Steatefertaling: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
destobbefisearre
Rigel 1:
{{wurk}}
[[Ofbyld:Statenvertaling title page.jpg|200px|right|thumb|''In earste printinge fan de Steate-oersetting út [[1637]] mei in stedsgesicht op Leien. <small>(Ut de kolleksje fan it [[NBG 1951|NBG]]</small>]]
De '''Steate-oersetting''' (offisjeel '''Steatefertaling''' of '''Steatebibel''') is de earste offisjele Nederlânsk(Hollânsk)talige Bibeloersetting, streekrjocht út it oarspronkelike [[Gryksk]] en [[Hebrieusk]]. De opdracht fan de oersetting waard yn [[1618]] jûn op de [[Synoade fan Dordrecht]]; De [[Steaten-Generaal fan de Nederlannen|Steaten-ginneraal]] waard frege de oersetting te beteljen.
 
Oant doedan ta waard gebrûk makke fan ferskate Bibeloersettingen, sa as dy fan [[Maarten Luther]]. Dy wie lykwols yn it [[Dútsk|Heechdútsk]] en wie boppedat in [[Luteranisme|luterske]] ynterpretaasje. Der wienen al earder bibels yn it Nederlânsk ferskynd, matmar dat wienen oersettingen fan oersettingen. De [[synode]] fûn it nedich dat der in goede, eigen ferzje út de grûntekst wei oerset kaam, nei it foarbyld fan de Ingelske ''Authorized Version'' (''[[King Jamesbibel|King James Version]]'', [[1611]]) kaam. Foar benei it hiele [[Alde Testamint]] is dat it [[Hebrieusk]] en foar it [[Nije Testamint]] it ''[[Gryksk|Koinè]]''.
 
De Steaten-Generaal gingenkoenen pasearst inyn [[1626]] akkoordynstimme metmei hetit verzoekfersyk vanfan de synodesynoade, wêrnei't de oersetters los koenen. It oersetten barde yn [[Leien]]. Yn [[1635]] wie de Steate-oersetting klear en yn [[1637]] waard se troch de Steaten autorisearre. De stêd Leien betelle 2500 gûne foar it oktroai op it printsjen fan de bibel yn Leien. Tusken 1637 en [[1657]] waarden in heal miljoen eksemplaren drukt. Ek no noch hat de Steate-oersetting in soad gesach yn guon ortodokse protestantse tsjerken.
 
BehalveUtsein op religieus terreinmêd, heefthat de StatenbijbelSteatebibel ookek op taalkundigtaalkundich en politiek terrein een nietpolityk tegrutte onderschattenbetsjutting betekenishân. De taal vanfan de StatenbijbelSteatebibel vormtfoarmet mei de grondslaggrûnslach voorfoar hetit [[Standertnederlânsk]], daten zichhat teffens in deynstrumint [[17efan ieu]]belang heeft ontwikkeld, en als belangrijk instrument inyn de culturelekultuerele eenwordingienwurding vanfan [[Nederlân]] heeft gefungeerdwest.
 
HetIt bronmateriaalboarnemateriaal waaropdêr't de Steate-oersetting (en de King James-ferzje) gebaseerdop basearre is bestaatbestiet, voorwat zover het hetit [[Nije Testamint]] betreftoanbelanget, uitút de zogehetensaneamde ''[[Textus receptus]]'' dy't oerienkomt mei in werfjefte zoalssa't samengestelddy doorgearstald is troch [[Desiderius Erasmus|Erasmus]] en voorvfoar hetit [[Alde Testamint]] uitút de zogehetensaneamde [[Masoreten|Masoretyske]] tekst. MeerMear moderne vertalingen daarentegenoersettingen baserenbasearje zichhar gewoonlijklanger op de ''Nestle-Aland''-edysje fan it Grykske Nije Testamint, dy't basearre is op s^nttiidssûnttiids ûntdutsen [[Bibelske hânskriften]] en op oare boarnen.
 
== Keppelings om utens ==