Falklânoarloch: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Wat opkreaze en oersichtliker makke
In bytsje feitifisearre en subjektive gjalpen fuorthelle
Rigel 33:
== Ferrin fan de Kriich ==
[[Ofbyld:ARA Belgrano sinking.jpg|thumb|left|''Sinkende Belgrano'']]
De kriich sette útein op freed, [[2 april]] [[1982]] mei in ynvaazje troch it Argentynke leger en de besetting fan de eilannen. Fuort dêrnei ferklearre it Feriene keninkryk de oarloch oan Argentynje. Yn juny lannen Ingelske troepen op de Falklâneilannen. De Argentinen hienen 13.000 soldaten ynset foar de oarloch, de Britten wisten28.000.<ref>[http://www.falklandkrieg.de/artikel.php?id=krieg_statistik Der Falklandkrieg von 1982]</ref> De Britten hienen nei 74 dagen striid de eilannen frijwerom ienfâldichferovere.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/199850.stm weromBBC teNews feroverjen.- DeThe oarlochbattle kosteover oanthe Falklands]</ref> Yn de oarloch rekken 649 Argentinen en 258 Britten it libbendea.
 
Troch dizzede oarloch binne twa oarlochsskippen bekend wurden: de Argentynske lichte [[kruser]] ''[[General Belgrano (schip)|ARA General Belgrano]]'' en de Britse [[torpedoboatjager]] ''[[HMS Sheffield]]''. De Belgrano wie oarspronklik in Amerikaans oarlochsskip dat de [[oanfal op Pearl Harbor]] trochstien hie. De ''Conqueror'', in nukleêr oandreaune Britske [[ûnderseeboat]], wie ferantwurdlik foar de oanfal mei [[torpedo (wapen)|torpedo]]'s, dy't ek al yn de [[Twadde Wrâldoarloch]] brûkt waarden. By de oanfal op de Belgrano foelen in soad deaden. Gefolch fan it sinken fan de Belgrano wie dat de Argentynske float wer de haven yngie en der net wer útkaam, dêrtroch wienen se gjin gefaar mear foar de Britse fliat. De Belgrano is it iennige skip dat yn oarlochtstiid troch in nukleêr oandreaune ûnderseeboat te sink brocht is. Der wie, en is noch altiten, kontroverse oer de oanfal op de Belgrano omdat dy by de oanfal bûten de saneamde 'war exclusion zone' wie en har farrjochting fan de eilannen ôf wie. Der wurdt sein dat de oanfal in ferjilding wie foar de folle swierdere ferliezen fan de Britse float as ferwachte wie, benammen troch de ûnderskatting fan de [[Argentynske loftmacht]] troch de Britten. Oaren wolle ha dat de Argentinen yn itselde gefal krektlyk reagearre hawwe soenen. De ''[[HMS Sheffield]]'' waard twa dagen nei it sinken fan de Belgrano [[midskips]] troffen troch in [[Exocet]]raket, dy't Argentynje fan Frankryk kocht hie. Dy waard fan in Argentynsk fleantúch ôf op grutte ôfstân lansearre. Hoewol't eltsenien foarôf al bang wie foar in oanfal mei raketten, wie it effekt fan in raketoanfal op in oarlochsskip oant dat momint noch net dúdlik. Nei it sinken fan de Sheffield, lutsen de grutste skippen fan de Britske float (de fleandekskippen) har werom oant se bûten it berik wienen fan Argentynske fleantugen. Allinnich de fregatten dêr't de Argentynske posysjes op de eilannen fanôf besketten waarden en troepentransportskippen wienen sa noch doelwyt fan de hast deistige oanfallen troch de Argentynske loftmacht. Sa waard ek it transportskip RFA [[sir Galahad]] mei oan board ienheden fan de [[Welsh Guards]] troffen mei in soad deaden en ferwûnen as gefolch.
 
It ferlies fan Argentynje yn dizze oarloch wie de ein foar de junta. Yn it Feriene keninkryk waard de stipe foar it regear fan [[Margaret Thatcher]] grutter. De eilannen wurde sûnt de werovering wer bestjoerd troch it [[Feriene Keninkryk]], mar noch altiten kleemd troch Argentynje.
Rigel 42:
{{CommonsLyts|Falklands war|Falklânoarloch}}
*[http://www.raf.mod.uk/falklands/rollofhonour.html Falkland Islands History Roll of Honour]
* [http://www.naval-history.net/NAVAL1982FALKLANDS.htm Wiidweidige beskriuwing]
* [http://www.raf.mod.uk/falklands/index.html History of the 1982 conflict]
*[http://webstorage3.mcpa.virginia.edu/poh/falklands/transcripts/falklands_2003_0515.pdf Falklands Roundtable—Ronald Reagan Oral History Project, Scripps Library]
*[http://www.falklandkrieg.de/ Dútske webside oer de Falklânoarloch]
 
{{Boarnen|boarnefernijing=
<references/>
* [http://www.naval-history.net/NAVAL1982FALKLANDS.htm Wiidweidige beskriuwing]
* [http://www.raf.mod.uk/falklands/index.html History of the 1982 conflict]
}}