|
== Skiednis ==
=== Fort ===
It plak wurdt foar it earst neamd yn 1418 as '''Soltcampum'''. Faaks hat de namme te krijen mei it winnen fan sâlt út [[sâltfean]]. De earste ynwenners wienen wierskynlik soldaten, dy't letter folge waarden troch fiskers. Om 1580 hinne, yn de [[Tachtichjierrige Oarloch]] wie der in [[skâns]] ''Soltecampe'', boud oan de mûning fan it [[Reitdjip]] yn de Lauwerssee, as bolwurk fan de [[Spaanske Nederlannen]]. Yn de jierren dêrnei waarden út [[Fryslân]] wei, doe al part fan de lettere [[Republyk fan de Sân Feriene Nederlannen]], plondertochten troch wettergeuzen makke yn de omkriten fan Sâltkamp en waarden doarpen as [[Warfhuizen]] en [[Zuurdijk]] yn de brân set. Yn de neifolgjende jierren waarden plannen makke om de ferdigeningswurken yn de [[Ommelannen]] opnij te ferôverjen om sa de stêd [[Grins (stêd)|Grins]] oan falle te kinnen. Op [[15 oktober]] [[1589]] sylde [[Willem LodewijkLoadewyk fan Nassau]] mei 800 man út [[Eastmahorn]] nei de ''Soltkamp'' en ferôvere dat plak yn de saneamde [[Slach om de Soltkamp]].
It plak bleau dêrnei noch ieuwenlang in militêre festing. Ein [[18e ieu]], yn de [[Frânske tiid]], waard in fersterke kustbatterij oanlein, sadat it bolwurk doe in [[bastion]] mei in batterij oan de eastkant hie. Yn 1882 waard de militêre festing ophefd.
=== Fiskerij ===
De befolking bestie lange tiid meast út soldaten en foel bestjoerlik diels ûnder [[Vierhuizen (De Marne)|Vierhuizen]] en foar in part ûnder [[Houwerzijl]]. Yn 1835 waard de earste tsjerke boud. Yn 1851 wienen der 660 ynwenners. In [[1858]] werd het [[Hunsingokanaal]] gegraven en verbeterde de positie van de plaats door een verbeterde toegang voor het scheepvaartverkeer. Tot 1877 had het dorp een [[veerpont|veerverbinding]]fearferbining over het ReitdiepReitdjip. In dat jaar werd echter het Reitdjip tussen Zoutkamp en [[NittershoekNittershoeke]] afgesloten met [[slûs|sluzen]] en kreeg het dorp een verbinding met de andere zijde in de vorm van een brug. Hierdoor verminderde tevens het isolement van het dorpdoarp.
De industrie was vooral gericht op de visserij, waarbij de vrouwen in de lokale fabrieken werkten. Rond het begin van de 20e eeuw bereikte de Zoutkampse economie haarhar hoogtepunt. Iets eerder, in 1883, vergingen 3 vissersschepen tijdens een zware storm, waarbij 9 mensen om het leven kwamen. Hiervoor werd later een monument opgericht op de dijk. Na 1920 begon de garnalenvisserij op te komen. Twee jaar later volgde een [[Spoar Winsum - Sâltkamp (MarnelijnMarneline)|spoorlijnspoar naarnei GroningenGrins]] voor het vervoer van zowel reizigers als vis. Tussen 1930 en 1933 werd een groot haventerrein aangelegd en werd een vishal gebouwd.
=== Twadde Wrâldkriich ===
TijdensYn de [[Twadde Wrâldkriich]] werdwaard deSâltkamp plaatsbeset bezet door gemiddeldtroch 80 totoant 100 DuitseDútse troepen,; waarvoortusken onderde anderebeide tussensluzen dewaarden tweegrutte sluizenbarakken grote barakkenfoar werdenharren gebouwdset. OokEk werdwaard inyn 1942 hetit spoorspoar weerwer opgebroken,ôfbrutsen waardoorsadat alleenallinne hetit stationsgebouwstasjon overbleefoerbleau. HetIt reizigersvervoerreizgersferfier, dat al inyn 1938 wasdien gestaaktwie (afgezienútsein vanin eenskoftke kortstondige terugkeer inyn 1940), werdwaard sindsdiensûnt verzorgdfersoarge doortroch de bussen vanfan de MarnedienstMarnetsjinst. De kade bijby hetit ReitdiepReitdjip werdwaard tijdensyn de oorlogoarloch getroffentroch doorrekke 2troch twa bommen en tegenoan hetde eindeein vanfan de oorlogoarloch werdwaard de brugbrêge overoer hetit ReitdiepReitdjip opgeblazenopblaasd. Op 15 april 1945 werdwaard hetit dorp bevrijdbefrijd doortroch [[Kanada|Kanadeeske]] troepen.
=== Ein fiskerij en Heiploeg ===
TotOant [[1969]]de toenôfsluting fan de Lauwerssee werd afgesloten enyn [[Lauwersmar1969]] werd, waswie deSâltkamp plaatsin een [[haven|vissershaven]]fiskershaven. De vissersbotenfiskersskippen haddenhiene de [[Lettercode van de thuishaven|lettercode]]koade ZK. InYn hetit verledenferline waswie hetit déin havenwichtige vooroanfierhaven de vangst vanfoar [[garnaalgrenaat|garnalen]]. HierdoorDêrtroch iskrige deit garnalenverwerkendeplak fabriekin grenateferwurkjende fabryk, [[Heiploeg]] ontstaan, waarbij; de garnalengrenaten waarden bijtroch de mensenminsken thuisthús werden gepeldpeld. DoorTroch destrange strengereregeljouwing hygiënischeop eisenit diemêd aanfan hethygyene thuispellenkoe werdendat gesteldnet enmeat deút daarbijen behorendewurdt kosten,dit wordtwurk hetno pellen tegenwoordig inyn [[Marokko]] gedaandien. Heiploeg is vanuitút hetit centrumsintrum verhuisdwei naarferhúze eenen hat no in hypermoderne fabriekfabryk buitenbûten hetit dorpdoarp, momenteeldy't deop grootsteit vanheden Europa.de Eengrutste visverwerkendefan afdelingJeropa vanis. hetIn bedrijffiskferwurkjende bevindtôfdieling zichfan init debedriuw havensit vanyn LauwersoogLauwerseach.
DoordatEartyds vroegerwaarden garnalengrenaten en vispuffiskpuf voorfoar de vismeel-industriefiskmoalyndustry inbûtendoar de zondroege en winddat werdenstonk gedroogddat werdder er welwaard gezegdwolsein: "''as Soltkamp nait stinkt wordt er niks verdaind"'' ('as Sâltkamp net stjonkt, wurdt der neat fertsjinne'). TegenwoordigTsjintwurdich stinktstjonkt hetit innet Zoutkampmear nietyn meerSâltkamp.
=== Recente ontwikkelingen ===
Door de verplaatsing van Heiploeg kwam een grote ruimte vrij bij het dorpscentrum, hetgeen mede leidde tot een plan van de gemeente De Marne om het dorp te revitaliseren; er werd een deel van de vroegere vesting Soltkamp opnieuw zichtbaar gemaakt en kreeg het winkelcentrum een opknapbeurt. Verder werd de slaperdijk doorgestoken om het haventerrein (Haven Hunzegat), dat ook een opknapbeurt kreeg, nu ook vanuit het dorp bereikbaar te maken. Het havenkantoor werd daarbij ingebouwd in de dijk.
In Zoutkamp bevonden zich tot 2008 twee schotelantennes van de [[Nationale Signals Intelligence Organisatie|NSO]], onder de naam [[Satellietgrondstation_NSO#Grondstation_ZoutkampSatellytgrûnstasjon_NSO|GrondstationGrûnstasjon ZoutkampSâltkamp]], voor de afluistering van telefoonverkeer over de [[Intelsat]]satellieten. Het MinisterieMinistearje van DefensieDefinsje kreeg in 2004 na protesten van omwonenden geen toestemming voor het uitbreiden van het aantal schotels van de [[RaadRied van State (Nederland)|Raad vanfan StateSteate]] en verplaatste deze daarop in 2008 naar Burum[[Boerum]].
In het zomerseizoen vertrok van Zoutkamp voor de afsluiting de [[veerbootfearboat]] van de fa. [[Wagenborg]] via [[OostmahornEastmahorn]] naar [[Schiermonnikoog (gemeente)|SchiermonnikoogSkiermûntseach]]. Deze vertrekt nu vanaf [[Lauwerseach]].
== Keppeling om utens ==
| 