Godshûs (gebou foar earetsjinst): ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Woadan (oerlis | bydragen)
No edit summary
 
B. (oerlis | bydragen)
L -/- dûbele ferwizings
Rigel 1:
De measte [[natoerreligys]] meitsje gjin gebrûk fan '''timpels''' of oare godshuzen; se hâlde harren earetsjinsten gewoan yn 'e iepen loft, yn 'e hûs of yn in tinte. Dat wol net sizze dat yn [[natoerreligys]] timpels hielendal net foarkomme.
 
Sa bouden de [[Maya's]] fan súdlik [[Meksiko]], [[Guatemala]] en [[Belize]] en de [[Azteken]] fan sintraal [[Meksiko]], foar't se yn kontakt kamen mei de Jeropeänen, ûntsachlike piramiden en grutte timpels, dy't sjoen waarden as stylearre foarmen fan hillige bergen. En by de folken fan 'e [[Pueblo-kultuer]] fan 'e [[Feriene Steaten fan Amearika|Amerikaanske]] steaten [[Nij-Meksiko]] en [[Arizona]] ([[Tiwa]], [[Tewa]], [[Towa]], [[Keresan]], [[Hopi]] en [[Zuñi]]) wie it sintrum fan it doarp, sawol boukundich as religieus, de ''kiva'', in spesjaal fertrek foar yndividuële en mienskiplike religieuze rituëlen.
 
Op [[Hawaiï]] waarden timpels, of ''heiau'', boud fan lavastien. Fierwei de measte wienen wijd oan de rein- en fruchtberensgod Lono of oan 'e oarlochsgod Kukailimoku. Yn 'e timpels stienen û.m. houten goadebylden, dy't ''kii'' neamd waarden. Mear nei it suden ta, op [[Tahity]], waarden de goaden oanbean yn iepenlofttimpels, besteande út rjochthoekige pleinen mei in piramidefoarmich platfoarm, dy't ''marae'' neamd waarden. Der waarden û.m. feesten, spirituële seremoanjes, dûnsen, muzykútfierings en [[offerrituëlen yn natoerreligys|offerrituëlen]] holden. Alle ''marae'' fan [[Tahity]] en de measte ''heiau'' fan [[Hawaiï]] waarden ferneatige troch warbere Westerske misjonarissen, dy't fan 'e midden fan 'e njoggentjinde ieu ôf de eilannen fan 'e [[Stille Súdsee]] berikten.
 
De [[Navajo]], út 'e [[Feriene Steaten fan Amearika|Amerikaanske]] steaten [[Nij-Meksiko]] en [[Arizona]], bouwe gjin timpels, mar hawwe in hiel aparte manear ûntwikkele om mei de goaden te kommunisearjen, nammentlik troch it meitsjen fan saneamde sântekenings. Sântekenings binne tydlike skilderijen fan droege en mealde materialen, dy't binnendoar op 'e flier makke wurde. Se byldzje it Hillige Folk út en tsjinje as alter. Der binne mear as achthûndert ferskillende, minusjeus fêststelde sântekenings, elk ferbûn mei beskate hillige lieten, gebedens en seremoanjes.
 
De [[Navajo]], út 'e [[Feriene Steaten fan Amearika|Amerikaanske]] steaten [[Nij-Meksiko]] en [[Arizona]], bouwe gjin timpels, mar hawwe in hiel aparte manear ûntwikkele om mei de goaden te kommunisearjen, nammentlik troch it meitsjen fan saneamde sântekenings. Sântekenings binne tydlike skilderijen fan droege en mealde materialen, dy't binnendoar op 'e flier makke wurde. Se byldzje it Hillige Folk út en tsjinje as alter. Der binne mear as achthûndert ferskillende, minusjeus fêststelde sântekenings, elk ferbûn mei beskate hillige lieten, gebedens en seremoanjes.
 
== Sjoch ek ==
 
* [[Hillige plakken yn natoerreligys]]
* [[Natoerreligys]]
* [[Offerrituëlen yn natoerreligys]]
 
 
== Boarnen ==
 
* Bendure, G., en Friary, N., ''Hawaii'', Hawthorn, 1997.
* Borsboom, A., en Ploeg, A., ''Stille Zuidzee'', Amsterdam/Den Haach, 1992.