Nederlânske Arbeidstsjinst: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rigel 4:
 
== Belangen ==
Op [[27 juny]] [[1940]] hat [[Seyss-Inquart]] út namme fan Nederlân de Opboutsjinst oprjochte yn it ramt fan de ûntmanteling fan it Nederlânske leger yn besettings- en krisistiid. It wie de bedoeling dat fierdere stiging fan it [[wurkleazens]]persintaazje troch ûntslagen by definsje sa foarkommen waard. Dit belied wie in fuortsetting fan it eardere [[wurkferskaffing|arbeidsferskaffingsbelied]]. De Opboutsjinst wie polityk neutraal. It wie ferbearn om yn tsjinsttiid lid fan in politike partij te wêzen. Yn deselde perioade tellen de belangen fan de besetter lykwols ek. Dy wol in arbeidsbemiddelingsburo foar tsjinst yn [[Dútslân]]. As motyf fan de besetter foar it oprjochtsjen fan de NAT wurdt de needsaak fan it meitsjen fan de oarlochsskea yn Nederlân brûkt. De [[Yllegale parse|(yllegale) Nederlânske parse]] leau dat net. Yn de NAT skowe op 15 oktober 1940 beide inisjtiveninisjativen yn elkoar.<ref>Skriuwen J.N. Breunese 1 oktober 1940</ref> It biedwurd fan de NAT wie: "Ick Dien".
 
== Tsjinstplicht ==
[[Ofbyld:Werkkamp Diever1.jpg|thumb|right|250px|GebouwGebou inearder voormalig NADNAT-kamp Diever B]]
ToetredenYn't totearstoan degie Nederlandsemen Arbeidsdienstfrijwillich wasby inde aanvangNederlânske opArbeidstsjinst vrijwilligeen basis.waard Een toegetredene werddan arbeidsman genoemdneamd. HetIt waswie eenin aantrekkelijkeoantreklike regeling ter voorkoming vanom werkloosheidwurkleazens voorfan de 55.000 NederlandseNederlânske [[militairmilitêr]]en foar te kommen. DezeMilitêren werdenwaarden opgeleidoplaat totta kader. VerderFrijwilligers stondenstienen delykwols vrijwilligersnet nietyn inde rige foar de rijNAT. PerYn circulaireskriuwen warenyn dedesimber Nederlands1940 decemberrôp 1940de opgeroepenNederlanners op om zichharren bijas éénfrijwilliger vanop detejaan 1024by aanmeldien bureaus vanfan de NAD1024 alsoanmeldburo's vrijwilligerfan aande te meldenNAT. WeinigenDer hebbenwiene vannet dezefolle oproepdy't gebruikdat gemaaktdienen. ErMear reageerdenfroulju meeras vrouwenmanlju danmelden harren mannenoan.<ref>GemeentearchiefGemeenteargyf Midden-DrentheDrinte</ref> Op 1 januarijannewaris [[1942]] wordtwaard voorfoar iedereeltse NederlanderNederlanner die indy't dat jaarjier 18 jaren wordtwaard en opfoar hetde eindeein vanfan datit jaarjier nognoch geengjin 23 iswie, de ongewapendenet-bewapene [[tsjinstplicht]] ingevoerdynfierd. DitFoar zowelmanlju vooren mannenfroulju als voor vrouwengelyk. InYn 1943 wordtwaard wat de mannen betreftmanlju ookoanbelange daadwerkelijkyndie de helefolsleine lichting vanfan dat jaarjier opgeroepenoproppen. VrouwenFroulju werdenwaarden inyn de buurt vanomkriten hunfan woonplaatsharren aanwenplak hetoan't werkwurk gezetset. GingenHja bijvoorbeeldmoasten aardappelsbygelyks schillenierdappelskile voorfoar de [[kazerne]]. VoorManlju mannenbedarren werdenfier verfan vanhûs hun woonplaatsyn kampen gebouwd.en Zijwurken werkten bij het aanleggen vanoan wegen en, kanalen en inyn de landbouwlânbou. De dienstplichttsjinstplicht duurdeduorre eenin halfheal jaarjier. Ook leerden de mannen eksersearjen met een skep aan de schouder. De training in de Nederlandse Arbeidsdienst was er op gericht om de mannen op te leiden voor het graven van [[tankgreft|tankfallen]] en [[rinfuorge|rinfuorgenen]] aan het [[Eastfront|eastfront]]. Aan het einde van de dienstplicht werd de mannen een contract voorgehouden voor deze werkzaamheden. Hast eltsenien wegere om te tekenjen. Na enige rake klappen te hebben geinkasseerd kon de weigeraar huiswaarts gaan. De kampen werden aangestuurd vanuit Amersfoart.
 
== Ynrjochting kamp ==
[[Ofbyld: Overzicht_Kamp_Groot.jpg |thumb|right|250px|''Loftfoto kamp Schoonlo'']]
Een standerd NAT-kamp hie vierfjouwer woonbarakkenwenbarakken rondom eenin appelplaatsappelplak hinne. DezeDe woonbarakkenwenbarakken haddenhiene iederelts drietrije kamerskeamers voorfoar zestiensechtjin personenpersoanen. Zo’nIn groep vanfan zestiensechtjin personenwaard werdin eenploech ploeg genoemdneamd. De achtenveertigachtenjirtich inwonersynwenners vanfan eenin woonbarakbarak vormdenfoarmen eenin groep. Enenalle allefjouwer vierbarakken deby-inoar woonbarakkenwienen bij elkaar werden de afdelingin genoemdôfdieling. De leidinglieding bestondbestie uitút twaalftolve ploegcommandantenploechkommandanten, vierfjouwer groepscommandantengroepskommandanten en eenin afdelingscommandantôfdielingskommandant. DezeDe warenstêf hie apart vanfan de manschappenoaren gehuisvestwenromte of ingekwartiertwie inynkertiere eenyn naburigdoarp dorptichteby. NaastNeist de woonbarakkenwenbarakken waswie erder meestalmeastal eenin keukenkoken- annexanneks cantinebarakkantinebarak, eenin fietsenbarakfytsebarak, eenin werkplaatswurkpleats en eenin barak dy't tsjinne as stalbarakstâl. Alle voorzieningenfoarsjennings warenwienen gebouwdboud vanfan geïmporteerdynfierd larixlariks- of douglas houtdouglashout. De kolenkoaleberging bergingwie wasfan van steenstien en met pannenhie gedektdakpannen.
 
 
== Lieding ==
Line 53 ⟶ 52:
* ''Zangbundel Nederlandsche Arbeidsdienst''.
* {{aut|Konstant Hierl}}; ''De Arbeidsdienst''; Utjouwerij Westland Amsterdam.
* ''Vorming'', moanneblêd fan de NederlandscheNederlânske ArbeidsdienstArbeidstsjinst.
* ''Ick Dien''; Het boek fan de Arbeidstsjinst.
* {{aut|W. F. van Breen}}, ''Nederlandse Arbeidsdienst 1940-1945. Ontstaan, opkomst en ondergang.'' Walburg Pers, Sutfen ISBN: 90-5730-324-8