|
[[Ofbyld:Tiberius palermo.jpg|right|thumb|250px|Buste fan TiberiusTibearius (''Museo Archeologico Regionale'', Palermo)]].
'''TiberiusTibearius Klaudius Nero''',([[16 novimber]] [[42 f. Kr.]] – [[16 maart]] [[37]]) koartsein '''TiberiusTibearius I''' wie de twadde ''princeps'' ([[14]]-[[37]]) fan it [[Romeinske Ryk]], as opfolger fan [[Augustus Oktavianus]]. Nettsjinsteande syn skitterjende (militêre) wurkpaad foardat er keizer waard, soed er de skiednis yngean as in tryst en erchtinkend hearsker.
== Komôf ==
TiberiusTibearius is de soan fan [[TiberiusTibearius Klaudius Nero]] en [[Livia Drusilla II|Livia]]. Beide wienen telgen út in âld Romeinsk [[Patrysjer|patrysysk]] laach. Syn mem wie noch mar trettjin en in heal jier âld doe hy berne waard, wylst syn heit - dy't yn de [[Senaat (Rome)|senaat]] sied en dat jier ''[[praetor]]'' wie - tritich jier âlder wie as syn frou. [[Nero Klaudius Drusus]] wie syn jongere broer.
TiberiusTibearius hat syn posysje krige troch syn mem, dy't de twadde frou wie fan keizer [[Augustus Oktavianus|Augustus]]. Hy waard ien fan syn wichtichste luitenants en joech lieding oan militêre kampanjes yn Dútslân en by de Donau-grins. As útfiering fan Augustus gesinsbelied, waard hy yn [[12 f. Kr.]] twongen ta in polityk houlik mei [[Fipsania]], dochter fan [[Markus Agrippa Fipsanius|Agrippa]]. Dat houlik waard letter op gesach fan de keizer wer ûntbûn en moast er boaske mei [[Julia Kaesaris]], dochter fan Augustus, en widdo fan syn skoanheit Agrippa. Dat twadde houlik wie lykwols gjin sukses en mislearre. TiberiusTibearius gie yn sels opleine ballingskip nei it eilân [[Rodos]].
== Syn regear ==
Inkele jierren letter, nei de dea fan ien fan Julia har soannen by Agrippa, Gaius en Lusius, kearde hy werom en waard Augustus syn erfgenamt. Doe't Augustus yn [[14]] ferstoar waard hy de nije keizer fan it Romeinske Ryk. TiberiusTibearius waard al gau populêr, mar doe syn neef [[Germanikus]] stjerre ûnder mysterieuze omstannichheden yn it Easten yn 19, waarden fermoedens uten dat hy dêr in rol yn hie. Under TiberiusTibearius waard de polityk fan Augustus yn grutte linen fierder trochset. Syn bewâld wie deeglik, mar net bjuster populêr. Boppedat hie hy ûnder syn hiele regear te meitsjen mei republikeinske opposysje, dy't ûnder syn opfolgers folslein útroege wurde soenen. Mar troch TiberiusTibearius waard dizze opposysje net te bot oanpakt, omdat hy oars gjin bekwame minske mea oer hie om mei it bestjoer fan it ryk mei te helpen.
TiberiusTibearius brocht in grut part fan syn lêste regear ([[27]]) troch yn sels opleine ballingskip op it eilân [[Kapry]]. It regear oer it Ryk liet er doe oer oan [[Sejanus]], it haad fan de [[Praetorjaanske garde]]. Sejanus, dêr't oer kletst waard dat er de ienige soan fan TiberiusTibearius, [[TiberiusTibearius Drusus]] fergiftige hie en dy't in affêre hie mei de widdo fan Drusus [[Livilla]], set útein mei in terreurbewâld tsjin mooglike politike fijannen. De widdo fan Germanikus en har soannen Nero en Drusus, waarden ferbannen nei lytse eilannen dêr't sy stjerre soenen.
Sejanus, dy't it plan opfetten hie om de macht oer te nimmen fan TiberiusTibearius seach syn plannen mislearen. TiberiusTibearius waard op tiid warskôge troch syn soansuster [[Antonia de jongere| Antonia]], en y lit Sejanus en syn oanhingers arresteare en deameitsjen yn [[31]].
Neidat de measte fan syn mooglike opfolgers ferstoarn wienen, waard [[Kaligula]] in neef fan him syn beëage opfolger. TiberiusTibearius stoar op [[16 maart]] [[37]] nei alle gedachten in natuerlike dea. Neffens de populêre skiedskriuwing fan dy tiid soe syn opfolger [[Kaligula]] dêr de hân yn hawwe.
{{boarnen|boarnefernijing=
| 