Koreaanske Oarloch: ferskil tusken ferzjes

De '''Koreaanske oarloch''' of '''Korea oarloch''' wie in wapendwapene konflikt tusken it [[kommunisme|kommunistyske]] [[Noard-Korea]] en [[Súd-Korea]] yn it tiidrek fan de [[Kâlde kriich]]. It konflikt sette útein mei in oanfal fan Noard-Korea op Súd-Korea yn [[juny]] [[1950]] en einige yn [[july]] [[1953]] mei in wapenstilstân. Belutsen lannen wienen de [[Feriene Steaten]] ûnder de flagge fan de [[Feriene Naasjes]] oan de iene kant en kommunistysk [[Sina]] en de [[Sowjet-Uny]] oan de oare kant.

Korea wiehie sûnt [[1905]] troch [[Japan]] beset wêst. Nei de [[Twadde Wrâldkriich]] wie it noardlike part troch de [[Sowjet-Uny]] beset en it súdlike troch de [[Feriene Steaten]]. De 38e breedtegraad foarme de grins tusken beide Korea's. De besetters wienen oerienkomd dat beide lannen werenigewerienige wurde soesoene ta ien Korea. Lykwols waard nei de ein fan de besetting troch de twa grutte mogendheden yn Noard-Korea in kommunistysk rezjym ynsteld en krige Súd-Korea in mear demokratysk bestjoer. Noard-Korea waard stipe troch de Sowjet-Uny, wylst Súd-Korea troch de Amerikanen oan har lot oerlitten waard. Dêrom beslutebesluet de Noardkoreaanske regearingslieder [[Kim Il Sung]] om it suden te oermasteren.

Op [[25 juny]] [[1950]] brúts de kriich út doe't Noardkoareaanske troepen [[Súd-Korea]] binnen foelen. De feiligensriefeilichheidsrie fan de [[Feriene Naasjes]] naam in resolúsje oan dêr't de leden yn oantriuwenoantrune waardwaarden Súd-Korea te stipjenstypjen. Dat koe lykwols net ferhinderje dat de Noardkoreanen yn septimber 90% fan Súd-Korea yn hannen hienen. De striidkrêften fan de Feriene Naasjes, dy't benammen gearstald wienen út [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] ienheden en ûnder befel stienen fan generaal [[MacArthur]] (nei april 1951 fan [[Ridgway]]), fierden ferfolgens lanningen út yn de rêch fan it Noardkoreaanske leger, dat fuort dêrop ynstoarte. [[Sina|Sineeske]] frijwilligers kamen de Noardkoreanen te help. En tegearre dreauwen sy de troepen fan de Feriene Naasjes tebek. De striid lokalisearre him dêrnei om de 38ste breedtegraad.

Op [[10 july]] [[1951]] waard begûn mei ûnderhannelingspetearen oer in wapenstilstân dy't pas op [[13 juny]] [[1953]] ta oerienstimming liede. By it front lâns waard in [[demarkaasjeline]] fêststeld, dy't foar Súd-Korea geunstiger wie danas de 38ste breedtegraad.

It lân wie troch de oarloch grûnichyngreven ferwoastferwoaste. Oan Súdkoreaanske side sneuvelesneuvelen 450.000 soldaten en by de Noardkoreanen 1.3 miljoen. Neffens de wapenstilstânoerienkomst soe in politike konferinsje folge, dêr't oer de werenigingwerieniging fan it lân yn beslist wurde moast. De konferinsje wie in jier letter mar smitesmiet gjin resultaten op.