliks by de tsjarenfamylje terjocht; hijhy maaktekrige pas inyn [[1907]] contactfoar toenit earst kontakt mei de tsarina Raspoetindoe't hader opgeroepen.by Hoehar hetroppe ookwaard. zij,Syn iedereoanwezigens keerhie wanneereffekt Raspoetin bijop de tsarevitsj werd geroepenjonge, voeldewant dealle jongenkearen zichas vrijer snelferskine daarnafielde eendy stukhim beter.fuort Overdêrnei dein redenenstik achterbetter. deRaspoetin effectiviteitkrige vanop dedizze 'behandelingen'wize wordt nog steeds druk gespeculeerd. Raspoetin kreegin grotegrutte invloedynfloed aanop hetit hof en hadbeskikte danoer ookin eengrutte grotekloft schare bewonderaarsbewûnderers.
 
Omdat er in soad ynfloed hie oan if hôf en op de Russyske polityk en hjirtroch oer in protte macht beskikte en fral fanwege it feit dat er yn de [[Earste Wrâldkriich]] troch guons as in [[Dútslân|Dúts]] [[spion]] sjoen waard, waard hy troch de Russyske [[eallju|adel]] as in gefaar beskôge. Neffens guons byleauwige Russen soe hy sels oer in duvelske beskikke.
Door zijn grote macht aan het hof en op de Russische politiek en vooral door het feit dat veel mensen hem tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] als [[Duitsland|Duits]] [[spion]] zagen, werd hij vooral door de Russische [[adel (klasse)|adel]] steeds meer gewantrouwd. Volgens sommige bijgelovige Russen zou hij zelfs over een duivelse macht beschikken. Verder stond het ter discussie of Raspoetin uberhaupt wel een echte monnik was, en waren zijn seksuele uitspattingen legendarisch (o.a. de verkrachting van een non).
 
HijRaspoetin werdwaard inyn de nacht vanfan [[28 decemberdesimber|28]] op [[29 decemberdesimber]] [[1916]] doortroch de RussischeRussyske prins [[Felix Joesoepov]] inyn dienssyn paleis te [[Sint-PetersburgPetersburch|Petrograd]] vermoordom hals brocht.
 
Deze moord is onderwerp van speculatie. Het meest gangbare verhaal is dat Raspoetin door Joesoepov bij hem thuis werd uitgenodigd voor een feest. Een bevriende arts moest een overdosis [[kaliumcyanide]] (KCN), genoeg om een stier te doden, in het voor Raspoetin bestemde gebak doen. Verder was ook Raspoetins wijn vergiftigd. Raspoetin is daar echter niet aan overleden, maar voelde zich wel na vier gebakjes en drie glazen wijn slaperig en ging naar buiten. Daar vuurde Joesoepov een aantal kogels op hem af. Raspoetin viel maar toen Joesoepov het lichaam naderde zou Raspoetin zijn bijgekomen en hebben geprobeerd Joesoepov te wurgen terwijl hij 'stoute jongen' in diens oor fluisterde. De medesamenzweerders beschoten hem vervolgens opnieuw en Raspoetin viel wederom. Toen de samenzweerders bespraken wat ze met het lichaam zouden doen stond Raspoetin op en waggelde naar de groep toe. Hierop werd hij net zo lang met knuppels geslagen tot hij niet meer bewoog. Het lichaam werd vervolgens in het riviertje de [[Mojka]] gegooid. Uit autopsie bleek dat Raspoetin was verdronken. In het Erotica Museum van Sint-Petersburg staat een ca. 30 cm lange penis op sterk water, waarvan beweerd wordt dat die van Raspoetin is.<ref name=museumofhoaxes>[http://www.museumofhoaxes.com/hoax/weblog/comments/1162/ Museum of Hoaxes artikel: "Rasputin's Penis: Hoax or not?"]</ref><ref name=engelsewiki>[http://en.wikipedia.org/wiki/Rasputin%27s_penis Engelse Wikipedia]</ref>
 
[[Kategory:Skiednis fan Ruslân]]
== De moord kritisch bekeken ==
Het gebak bevatte [[kaliumcyanide]], maar door het bakproces verandert dit in [[blauwzuurgas]]. Dit is ook uiterst giftig, maar doordat het een gas is zal het zich vermengen met de lucht en in de uiteindelijke cake niet of nauwelijks meer voorkomen. Het was dus nog waarschijnlijker geweest dat juist de bakker van de cake zou zijn overleden, eerder nog dan Raspoetin zelf. Na het eten van de cake zou Raspoetin het paleis hebben kunnen ontvluchten omdat Joesoepov geen geweldig schutter was. Uiteindelijk, verzwakt door zijn verwondingen, is hij in het kanaal terechtgekomen, waar hij is verdronken.
 
{{appendix|Noten}}
 
{{commonscat|Rasputin|Raspoetin}}
 
{{DEFAULTSORT:Raspoetin, Grigori}}
[[Categorie:Gebedsgenezer]]
[[Categorie:Geschiedenis van Rusland]]
[[Categorie:Oosters-orthodox persoon]]
[[Categorie:Russisch geestelijke]]
[[Categorie:Vermoord politicus]]
 
[[af:Grigori Raspoetin]]
Opfrege fan "https://fy.wikipedia.org/wiki/Grigori_Raspûtin"